Üniversite eğitiminin üst düzey düşünme becerilerinin gelişimine etkisi

Abstract

Bu araştırmada günümüzde bireylerin ve toplumların geleceği için vazgeçilmez olarak görülen analitik düşünme, eleştirel düşünme ve problem çözme üst düzey düşünme becerilerinin üniversite eğitimi ile ne derece geliştirildiği belirlenmeye çalışılmıştır.Bu araştırmada üniversite bir ve dördüncü sınıf öğrencilerinin üst düzey düşünme becerileri düzeyleri, bir ve dördüncü sınıf öğrencilerinin üst düzey düşünme becerileri arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı, öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerinin cinsiyet, mezun oldukları lise türü, akademik başarıları, anne ve babalarının eğitim düzeyleri ve sosyo-ekonomik düzeylerine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Ek olarak üniversite öğreniminin öğrencilere analitik düşünme, eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerini ne düzeyde kazandırdığına ilişkin öğrenci ve öğretim elemanı görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır.Araştırmada betimsel yöntem işe koşulmuş; alt problemleri cevaplamak üzere nitel ve nicel veriler toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Hacettepe Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı bir ve dördüncü sınıf öğrencilerinden toplam 227 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen senaryolarla toplanmıştır. Ayrıca üniversite eğitiminin analitik düşünme, eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin gelişimine olan katkılarına ilişkin derinlemesine veri elde etmek için 18 öğrenci ve 4 öğretim elamanı ile görüşmeler yapılmıştır.Araştırma sonuçları aşağıda özetlenmiştir;* Üniversite bir ve dördüncü sınıf öğrencilerinin analitik düşünme ve problem çözme beceri düzeyleri düşük, eleştirel düşünme beceri düzeyleri de orta düzey olarak belirlenmiştir. * Üniversite bir ve dördüncü sınıf öğrencilerinin üst düzey düşünme becerileri arasında sadece analitik düşünme ve problem çözme becerilerinde dördüncü sınıflar lehine istatiksel olarak anlamlı fark gözlenmiştir.* Araştırmada cinsiyet değişkeni bakımından analitik düşünme becerisinde birinci sınıftaki kız ve erkek öğrenciler arasında kızların lehine ve bir ve dördüncü sınıfta öğrenim gören kız öğrenciler arasında son sınıflar lehine anlamlı fark bulunmuştur. Eleştirel düşünme becerileri bakımından kız ve erkek öğrenciler arasında anlamlı fark olmadığı bulunmuştur. Problem çözme becerileri bakımından bir ve dördüncü sınıftaki erkek öğrenciler arasında son sınıflar lehine anlamlı fark bulunmuştur.* Analitik düşünme, eleştirel düşünme ve problem çözme becerileri mezun oldukları lise türüne göre incelendiğinde sadece analitik düşünme becerileri bakımından üniversite birinci sınıftaki Genel Lise ve Anadolu Lisesi mezunları arasında Anadolu Lisesi mezunlarının lehine ve bir ve dördüncü sınıftaki Genel Lise mezunları arasında son sınıflar lehine anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Problem çözme becerileri bakımından ise bir ve dördüncü sınıfta öğrenim gören Genel Lise mezunları arasında son sınıflar lehine farklılık bulunmuştur. * Araştırmada üniversite birinci ve dördüncü sınıf öğrencilerinin analitik düşünme, eleştirel düşünme ve problem çözme becerileri ile akademik başarıları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir.* Araştırmada öğrencilerin analitik düşünme, eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin anne ve babaların eğitim seviyesi ve ailenin sosyo-ekonomik düzeyine göre farklılaşmadığı bulunmuştur.* Öğrenci ve öğretim elemanı görüşlerine göre üniversite öğrencilerinin aldıkları üniversite eğitimi ile üst düzey düşünme becerilerinin geliştiği ancak istenilen düzeye erişilemediği belirlenmiştir.Anahtar Sözcükler :Analitik Düşünme Becerileri, Eleştirel Düşünme Becerileri, Problem Çözme Becerileri,Üst Düzey Düşünme Becerileri, Eğitim Fakültesi, Sınıf Öğretmenliği.

The purpose of this study was to investigate the effect of university education on the development of analytical thinking, critical thinking, and problem solving skills, which are considered to be inevitable for the future of individuals and societies.The study assessed the levels of higher order thinking skills (HOTS) of freshmen and seniors and tested whether there is a statistically significant difference between the levels of higher order thinking skills of freshmen and seniors, whether there is a relationship between HOTS of students and gender, the high school types, academic performance, the education level of mothers and fathers, and socio-economic situation of their families. Moreover, the study aimed at investigating students? and instructors? perceptions about the influence university education has on students? development of analytical thinking, critical thinking, and problem solving skills.Descriptive statistics was used to describe the basic features of the data in this study. In order to investigate the sub problems of the study both qualitative and quantitative data was gathered. The subjects of the study were composed of 227 freshmen and seniors from the Department of Primary Education at Hacettepe University. The data was gathered by scenarios developed by the researcher. In order to gain a deeper understanding interviews with both the students and the academic staff were conducted.* HOTS levels of freshmen and seniors were found to be low in analytical thinking and problem solving skills, and average in critical thinking skills. * There was a statistically significant difference between the levels of analytical thinking skills and problem solving skills of freshmen and seniors in favor of seniors. No significant difference was found in critical thinking skills. * There was a significant difference in analytical thinking skills among freshmen in favor of female students and between female freshmen and female seniors in favor of seniors. There was no significant difference in critical thinking skills between male and female students. * There was a significant difference in problem solving skills between male freshmen and male seniors in favor of seniors.* There was a significant difference in analytical thinking skills among freshmen in favor of Anatolian High Schools and among General High School freshmen and seniors in favor of seniors. There was a significant difference in problem solving skills among General High School freshmen and seniors in favor of seniors.* No significant correlation was found between academic achievement measures and HOTS levels of freshmen and seniors.* No significant differences were found between students? HOTS level and parental educational level, and their family?s socio-economic status.* Interviews conducted with students and faculty indicated that university education helps students develop their higher order thinking skills, albeit not at the desired level.Key Words:Analytical Thinking Skills, Critical Thinking Skills, Problem Solving Skills, Higher Order Thinking Skills, Education Faculty, Primary School Teacher Education Programme.