PISA 2012 sonuçlarına göre okul liderliği ve okul özerkliğinin öğrenci başarısına etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı PISA 2012 uygulaması sonuçlarına göre Kore, Meksika ve Türkiye'de okul liderliği ve okul özerkliği uygulamalarının, öğrencilerin okuma becerileri başarısını ne ölçüde açıkladığını araştırmaktır. Bu kapsamda öncelikle Kore, Meksika ve Türkiye'de okul amaçlarının belirlenmesi ve paylaşımı, öğretimsel liderlik, öğretimin iyileştirilmesi ve mesleki gelişimi teşvik etme ve liderliğe öğretmen katılımı alt boyutlarında okul liderliği özellikleri belirlenmiş ve bu özelliklerin öğrenci başarısı üzerine etkisi araştırılmıştır. Çalışmada aynı zamanda okul yöneticilerinin kaynak dağıtımı ve akademik-program değerlendirmeye ilişkin sahip olduğu özerklik düzeyleri belirlenmiş ve bu özerklik düzeyinin öğrenci başarısı üzerine etkisine bakılmıştır. Çalışma da son olarak okul liderliği ve okul özerkliğinin birlikte öğrenci başarısı üzerine etkisi araştırılmıştır. Çalışma ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Çalışma grubu PISA 2012 uygulamasına katılan 15 yaş grubu öğrencilerini kapsamaktadır. PISA 2012 uygulamasında öğrencilerin okuma becerileri puanları dikkate alınarak okul müdürleri tarafından doldurulan anket verileri kullanılmıştır. Okul yöneticilerinin okul amaçlarının belirlenmesi ve paylaşımı, öğretimsel liderlik, öğretimin iyileştirilmesi ve mesleki gelişimi teşvik etme ve liderliğe öğretmen katılımı alt boyutlarındaki davranışları gerçekleştirme sıklığını belirlemek için frekans analizleri yapılmıştır. Kaynak dağıtımı ve akademik ve program değerlendirme konularında okul özerkliğini temsil eden görevlerin sorumlulara göre dağılımını belirlemek frekans analizleri yapılmıştır. Okul liderliği alt boyutlarının ve okul özerkliğini temsil eden sorumlulukların öğrencilerin okuma becerileri başarısına etkisini görmek amacıyla `Aşamalı Çoklu Regresyon (Stepwise Multiple Regression) Analizi` yapılmıştır.Çalışmanın bulgularına göre Meksika ve Türkiye'de okul yöneticilerinin liderlik davranışlarını Kore'deki yöneticilere göre daha sık yaptığı görülmektedir. Kore'de okul yöneticilerinin sergiledikleri liderlik davranışlarının öğrencilerin okuma becerileri başarılarına anlamlı bir katkı sağlamadığı sonucuna ulaşılmıştır. Meksika ve Türkiye'de liderliğe öğretmen katılımı, öğretimin iyileştirilmesi ve mesleki gelişimi teşvik etme değişkenleri okuma becerileri başarısı ile düşük düzeyde ve manidar bir ilişki göstermektedir ve birlikte öğrenci başarısındaki toplam varyansın Meksika'da yaklaşık %6'sını ve Türkiye'de toplam varyansın %5'ini açıklamaktadır. Kaynak dağıtımı ile ilgili konularda Kore, Meksika ve Türkiye'deki okulların özerk olmadığı görülmektedir. Akademik ve program değerlendirme konularında Kore'de okulların yüksek düzeyde özerk olduğu diğer taraftan Türkiye ve Meksika'da okulların düşük özerkliğe sahip olduğu görülmektedir. Kore'de okul yöneticilerinin ders kitaplarının seçiminde sahip oldukları özerkliğin, okuma becerileri başarısı ile düşük düzeyde ve manidar bir ilişki göstermektedir ve bu değişken öğrenci başarısındaki toplam varyansın yaklaşık %4'ünü açıklamaktadır. Meksika'da okul yöneticilerinin işe alınacak öğretmenlerin seçilmesi, okutulacak ders kitaplarının seçilmesi, öğrencilerin okula kabullerinin onaylanması, öğretmenlerin maaş artışlarının belirlenmesi, öğrenci değerlendirme yönetmeliklerinin oluşturulması ve öğrenci disiplin yönetmeliklerinin oluşturulmasında sahip oldukları özerkliğin, okuma becerileri başarısı ile orta düzeyde ve manidar bir ilişki göstermektedir. Bu değişkenler öğrenci başarısındaki toplam varyansın yaklaşık %23'ünü açıklamaktadır. Türkiye'de okul yöneticilerinin öğrencilerin okula kabullerinin onaylanması, öğrenci disiplin yönetmeliklerinin oluşturulması ve işe alınacak öğretmenlerin seçiminde sahip oldukları özerkliğin, okuma becerileri başarısı ile orta düzeyde ve manidar bir ilişki göstermektedir. Bu değişkenler öğrenci başarısındaki toplam varyansın yaklaşık %17'sini açıklamaktadır. Kore, Meksika ve Türkiye'de okul yöneticilerinin okul liderliği ve sahip oldukları okul özerkliği ile öğrencilerin okuma becerileri başarısı arasında anlamlı bir ilişki olduğu ve bu değişkenlerin başarıyı yordayan değişkenler olduğu görülmektedir.

