Üstün yetenekli öğrencileri genel eğitim sınıfında destekleyecek sınıf öğretmeninin sahip olması gereken yeterlikler

Abstract

Bu araştırmanın amacı üstün yetenekli ilkokul öğrencilerini genel eğitim sınıfında destekleyecek olan sınıf öğretmenlerinin sahip olması gereken yeterlikleri ortaya çıkarmaktır. Bir karma yöntem araştırması olarak yürütülmüş olan bu araştırmanın deseni keşfedici sıralı desendir. Bu desende bir durum çalışması ve bir eylem araştırması süreçlerinde toplanmış olan verilerin içerik analizine tabi tutularak yeterliklerin belirlenmesi ve sonrasında da bu yeterliklere ilişkin olarak uzmanlar arasındaki görüş birliğinin üç turdan oluşan Delphi tekniği ile ortaya çıkarılması takip edilmiştir. Durum çalışması ve eylem araştırmaları birbirini takip eden farklı iki dönem içerisinde sınıfında üstün yetenekli öğrencisi olan beş sınıf öğretmeni, üstün yetenekli öğrenciler ve ebeveynleri ile okul yöneticileri ve okulda görevli diğer öğretmenlerin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Delphi tekniği ile yürütülmüş olan panelin katılımcıları ise sınıf eğitimi, özel eğitim, kaynaştırma, üstün yeteneklilerin eğitimi alanlarında bilimsel çalışmalar yapmakta olan on beş akademisyen ile örgün eğitim kurumlarında görev yapmakta olan yirmi bir sınıf öğretmeni olmak üzere toplam 36 panelistten oluşmuştur.Durum çalışması ve eylem araştırması süreçlerinde araştırmacı veri toplama aracı olarak yapılandırılmamış görüşmeler, doğrudan gözlem, odak grup görüşmeleri, ürün ve dokümanları kullanmıştır. Toplanmış olan veriler içerik ve betimsel analize tabi tutulmuştur. Kodlayıcılar arası güvenirlik katsayısı yüksek bir değer olan 0,78 olarak hesaplanmıştır. Delphi tekniği ile yürütülmüş olan panelde ise yeterliklerin yer aldığı ve panelistlerden yedili Likert derecelerine göre değerlendirme yapmalarının istendiği birbirini takip eden üç Delphi anketi kullanılmıştır. Delphi anketlerinin güvenirlikleri sırasıyla 0,97, 0,93 ve 0,94 değerlerini almıştır. Delphi anketleri aracılığıyla toplanan verilerin analizinde ortalama, standart sapma, ortanca, yüzde, çeyreklik, çeyreklikler arası fark ve bağıl değişkenlik katsayısı kullanılmıştır. Görüş birliği tanımında ortanca, çeyreklikler arası fark, yüzdelik ve bağıl değişkenlik katsayısı değerleri dikkate alınmıştır.Durum ve eylem araştırması süreçlerinde toplanmış olan yaklaşık 44 saat görüşme, 70 ders saati gözlem ile 311 adet doküman ya da ürün nitel analiz programına aktarılmış ve bir içerik analizine tabi tutulmuştur. İçerik analizi yapılırken alt kodlar, kodlar, alt kategoriler ve kategoriler hiyerarşisi takip edilmiş olup; kodlar yeterlik ifadelerine, alt kategoriler yeterlik alanlarına ve kategoriler ise aşamalara dönüştürülmüştür. Veriler kullanılarak gerçekleştirilmiş olan toplam kodlama sayısı 1223'tür. Veriler üzerinde yapılmış olan kodlamalardan türetilen alt kod, kod, alt kategori ve kategorilerin toplam sayısı 206'dır. İçerik analizi sonucunda dört aşama ve sekiz yeterlik alanı altında toplam 34 yeterlik ifadesi ortaya çıkarılmıştır. Bu yeterlik ifadeleri kullanılarak oluşturulmuş Delphi anketleri aracılığıyla yürütülmüş olan Delphi paneli sürecinde yeterlikler arasına bir yeterlik ifadesi daha eklenmiştir. Üç turda gerçekleştirilmiş olan Delphi paneli sonucunda bu 35 yeterliğe ilişkin uzmanlar arasında bir görüş birliğinin olduğu tespit edilmiştir. Bu araştırmanın sonucunda üstün yetenekli ilkokul öğrencilerini genel eğitim sınıfında destekleyecek olan sınıf öğretmenlerinin sahip olması gereken yeterlikler; kaynaştırmaya giriş, kaynaştırma öncesi, kaynaştırma sırası ve kaynaştırma sonrası olmak üzere dört aşama ve alan özgü temeller, mesleki ilke ve prensipler, işbirliği ve destekler, önlemler ve düzenlemeler, kaynaştırmaya yönelik programlama ve planlama, kaynaştırma sınıfı yönetimi ve iklimi, kaynaştırma programını uygulama ve değerlendirme ve sürdürülebilirlik olmak üzere sekiz yeterlik alanı altında toplam 35 yeterlik olarak ortaya çıkarılmıştır. Bu yeterlikler, ileride üstün yetenekli öğrencilerin genel eğitim sınıfı ortamlarında ihtiyaç duydukları destekleri alabilmeleri adına üniversitelerin sınıf eğitimi programlarına, çok sayıda sınıf öğretmenini istihdam etmekte olan Milli Eğitim Bakanlığı'na, diğer ulusların eğitim bakanlıklarına ve sınıfındaki üstün yetenekli öğrencisini desteklemek isteyen sınıf öğretmenlerine yönelik bir kolaylaştırıcı rol üstlenebilir.

