Lozan görüşmeleri sırasında yapılan askeri hazırlıklar

Abstract

Bu tez, Lozan Görüşmeleri devam ederken görüşmelerin kesintiye uğraması halinde işgal altında bulunan İstanbul, Boğazlar (Çanakkale, İstanbul) ve Musul'un askeri harekâtla alınması amacıyla yapılan askeri hazırlıkları konu almaktadır. Bu kapsamda, birincil arşiv kaynakları ve konu üzerinde yapılmış çalışmalar birlikte ele alınarak çalışma yürütülmüştür. Bu çalışma ile Lozan Görüşmeleri devam ederken sürecin orduya yansıması ve yeni bir savaş ihtimali karşısında Türkiye'nin tutumunun araştırılması amaçlanmıştır. Türkiye'nin Lozan Görüşmeleri esnasında görüşmelerin kesintiye uğraması ihtimaline karşılık askeri hazırlık yaparak teslimiyetçi bir tavır takınmadığı ortaya çıkmaktadır. Yürütülen askeri faaliyetlerin İtilaf Devletleri üzerinde propaganda etkisi yaparak İtilaf Devletleri'nin konferanstaki tutumuna etki etmesi amaçlandı. Aynı zamanda Meclis'te ve ordu içerisinde yer alan savaş taraftarı kesimin, askeri hazırlıklar yapılarak muhalefeti önlenmiş oldu. Görüşmelerin kesintiye uğramasıyla doğrudan bir savaşa başlanılmayıp mevcut durumun korunduğu ve sürecin diplomasi yoluyla yürütülmeye çalışıldığı görülmektedir.

This study focuses on the military preparations made for the freeing of İstanbul, Turkish Straits, Mosul from the Entente occupation should the talks held in Lausanne ever come to a halt. The study is based on the primary archive material as well as relevant literature. Present study aims at scrutinizing the reflections of the Lausanne Conference on the military preparations held to display the Turkish determination against any possibility of a war that would arise as an outcome of the talks held. It is evident that Turkey did not assume a submissive attitude in undertaking military preparations, concentrating and deploying its forces in due manner against any possibility of ceasing of the talks. It was aimed that the military activities being undertaken would have a strong propaganda effect on the Ententes at the conference and compel their perceptions. Moreover, these preparations curbed the tension the advocates of war would create at the parliament. It is also clearly evident that the diplomatic means were used to the end as no direct military action was taken when the talks come to a brief deadlock.