Okul öncesi dönem çocuklarda davranış problemlerinin anne-çocuk ve öğretmen-çocuk ilişkileri açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, okul öncesi eğitim kurumlarına devam etmekte olan 48-60 aylık çocukların anneleri ve öğretmenleriyle olan ilişkileri ile davranış problemleri arasındaki bağlantıyı incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, çocukların anneleri olan ilişkilerine, annelerin öğrenim durumunun, çalışıp çalışmama durumunun ve öğretmenleri ile ilişkilerine öğretmenlerin mesleki hizmet yılının, öğrenim durumunun etkili olup olmadığı incelenmiştir. Araştırma ilişkisel desende bir çalışma olup örneklemini, Ankara ili Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Keçiören, Mamak, Sincan, Yenimahalle ilçelerinde bulunan özel ve resmi okul öncesi eğitim kurumlarına devam etmekte olan 48-60 aylık 252 çocuğun anneleri ve 59 öğretmenleri oluşturmaktadır. Çocukların davranış problemlerini değerlendirmek amacıyla, anneleri ve öğretmenleri tarafından doldurulan, Anaokulu Anasınıfı Davranış Ölçeği kullanılmıştır. Çocukların anneleri ile olan ilişkileri, `Çocuk Anababa İlişki Ölçeği` , öğretmenleri ile olan ilişkileri ise, `Öğretmen Çocuk İlişki Ölçeği` kullanılarak değerlendirilmiştir. Annelere ve öğretmenlere ait demografik bilgiler, araştırmacı tarafından hazırlanan demografik bilgi formları aracılığıyla elde edilmiştir.Elde edilen verilerin analizinde, SPSS 21 ve Lisrel 8,80 programlarından yararlanılmıştır. Bulguların elde edilmesinde, Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı, t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), LSD tekniği, Tamhane analizleri kullanılmıştır.Araştırmanın sonucunda, çocuklarda içe yönelim ve dışa yönelim davranış problemleri arttıkça anne ve öğretmenleri ile ilişkilerinde çatışmanın arttığı ve yakınlığın azaldığı bulunmuştur. Çocukların anneleri ve öğretmenleri ile olan ilişki türlerinin çatışma ve yakınlık boyutlarında paralellik gösterdiği de bulgular arasındadır. Çocukların anneleri ile ilişkilerinin, annenin çalışıp çalışmama durumu ile ilişki göstermediği bulunurken, anne çocuk ilişkisinin, annenin eğitim durumuna göre farklılaştığı görülmüştür. Öğretmen ile çocuk arasındaki ilişkinin ise, öğretmenin mesleki tecrübesine ve öğretmenin öğrenim durumuna göre farklılaştığı araştırmanın bulguları arasındadır.Anahtar sözcükler: Okul öncesi, davranış problemleri, anne çocuk ilişkisi,öğretmen çocuk ilişkisi

This study is conducted to examine the correlation between the relationship of 48-60 months old preschool children with their mothers and teachers and their behavior problems. Also, in the study, answers are searched for `Do the mothers' employment and education status effect the relationship between them and their children? ` and ` Do the teachers' educational background and experience level effect the relationship between them and children?` The study sample is gathered from both private and public schools in Ankara; Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Keçiören, Mamak, Sincan, Yenimahalle with 48-60 months old 252 preschool children' mothers and their 59 teachers.In order to evaluate children' behavior problems, Preschool and Kindergarten Behavior Scale's Turkish version which is filled by mothers and teachers, is used. And Turkish version of Children Parents Relationship Scale is used to evaluate the relationship between children and their mothers. And Student Teacher Relationship Scale's Turkish version is used to evaluate the relationship between children and their teachers. The demographic knowledge of the mothers and teachers were collected via the information form which is designed by the researcher.SPSS 21 and LISREL 8,80 programs are used for analysing the acquired data. And to acquire the findings, Pearson, t test, ANOVA, LSD and Tamhane analyses are used.At the end of the study, it is founded that, when the conflict increases in the relationship between children and their mothers and teachers, their internalizing and externalizing behavior problems orientation increase too and the closeness in the relationships decreases. Another finding of the research is that closeness and conflict in relationship between children and their mothers and teachers represents a positive correlation. Also, the relationship between children and mothers is not affected from mothers' employment status but the mothers' educational status has an effect on the relationship. Another finding of the research is that the experience level and educational background of the teachers have an effect on children's relationship with their teachers.Keywords: Preschool, behavior problems, mother child relationship, teacher childrelation ship