The purpose of this research was to reveal the competencies for classroom teachers to support elementary gifted students in the regular classrooms. This research which was conducted as a mixed method research, was an exploratory sequential design. In this design, two steps were respectively followed by the researcher: the statement of competencies via a content analysis of qualitative data which were collected during a case study and an action research, and the determination of consensus among experts via a three round Delphi technique. Case study and action research were conducted during two sequential terms with the participation of five classroom teachers who had gifted students in their regular classrooms, gifted students and their parents, school administrators and other classroom and elementary school teachers. Participants of the Delphi panel were 36 panelists: fifteen university professors whose scientific study fields' were in elementary teaching, special education, mainstream, inclusion in education or education of gifted children; and twenty one classroom teachers that were actively teaching in formal education.The researcher used unstructured interviews, observations, focus group interviews, documents and products to collect data during the case study and action research processes. Content analysis and descriptive analysis were used to analyze qualitative data. Calculated inter-coder reliability coefficient was .78, indicating a high reliability. Three sequential Delphi questionnaires that included competencies in which panelists were asked to evaluate each competency on a seven point likert scale were used during the panel conducted with Delphi technique. Calculated reliability coefficients of these questionnaires were .97, .93 and .94 respectively, indicating a high reliability. Means, standard deviations, medians, percentage, quartiles, interquartile range and coefficient of variation were used in order to analyze the data. Median, interquartile range, percentage and coefficient of variation were considered for definition of consensus.Approximately 44 hours of interviews, 70 course hours of observations and 311 documents and/or products collected during case study and action research processes were transferred to a qualitative analysis program and content analysis was run. Subcode, code, subcategory and category order was followed and transformation of codes to competencies, subcategories to competency areas and categories to stages was made during content analysis. The total of codings was 1223, and the total of subcodes, codes, subcategories and categories was 206. As a result of content analysis, 34 competencies under eight different competency areas and four different stages were revealed. One more competency was added among these 34 competencies during Delphi panel conducted with Delphi questionnaires using those competencies. The three-round Delphi study showed that there was a consensus among experts on all 35 competencies.This research revealed that competencies for classroom teachers to support gifted students in the regular classrooms were as 35 different competencies under eight different competency areas labeled as domain specific foundations, professional basis and principles, collaborations and supports, precautions and regulations, planning and programing for inclusion, management and climate of inclusion classroom, implementation and evaluation of inclusion program, and sustainability, and four different stages labeled as introduction to inclusion, before the inclusion, meanwhile the inclusion and after the inclusion. These competencies will play a facilitator role for universities' elementary teaching undergraduate programs, The Ministry of Turkish National Education and other nationalities' ministry of education, and classroom teachers willing to support gifted students in their regular classrooms.