Eğitsel web ortamlarının değerlendirilmesinde çeşitli kullanılabilirlik yöntemlerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu araştırma eğitsel web ortamlarının kullanılabilirliğinin değerlendirilmesinde üç farklı kullanılabilirlik değerlendirme yönteminin karşılaştırılması amacı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Sezgisel Değerlendirme, Gözlem-Sesli Düşünme ve Göz İzleme yöntemleri karşılaştırılmıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması yönteminin Bütüncül Çoklu-Durum Çalışması (multiple-case holistic design) deseni temel alınarak yürütülmüştür. Araştırmanın bağımlı değişkeni kullanılabilirlik değerlendirme yöntemi olarak ele alınırken bağımsız değişkenleri tespit edilen kullanılabilirlik sorunu sayısı, tespit edilen benzersiz kullanılabilirlik sorunu sayısı, kullanılabilirlik sorunlarının önem derecesi, tespit edilen eğitsel kullanılabilirlik sorunu sayısı ve verimliliktir.Araştırmada elde edilen bulguların eğitsel web ortamlarının tasarımında kullanılabilirlik değerlendirme süreçlerinin yürütülmesiyle ilgili daha geniş bir bakış açısı sağlayacağı düşünülmektedir. Bulgular, araştırma sürecindeki izlenimler ve insan-bilgisayar etkileşimi alanındaki genel kabuller doğrultusunda eğitsel web ortamlarının değerlendirilmesine ilişkin bir ilkeler listesi oluşturulmuştur. Bu ilkeler listesi temel alınarak tasarım ekiplerini yönlendirecek bir akış şeması geliştirilmiştir. Bu akış şeması, eğitsel web ortamlarının kullanılabilirliğinin değerlendirilmesinde hangi aşama ve koşullarda, hangi değerlendirme yönteminin tercih edilebileceğini göstermektedir.Anahtar Kelimeler: kullanılabilirlik, kullanılabilirlik değerlendirme yöntemleri, eğitsel web ortamları, sezgisel değerlendirme, gözlem-sesli düşünme, göz izleme

This study was conducted to compare three different usability evaluation methods which are used for evaluating the usability of educational web environments. Heuristic Evaluation, Observation-Think Aloud and Eye-Tracking methods were compared in the study. The study was conducted based on the Multiple-Case Holistic Design pattern of the case study method, which is one of the qualitative research methods. While the dependent variable of the study is regarded as the usability evaluation method, its independent variables are the number of detected usability problems, the number of detected unique usability problems, significance levels of the usability problems, the number of detected educational usability problems and efficiency.The data that were collected in the study is thought to be useful for offering a wider perspective to conduct usability evaluation processes while designing educational web environments. A list of principles concerning the evaluation of educational web environments was formed based on the findings, reflections during the research process and general recognitions in the field of human-computer interaction. A flow chart was generated based on this list of principles in order to provide an insight for the design teams. While evaluating the usability of educational web environments, this flow chart shows which evaluation method is more preferable in a certain stage and under certain conditions.Keywords: usability, usability evaluation method, educational web environments, heuristic evaluation, observation-think aloud, eye-tracking