Okul yönetiminde hâkim olan paradoksları yönetme

Abstract

Bu araştırmanın amacı okul yönetiminde karşılaşılan paradokslar, bu paradoksların kaynakları ve bu paradoksların okul müdürleri tarafından nasıl yönetildiğini incelemektir. Çalışmada karma araştırma yöntemi kullanılmıştır. Ankara ili merkez ilçelerinden basit rastgele örnekleme yöntemiyle seçilmiş 25 ilkokul ve ortaokul müdürü ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak açık uçlu anket kullanılmıştır. Veriler içerik analizi ve yüzde/frekans analiz teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir.Analizler sonucunda, okul müdürlerinin yönetimde karşı karşıya kaldıkları paradokslar, bu paradoksların kaynakları ve hangi yöntemlerle yönetildiği açıklanmıştır. Okul müdürlerinin, okul yönetiminde en çok karşı karşıya kaldığı paradoksun merkezden yönetim-yerinden yönetim paradoksu olduğu ve paradoksların en önemli kaynağının ise MEB (Milli Eğitim Bakanlığı)-Üst yönetim olduğu belirlenmiştir. Ayrıca okul müdürleri genellikle yetkilerinin, yüklenen sorumlulukları yerine getirmede çoğu zaman yetersiz kaldığını belirtmişlerdir. Okul müdürlerinin paradoksları çözmeye kalktıklarında sistematik ve analitik yaklaşımın yerine kişisel deneyimlerini kullandıkları gözlenmiştir. Paradokslar etkin bir biçimde ele alındığında paradoksu oluşturan kutuplar arasında oluşan gerilimlerden yararlanma okul yönetimi için hem amaçları hem de süreçleri adına büyük bir fırsat doğuracaktır. Bu fırsatı değerlendirmek için okul yöneticileri paradoks yönetimi konusunda eğitilmeli ve bilinçlenmelidir.Anahtar sözcükler: Eğitim yönetimi, okul yönetimi, paradoks, örgüt, okul müdürü, lider, yönetici.

The aim of this research is to examine the paradoxes faced, the sources of these paradoxes and how the administrators manage these paradoxes in school administration. In this study, mixed methods were used. Interviews were realized with the primary and secondary school administrators chosen by simple random sampling in Ankara province, centre districts. Open-ended survey was used as data collection instrument. The data were analyzed using content analysis, percentage, and frequency analysis techniques. As a result of these analysis, the paradoxes that the school principals faced with, resources of these paradoxes and with which methods they are managed were explained. It was determined that school administrators faced with centralization-decentralization paradox mostly and the most important source of this paradox is the MoNE (Ministry of National Education)-top management. Besides it was stated that the authority is always inadequate to realize the responsibilities by the shool administrators. School administrators use their personal experiences instead of systematic and analytic approaches when they try to solve the paradoxes they face.When the paradoxes are taken into account effectively, the utilization of the tensions formed between the poles of a paradox will breed a great opportunity for school management on both the purpose and the processes. In order to profit by this opportunity school administrators should be trained and be conscious on paradox management.Keywords: Educational administration, school administration, paradox,organizations, school principals, leader, manager