Rat endometriozis modelinde GnRH agonisti, progesteron ve immünstimülan levamizolün etkilerinin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Giriş ve Amaç: Bu çalışmanın amacı, ratlarda deneysel olarak oluşturulan endometriozis odaklan üzerine, GnRH agonisti, progesteron ve immünstimülan levamizolün etkilerini karşılaştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışma, 16. Eylül. 2003 - 15. Mart. 2004 tarihleri arasında, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi ve Cerrahi Araştırma Merkezinde yürütüldü. VVistar- Albino soyundan 40 adet dişi rat kullanılarak, endometrium dokusunun sağ pelvik yan duvara heterotopik implantasyonu ile experimental endometriozis oluşturuldu. Altı hafta sonra 2. laparatomi ile implantlar değerlendirilerek, ratlar rastgele olarak dört gruba ayrıldı. Kontrol (K) grubuna (n=10), haftada 1 kez O.lcc şalin solüsyonu SC, Levamizol (L) grubuna (n=10), haftada 1 kez 2 mg/rat levamizol HC1 SC, Progesteron (P) grubuna (n=10), depo medroksiprogesteron asetat, dört hafta arayla 2 kez 3 mg/kg İM, GnRH agonisti (G) grubuna (n=10), depo leuprolide asetat, dört hafta arayla 2 kez 0.075 mg/kg SC uygulandı. Sekiz haftalık tedaviden sonra, implantlann hacimleri ve histopatolojik özellikleri değerlendirildi. Elde edilen veriler istatistiksel olarak Knıskal Wallis. Mann Whitney U ve Wilcoxon testleri ile değerlendirildi. Çalışmanın Bulguları: Tedavi öncesinde implantlann hacimlerinde, gruplar arasında anlamlı farklılık yoktu (P>0.05). Bu değerler tedavi sonrasında, L grubunda (PO.01), P grubunda (P<0.05) ve G grubunda (PO.01) tedavi öncesine göre anlamlı azalma gösterdi. Tedavi sonrasında gruplar birbiriyle karşılaştınldığında, GnRH-a (G) grubunda implant hacimlerindeki gerileme, Kontrol (K) (PO.001), Levamizol (L) (PO.01). ve Progesteron (P) (PO.001) gruplanna göre istatistiksel olarak anlamlı idi. Tedavi sonrası implant hacimlerinde, levamizol (L) grubunda, Kontrol (K) (PO.05) ve Progesteron (P) (PO.05) gruplanna göre anlamlı azalma vardı, implant hacimlerinde Progesteron (P) grubunda tedavi sonrası izlenen gerileme, kontrol (K) grubuyla anlamlı farklılık göstermedi (P>0.05). GnRH-a (G) grubunda histopatolojik olarak, stroma miktannda diğer gruplara göre anlamlı gerileme saptandı (PO.05). Değerlendirilen diğer histopatolojik parametreler olan, glandüler aktivite, kist epitel özelliği, kist içeriği, Vhemosiderin yüklü makrofaj varlığı ve enflamasyon açısından gruplar arasında farklılık izlenmedi. Toplam skor gruplar arasında farklılık göstermedi. Sonuç: Levamizol, MPA ve GnRH agonisti tedavisi, endometriotik implantların hacimlerinde gerileme sağlamıştır. Bu üç gruptan sadece GnRH-a tedavisi uygulanan grupta, endometriotik implantlarda stroma miktarında azalma sağlanmıştır. GnRH-a tedavisi endometriozis üzerine, levamizol ve MPA'a göre daha etkili bulunmuştur. Bir immünstimülan olan levamizol, implant hacimlerinde MPA'a göre daha fazla gerileme sağlamakla birlikte, immünstimülanların endometriozis üzerine etkilerini değerlendirebilmek için daha geniş gruplarda çalışmalara ihtiyaç vardır. Anahtar Kelimeler: Endometriozis, GnRH agonisti, progesteron, immünstimülan, levamizol. VI

ABSTRACT Objective: The aim of this study is to investigate the effects of gonadotropin releasing hormone agonist (GnRH-a), progesterone and immunostimulant levamisole on experimental endometriosis in rats. Study Design: The study was executed in the Medical and Surgical Research Centre of Ondokuz Mayıs University, between 16.September.2003 - 15.March.2004. Forty female Wistar- Albino rats were used in the study. Experimental endometriosis was constituted with heterotophical implantation of endometrial tissue to the right side of the pelvic wall. After six weeks, the implants were examined by second laparotomy and rats were divided randomly into four groups. O.lcc saline solution was applied SC to the control (K) group (n=10) once for week, 2mg/rat levamisole HC1 was applied SC to the levamisole (L) group (n=10) once for week, 3mg/kg depot MPA was applied IM to the progesterone (P) group (n=10) two times at four weeks interval, 0.075mg/kg depot leuprolide acetate was applied SC to the GnRH-a (G) group (n=10) two times at four weeks interval. After eight weeks treatment period, the volumes and histopathological properties of the implants were evaluated. The data were analyzed by Kruskal Wallis, Mann- Whitney U and Wilcoxon tests. Results: There were no significant differences among the groups in the volumes of implants before treatment (P>0.05). These values showed significantly decrease after treatment in group L (PO.01), group P (PO.05) and group G (PO.01). When the groups were compared after treatment, the regression of the implant volumes in group G were statistical significant than group K (PO.001), group L (P<0.01) and group P (P<0.001). There were significant decreases in the volumes of implants after treatment in group L according to group K (P<0.05) and group P (P<0.05). The observed regressions in the implant volumes after treatment in group P showed no significant difference than group K (P>0.05). Group G showed marked regression in stromal quantitiy than the other groups (P<0.05). The other histopathological parameters: gland activity, cyst epithelium feature, cyst content, the presence of macrophage that contains VIIhemosiderin pigment and inflamation were not significantly different among the groups (P>0.05). Also total scores of groups showed no difference between the groups (P>0.05). Conclusion: Levamisole, MP A, GnRH-a treatments appeared to cause regression in the volumes of endometriotic implants. Among these three groups, only GnRH-a treatment group showed significantly decrease in the stromal quantity. GnRH-a treatment has been found more effective than levamisole and MPA on endometriosis. An immunostimulant levamisole provided more regression in the volumes of implants than MPA. However to evaluate the effects of immunostimulants on endometriosis, we need the further studies in large groups. Key Words: Endometriosis, GnRH agonist, progesterone, immunostimulant, levamisole. VIII