Ratlarda antinosiseptif dozda intratekal deksmedetomidinin nörotoksik etkisi

Abstract

ÖZET Çalışmamızda selektif alfa-2 agonist deksmedetomidinin antinosiseptif dozunun, spinal kord ve sinir köklerine toksik etki potansiyeli olup olmadığının araştırılması amaçlandı. Wistar strain cinsi 20 adet erkek, 250-300 g ağırlığında, benzer nosiseptif ölçümlere sahip ratlara, intraperitoneal ketamin anestezisi altında intratekal kateter yerleştirildi. Üç gün sonra ratgele iki gruba ayrılan ratlara sırayla 3 u.g (0.03 mi) Deksmedetomidin, 0.03 mi serum fizyolojik intratekal kateter yoluyla uygulandı. Ratlar deney günü enjeksiyon öncesinde ve enjeksiyondan sonra 5,10,20,30,40,60,90. dakikalarda antinosiseptif etki, sedasyon ve motor blok yönünden değerlendirildi. Antinosiseptif etki, sıcak zemin ve kuyruk batırma testlerinde maksimal olası etkinin yüzdesi (%MOE) olarak ölçüldü. Sedasyon, ses ve dokunma uyarılarına reaksiyon, motor fonksiyon adımlama ve dönebilme reflekslerine bakılarak değerlendirildi. Enjeksiyondan bir hafta sonra, ratlara perfüzyon fiksasyon işlemi uygulanıp sakrifiye edildi. Laminektomileri yapılıp, kateter ucu ve distalini içeren bölgeden medulla spinalis kesiti çıkarıldı. Fikse edilen dokuların kateter ucu segmenti ve 0,5 cm distalinden transvers kesitler alınarak parafin bloklara gömüldü. Her parafin bloktan 8 /ı luk kesitler alınıp Hematoksilen eosin ve Luksol fast blue histokimyasal yöntemleriyle boyandı. Işık mikroskobunda gruplardan habersiz patolog tarafından nöron sayısı ve morfolojik yönden değerlendirildi. Çalışmamızda, deksmedetomidin grubunda kontrol grubuyla karşılaştırıldığında, antinosiseptif etkinlik 5. dakikada başladı ve sıcak zemin testinde 60 dakika, kuyruk batırma testinde 40 dakika devam etti. Tüm ratlarda 40 dakika süren 1. dereceden sedasyon ve adımlama refleksinde kayıp gözlendi. Nöron sayısı açısından gruplar karşılaştırıldığında, deksmedetomidin grubunda anlamlı düşük bulundu (p<0.05). Ödem ve gliozis gibi non spesifik değişiklikler her iki grupta da benzer oranda görüldüğünden kateterizasyon işlemine bağlandı. Nöronal dejenerasyon ve inlamatuar hücre yoğunluğunu içeren şiddetli reaksiyon bulguları yönünden gruplar arasında fark bulunamadı (p>0.05). Sonuç olarak; ratlarda intratekal yolla uygulanan 3 J.g'lık deksmedetomidin ile antinosiseptif etki görülmektedir. Morfolojik açıdan gruplar arasında fark olmamasına rağmen, nöron sayısının deksmedetomidin grubunda daha az olması, intratekal uygulanan deksmedetomidinin nörotoksisiteye yol açabileceğini düşündürmektedir. Anahtar sözcükler: Deksmedetomidin, sıcak zemin testi, kuyruk batırma testi, adımlama refleksi, dönebilme refleksi, nörotoksisite. II

ABSTRACT In our study, it was aimed to research the toxic effect potential of the dose of selective alpha-2 agonist dexmedetomidine antinociceptive to spinal cord and nevre roots. Under intraperitoneal ketamin anesthesia, intrathecal catheter was placed into rats as 20 wistar kind male, weighing 250-300 g, having similar nosiseptive calculations. 3 days later, 3 jig (0.03 ml) Dexmedetomidine and 0.03 ml cerum physilogic were applied to rats divided into 2 groups randomly by intrathecal catheter. On experiment day, before and after injection, rats were evalueted in 5,10,20,30,40,60,90. minutes in terms of antinociceptive effect, sedation and motor block. The rate of maximal posible effects (% MPE) was calculated in the test of antinociceptive effect hot plate and tail immersion. Reaction to voice and touch and sedation was calculated according motor function placing stepping and righting reflex. A week after injection, rats were sacrificed by applying perfusion fixation. Medulla spinalis part was taken out from the place consisting distaline and the point of catheter. Catheter point segment of fixed tissues and transverse parts from 0.5 cm distaline were set in parafine blocks. By getting 8 u. part from each parafine block, they were painted in hematoxilen eosin and luksol fast blue. The number of neurone and morphologically they were evaluated on light microscope by a pathologist who doesn't know the other groups. In our study, when dexmedetomidine group compared with the control group, the efficiency of antinociceptive started in the fifth minute and continued in the test of hot plate for 60 minutes and in the test of tail immersion it continued for 40 minutes. The loss off was observed in the placing stepping reflex and sedation in the 1 st. grade continuing for 40 minutes in all rats. When groups were compared in terms of neurone numbers, neuron number was low in dexmedetomidine group (p<0.05). Because of the non spesific changes such as gliosis and edema in each groups being seen in the same rate, it was connect to catheterization. No difference was found between groups in terms of findings severe reaction consisting of neuronal degeneration and mflamatuar cell density. IllAs a result, the effect of antinociceptive has been seen with the intrathecall application of 3 p,g dexmedetoidine in rats. Although there aren't any differences betwwen groups morphologically, the number of neurones being less in dexmedetomidine group makes us think that deksmedetomidine applied intrathecally will cause neurotoxicity. Key words: Dexmedetomidine, hot plate test, tail immersion test, placing-stepping reflex, righting reflex, neurotoxicity IV