The study aims at examining the effects of school leadership and school autonomy on students' reading literacy performance in Korea, Mexico and Turkey according to PISA 2012 results. In this context, in Korea, Mexico and Turkey the characteristics of school leadership are defined in terms of framing and communicating the school's goals and curricular development, instructional leadership, promoting instructional improvement and encouraging professional development and teacher participation in leadership and subsequently the effects of school principals' leadership on students' reading performance are examined. In addition, the level of autonomy the school principals have over resource allocation and academic and program evaluation is investigated and whether school autonomy has an effect on students' performance or not is examined. The study also aims to analyze the effect of both school leadership and school autonomy on student performance. This is a correlational research study. The sample covers 15 year-old students taking PISA 2012 exam in Korea, Mexico and Turkey. The data of the study was comprised of the students reading literacy performance and the questionnaire that the school principals responded in Korea, Mexico and Turkey in PISA 2012. Percentage analysis was used to indicate the frequency of the activities that the school principals had done in their school in the previous year and indexes on framing and communicating the school's goals and curricular development, instructional leadership, promoting instructional improvement and professional development and teacher participation in leadership are calculated. The level of schools' autonomy was indicated via percentages and also scaled indices were calculated to analyze the autonomy of the school over resource allocation and academic and program evaluation. Stepwise multiple regressions were used to indicate the effects of school leadership and school autonomy on students' reading performance.The study revealed that school principals in Mexico and Turkey showed leadership more frequently than the ones in Korea. It was concluded that there was no statistically significant relationship between school leadership and students' reading performance in Korea. The study indicated that there was a statistically positive and low relationship between teacher participation in leadership, promoting instructional improvement and professional development and students' reading performance in Mexico and in Turkey and these factors explained approximately %6 and %5 of total variance in students reading performance respectively. The study concluded that the schools in Korea, Mexico and Turkey did have no autonomy over resource allocation. On the other hand, the schools in Korea had more autonomy over academic and program evaluation than the schools in Mexico and Turkey. The study indicated that in Korea there was a statistically significant positive relationship between autonomy over course book selection and students' reading performance and this autonomy explained approximately %4 of the total variance in students' reading performance. In Mexico, there was a statistically moderate positive relationship between the autonomy over teacher recruitment, course book selection, student admissions, teacher salary increase, students' assessment and disciplinary regulations and students' reading performance and these factors explained 23% of the total variance in students' reading performance. In Turkey, there was a statistically moderate positive relationship between the autonomy over student admissions, disciplinary regulations, teacher recruitment and the students' reading performance. These factors related to school autonomy explained approximately %17 of the total variance in students' reading performance. The study also indicated that both the school leadership and the school autonomy had an effect on students' reading performance in Korea, Mexico and Turkey.