Ağsal öğrenme ortamlarında sosyal ağ yapısı ve sosyal olabilmenin öğrenci bağlılığı üzerindeki etkisi

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı ağsal öğrenme ortamlarındaki sosyal ağ yapısı ve sosyal olabilmenin öğrenci bağlılığı üzerindeki etkisini incelemektir. Bunun için ilk olarak öğrencilerin ağsal bir öğrenme ortamında sosyal ağ yapısı çeşitli değişkenler doğrultusunda incelenmiştir. İkinci olarak bu ağ yapısı içerisinde sosyal olabilme algılarının, kişilik özelliklerinin ve sosyal ağ yapısı içerisindeki konumlarının öğrenci bağlılığı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışma iki aşamada yürütülmüştür. Birinci aşamada pilot bir uygulama gerçekleştirilmiş, ikinci aşamada ise uygulama yapılmıştır. Pilot uygulama Başkent Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenliği bölümü Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme dersini alan 26 öğrenci ile yürütülmüştür. İkinci uygulama ise Başkent Üniversitesi Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme dersi alan 107 öğrenci ile yürütülmüştür. Uygulama 14 haftalık süreçte ağsal bir öğrenme ortamı olan ELGG üzerinden ve yüzyüze gerçekleşmiştir. Çalışmada öğrenci bağlılığını belirlemek amacıyla Sun ve Rueda (2012) tarafından geliştirilmiş olan Öğrenci Bağlılık ölçeği Türkçe'ye uyarlanmıştır. Ölçeğin geçerlik çalışması için doğrulayıcı faktör analizi, güvenirlik çalışması için ise Cronbach alpha iç tutarlık katsayısı hesaplanmıştır. Öğrencilerin sosyal olabilme algılarını belirlemek amacıyla ise Algılanan Sosyal olabilme ölçeği geliştirilmiştir. Ölçeğin geçerlik çalışması için açımlayıcı faktör analizi, güvenirlik çalışması için ise Cronbach alpha iç tutarlık katsayısı hesaplanmıştır. Sonuç olarak geçerliği ve güvenilirliği kanıtlanmış iki ölçme aracı ortaya konmuştur. Kişilik özelliklerini belirlemek amacıyla ise Bacanlı, İlhan ve Aslan (2009) tarafından geliştirilen Beş Faktör Kuramına Dayalı Kişilik Ölçeği kullanılmıştır. Öğrencilerin sosyal ağ yapısı içerisindeki konumlarını belirlemede ise tartışma ortamından elde edilen veri matrisleri kullanılmıştır.Verilerin analizinde ağsal öğrenme ortamının sosyal ağ yapısını belirlemek amacıyla sosyal ağ analizi yapılmıştır. Bu kapsamda öğrenciler arasındaki iletişim yoğunluğu ve derece merkeziliği incelenmiştir. Sosyal olabilme algılarının, kişilik özelliklerinin ve sosyal ağ yapısı içerisindeki konumlarının öğrenci bağlılığı üzerindeki etkisini incelemek için yapısal eşitlik modeli kurulmuştur. Son olarak öğrencilerin tartışma ortamındaki mesajlarına içerik analizi yapılmıştır.Verilerin analizi sonucunda tüm gruplarda en az iletişim yoğunluğunun ilk hafta olduğu görülmektedir. En fazla iletişim yoğunluğu üçüncü ve altıncı grup dışındaki diğer gruplarda ders sorumlusunun katılmış olduğu hafta yaşandığı görülmektedir. Tüm grupların haftalara göre genel ağ merkezilik değerlerine bakıldığında % 30 ile %60 arasında değiştiği görülmektedir. Öne sürülen modelde öğrenci bağlılığı ile hem sosyal olabilme algısı hem de kişilik özellikleri arasında anlamlı ve pozitif ilişki olduğu görülmüştür. Ancak öğrenci bağlılığı ile konum arasında ise anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Öğrenci bağlılığı ile sosyal olabilme algısı arasındaki bağlantı katsayısı 0,71'dir. Öğrenci bağlılığı ve kişilik özellikleri arasındaki bağlantı katsayısı ise 0,29'dur. Öğrenci bağlılığı üzerinde en güçlü etkiyi sosyal olabilme algısı göstermiştir. Model, öğrenci bağlılığındaki varyansın % 61'ini açıklanmıştır. Ağın merkezine yerleşen ve ağın dışında kalan öğrencilerin mesajları incelendiğinde en fazla görevle ilgili konuşmalar yaptıkları görülmüştür. Ancak ağın dışında kalan öğrencilerin görevle ilgili olmayan paylaşımlarının ağın merkezindeki öğrencilere göre daha fazla olduğu dikkati çekmiştir.Anahtar kelimeler: Sosyal ağ analizi, öğrenci bağlılığı, sosyal olabilme, kişilik özellikleri

The main reason for this study is to analyze the effects of the social network structure and socializing in network learning environments on student engagement. For this, first the social network structure of the students in a network learning environment was analyzed using various variables. Second the effects of the socialibility perceptions, personality traits and the positions inside the social network on the student engagement were analyzed.The study was conducted in two phases. A pilot application was performed in the first phase, while the real application was conducted in the second phase. The pilot application was carried out with the 26 students who were enrolled in the Teaching Technologies and Materials at the Başkent University Turkish Language and Literature department. The second application was made with the 107 students who took the Teaching Technologies and Materials course in Başkent University. The application was implemented using ELGG, which is a network learning environment and also face to face.The Student Engagement scale which was developed by Sun and Rueda (2012) was adapted to Turkish in the study. Verifying factor analysis was made for the validity of the scale, while Cronbach alpha inner coherence co-efficient was calculated for the reliability check. Percepted Ability to be Social scale was developed to assess the perceptions of being social of the students. As a result two measuring tools were set forth, whose validity and reliability are proved. The Five Factor Personality Scale developed by Bacanlı, İlhan and Aslan (2009) was used to assess the personal traits. Data matrices obtained from the discussion environment were used to identify the positions of students inside the social network.To identify the social network structure of the network learning environment, social network analysis were made. In this context the communication density and level centrality between the students were analyzed. A structural equality model was developed to examine the effects of the socialibility perceptions, personality traits and the positions inside the social network on the student engagement. Finally a content analysis was made on the student messages in the discussion environment.The analysis of the data shows that the lowest density of communication occurs in the first week. The highest density of communication was observed in the week when the moderator attended, except for the fourth and the sixth group. The general network centrality value varies between 30 % and 60 % for all groups. This can be interpreted as the students are not very active in the network. A meaningful and positive relation was observed between the student engagement and both the socialibility perception and personality traits, when the hidden variants were examined in the proposed model. However, the student engagement wasn't relationship between social network position. The relation coefficient between the student engagement and socialibility perception is 0.71, while it is 0,29 between the student engagement and personality traits. Socialibility perception shows the most powerful effect on student engagement. The model explains 60 % of the variance on student engagement.When the messages of the students centrally located in the network and the students who are outside of the network are examined, it was found out that they are mostly messaging about the task. But it was discovered that the students who are outside of the network make posts unrelated to the task more than those who are centrally located.Keywords: Social network analysis, students engagement, sociability, personality traits