Domenico Scarlatti`nin klavye sonatlarında yabancı sesli akor sınıflandırması: k. 1-150

Abstract

Domenico Scarlatti'yi çağdaşlarından belirgin şekilde ayıran yabancı sesli akorlara, bestecinin pek çok klavye sonatında rastlamak mümkündür. Zamanının çok ötesinde bir estetik anlayışın tezahürü gibi görünen bu tür ses kümeleri; tarihte `çirkin ve korkunç`, `kirli armoni` ya da `armonik fonksiyonları iç içe geçirme` gibi ifadelerle nitelendirilmiştir. Bununla birlikte, literatürde, yabancı sesli akorların teorik bağlamını odak alan analitik bir çalışmaya rastlanmaması dikkat çekicidir.Bu boşluğu doldurmak üzere, bu çalışmada, bestecinin Kirkpatrick dizgesinde yer alan ilk 150 sonatı yabancı sesli akor (YSA) temelinde analiz edilmektedir. İzlenen yöntem; karşılaşılan her bir YSA'nın tespiti, ait olduğu kesitin ritmik kimliğinden arındırılarak bağımsız bir akora dönüştürülmesi ve kullanıldığı anda geçerli olan tonalite esas alınmak suretiyle formüle edilmesi olmak üzere üç ana boyuttan oluşmaktadır.Analiz sonucunda elde edilen sonuçlar; saptanan toplam 301 YSA'nın, `yabancı ses + akor`, `akor + akor` ve `(yabancı ses + akor) + akor` olmak üzere üç genel kategori altında toplanmasının mümkün olduğunu göstermekte ve bestecinin en yoğun biçimde V tabanlı YSA'ları kullandığını gözler önüne sermektedir.

Domenico Scarlatti's unique use of the chords with non-chord tones, which distinguishes the composer distinctly from its contemporaries, can be encountered in many of his keyboard sonatas. Such tone clusters which seem to be a manifestations of an aesthetic understanding far beyond his time, historically described as `ugly and horrible`, `dirty harmony` or `harmonic superposition`. However, it is remarkable that no analytical study has been found focusing on the theoretical aspect of the chords with non-chord tones in the literature review.To fill this gap, in this dissertation the first 150 sonatas - based on Kirkpatrick catalogue - are analyzed on the basis of the chords with non-chord tones (CNT). The method consists of three main steps as following; the detection of each CNTs, isolating a CNT from its rhythmic quality by converting it into an independent chord, and formulating it regarding the current tonality.The results obtained from the analysis displays that, it is possible to categorize 301 CNTs under three labels as `non-chord tone + chord`, `chord + chord` and `(non-chord tone + chord) + chord, and V-based CNTs are the most numerous ones.