İşbirlikli çevrimiçi ortamlarda katılımın sürdürülebilirliğine etki eden sosyo-bilişsel değişkenlerin modellenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin bir proje geliştirme sürecinde çevrimiçi işbirlikli öğrenme sürecini etkileyen birtakım sosyo-bilişsel değişkenleri incelemek ve çevrimiçi işbirlikli öğrenme ortamına katılımın sürdürülebilirliğine yönelik bir model önermektir. Bu amaçla sürdürülebilirlik alanyazınında bulunan sosyal, ekonomik ve çevresel boyutlar, çevrimiçi işbirlikli öğrenme sürecinde etkili olduğu düşünülen birtakım değişkenler bağlamında ele alınmıştır.Çalışmaya, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü'nde (BÖTE), 2013-2014 Güz döneminde, BTO 411 Proje Yönetimi ve Geliştirme I dersini alan toplam 69 öğrenci katılmıştır. Açık kaynak kodlu ağsal bir ortam, çalışmanın amaçlarına uygun olarak çevrimiçi işbirlikli bir öğrenme ortamı olarak düzenlenmiştir. Uygulama süreci, yüz-yüze verilen dersin çevrimiçi proje geliştirme etkinliklerini kapsamaktadır. Bu amaçla küçük gruplar (beş veya altışar kişilik) oluşturularak bu gruplarla çevrimiçi ortamda 14 hafta boyunca proje geliştirme ve yönetme etkinlikleri yürütülmüştür. Uygulama süresince katılımcıların çevrimiçi ortamdaki etkinlikleri log kaydı olarak kaydedilmiştir. Uygulama sonunda katılımcılara Grup Uyumu Ölçeği, Algılanan Görev Karmaşıklığı Ölçeği ve Çevrimiçi İşbirlikli Süreç Algısı Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına genel olarak bakıldığı zaman grup uyumu, algılanan görev karmaşıklığının alt boyutları ve çevrimiçi işbirlikli süreç algısının alt boyutları arasında anlamlı ilişkiler bulunmaktadır. Algılanan görev karmaşıklığının, grup uyumu ve çevrimiçi işbirlikli süreç algısı arasındaki ilişki negatif yönlüdür. Bu araştırmada sürdürülebilirlik, katılımın sürdürülebilirliği açısından incelenmiştir. Bu amaçla ortam log verilerinden elde edilen aktif ve pasif katılımı yordayan değişkenler incelediğinde, her iki katılım türü için de yalnızca ortama yönelik karmaşıklık algısı ile ortam-görev etkileşimine yönelik karmaşıklık değişkenleri anlamlı ilişki göstermiştir. Bu değişkenler aktif ve pasif katılımı anlamlı olarak yordamaktadır. Ortama yönelik algılanan karmaşıklığın katılım türleri üzerindeki etkisi daha yüksektir.Araştırmanın değişkenleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi amacı ile yapılan yol analizi (path analizi) sonucunda pasif katılımın, aktif katılım ve mesaj sayısı ile ilişkili olduğu görülmüştür. Ortam görev etkileşimine yönelik algılanan karmaşıklık pasif katılım üzerinde etkilidir. Grup uyumu ise mesaj sayısı üzerinde etkilidir.Araştırmanın sonuçlarına uygun olarak, çevrimiçi işbirlikli öğrenmede sürdürülebilirliğin sağlanmasına yönelik, araştırmacılara ve uygulayıcılara öneriler sunulmuştur.Anahtar sözcükler : Bilgisayar destekli işbirlikli öğrenme, çevrimiçi işbirlikli öğre n me, sürdürülebilirlik, algılanan görev karmaşıklığı, işbirlikli süreç algısı, grup uyumu , katılım

The purpose of this study was to investigate some socio-cognitive variables affecting online collaborative learning process, and to suggest a model regarding the sustainability of participation in online collaborative learning environments.For this purpose, social, economic and environmental dimensions found in the sustainability literature have been discussed in the context of socio-cognitive variables that are thought to be effective in online collaborative learning processes.There were 69 undergraduate students in the study, who took BTO411 Project Management and Development course in 2013-2014 Fall semester at the Deparment of Instructional Technology and Computer Education at the Education Faculty of Hacettepe University in Ankara, Turkey. An open-source social network was organized as a collaborative online learning environment to serve the purpose of the study. Implementation process involved the online project development activities to supplement the face-to-face course. For this purpose, small groups (five or six members in each) were formed and project development and management activities were performed during 14 weeks in the online environment. During the implementation process, activities in the online environment of the members were saved as log data. The Group Cohesion Scale, Perceived Task Complexity Scale and Perception of the Online Colloborative Process Scale were administered at the end of the implementation.The general results of the study showed the significant releationship between group cohesion, and perceived task complexity, and factors of perceived online collaboration process. The relationship between perceived task complexity, and group cohesion, and perception of online collaborative process was at a negative direction. In the study, sustainability was examined in terms of the sustainability of participation. For this purpose, the variables predicting active and passive participation, which were obtained through the log data were investigated. As a result, for both of the participation types, only the variables of perceived environment complexity and perceived environment-task interaction complexity were significantly related each other. These variables significantly predicted the active and passive participation. The effect of environment complexity perception on participation type was higher. Path analysis was conducted to examine the complex relationships among variables of the study and the passive participation was found to be related with the active participation and the number of the messages. The perceived complexity of environment-task interaction affected the passive participation whereas, group cohesion affected number of the messages. According to the results of the study, some suggessions were proposed to researchers and implementers regarding the provision of the sustainable participation in online collaborative learning environments.Keywords : Computer supported collaborative learning, online collaborative learning, sustainability, percieved task complexity, perception of the online colloborative process, group cohesion , participation