Bir öğrenme stratejisi olarak infografik oluşturma sürecinin modellenmesi

Abstract

İnfografik, karmaşık bilginin etkili bir şekilde sunulmasını amaçlayan görselleştirme biçimidir. Bu çalışmada, bir öğrenme stratejisi olarak infografik oluşturma sürecinin modellenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, eğitsel tasarım araştırması yöntemiyle, üniversite düzeyinde öğretmen adayları ve ortaokul düzeyinde 7. sınıf öğrencileriyle iki ayrı uygulamayla gerçekleştirilmiştir. Her bir uygulama makro döngü olup, makro döngüler kendi içinde birbirini takip eden iki ayrı mezo döngüden ve her mezo döngü `analiz ve inceleme`, `tasarım ve geliştirme`, `değerlendirme ve yansıma` olmak üzere üç mikro döngüden oluşmaktadır. Mezo döngü sonlarında tasarlanan infografikler ve alınan yansımalar `değerlendirme ve yansıma` mikro döngüsünde değerlendirilmiş ve edinilen bulgular doğrultusunda infografik tasarım süreci her iki düzey için de yeniden düzenlenmiştir. Makro döngüler öncesi gerçekleştirilen `analiz ve inceleme` mikro döngüsü doğrultusunda alanyazın taramasıyla öğrenenlerin infografik tasarlamak için sahip olmaları gereken bilgi ve beceriler belirlenmiş ve infografik tasarım bileşenlerine yönelik genel bir çerçeve, infografik tasarım süreci aşamaları ve infografik tasarım ölçütleri oluşturulmuştur. Belirlenen bu çerçeve mezo döngüler doğrultusunda geliştirilmiş ve öğrenenlerin bulundukları düzey ve gereksinimleri doğrultusunda infografik tasarım süreci düzenlenmiştir. Üniversite düzeyi birinci mezo döngü sonunda infografik tasarım ölçütleri genişletilerek `içerik çözümleme` ve `görsel tasarım çözümleme` boyutlarından oluşan infografik tasarım rubriği geliştirilmiştir. Geliştirilen rubrik infografik tasarım sürecini destekleyecek şekilde ve biçimlendirmeye dönük dönüt vermek amacıyla kullanılmış, tasarlanan infografikler döngü sonlarında rubrikle değerlendirilmiştir. İnfografik oluşturma süreci türetimci öğrenme stratejileri ve infografik tasarım ilkeleri temel alınarak bileşenlerine ayrılmış ve aşamalandırılmıştır. Uygulamalar sonunda ulaşılan modele göre infografik tasarlama süreci `içerik çözümleme`, `görsel tasarım çözümleme` ve `dijital tasarım` ana bileşenlerinden oluşmaktadır. Bu bileşenlere göre öğrenenin infografik tasarlayabilmesi için `içerik bilgisi`, `görsel tasarım bilgi ve becerisi` ile`dijital tasarım uygulaması kullanma bilgi ve becerisi`ne sahip olması gerekmektedir. Her iki düzeyde gerçekleştirilen uygulamalar sonunda `içerik edinimi`, `içerik hazırlama`, `içerik çözümleme`, `taslak oluşturma`, `görsel tasarım`, `dijital tasarım` ve `yayınlama` ortak ana aşamalar olarak belirlenmiş, tasarlama sürecinin alt aşamalarının öğrenenlerin bulundukları düzeye göre farklılaştığı görülmüştür. Üniversite düzeyinde gerçekleştirilen ilk uygulama sonunda içerik çözümleme ve görsel tasarım çözümleme puanları düşük bulunmuş, içerik çözümleme boyutu ayrıntılı şekilde aşamalandırılmış, tasarım sürecinde ve son değerlendirmede kullanılmak üzere iki boyutu da kapsayacak nitelikte infografik tasarım rubriği geliştirilmiştir. İkinci mezo döngüde ilk mezo döngüden farklı olarak süreç önemli boyutta aşamalandırılmış, her aşama sonunda dönüt verilecek şekilde tasarlanmıştır. İnfografik tasarım rubriği hem örnek incelerken, hem de öz-değerlendirme amacıyla süreç boyunca öğrenenler tarafından aktif şekilde kullanılmıştır. Tasarım süreci çevrimiçi tasarım araçlarının kullanımı esnek tutulmuştur. Tüm öğrenenlerin birbirlerinin infografik tasarımlarındaki gelişimi ve verilen dönütleri görebilecekleri çevrimiçi ortam üzerinden dönüt verilmiştir.Ortaokul düzeyinde gerçekleştirilen ilk uygulama sonunda infografik tasarım puanları, öğrenci ve öğretmen yansımaları doğrultusunda süreç yeniden düzenlenmiştir. İlk döngüden farklı olarak dile getirilen zaman ve tasarım aracından dolayı yaşanan aksaklıklar, tasarım süreci öğrencilerin kendilerine ait tabletlerle tasarım yapacakları şekilde düzenlenmiştir. İlk döngüdeki ayrıntılı taslak aşaması hızlı taslak aşamasına dönüştürülmüş, ayrıntılı içerik çözümleme aşaması sadeleştirilmiş, öğrencilerin dijital ortamda tasarıma daha kısa zamanda geçebilecekleri bir süreç tasarlanmıştır. Öğrencilerin ve öğretmen adaylarının infografik tasarım puanları, içerik çözümleme ve görsel tasarım çözümleme puanları incelendiğinde her iki düzeyde de 2. mezo döngülerde edinilen puanların daha yüksek olduğu görülmüştür.Anahtar sözcükler: İnfografik Oluşturma, Ortaokul Öğrencileri, Öğretmen Adayları

Infographic is a kind of visualization form which aims to display complex information in an effective way. The aim of this study was modelling the process of infographic generation as a learning strategy. Study was conducted through two separate implementation within educational design research method with university students who were also preservice teachers and 7th grade secondary school students. The two implementations were the two macro cycles according to the design method. The macro cycles comprised of two consecutive mezo cycles which consist of three consecutive micro cycles as `analysis and exploration`, `design and construction` and `evaluation and reflection`. Infographic design process was developed by taking account the findings of the evaluation and reflection micro cycles, in which generated infographics and reflections of the participants were evaluated. In the first premise analysis and exploration cycle that is conducted before macro cycles, the essential knowledge and abilities for generating infographics were determined based on literature. Also the framework related to infographic design components, the stages of the infographic design process and the infographic design criteria were determined. The infographic design process belongs to mezo cycles were developed through this framework and the process were arranged for preservice teachers and students according to their learner preferences and requirements. At the end of the first university level mezo cycle, infographic design criteria was extended and infographic design rubric was develeopedwhich was comprised of two dimensions as content generation and visual design generation. The rubric was used in order to give formative feedback in the design process and evaluate the generated infographics at the end of the design process.The infographic generation process was seperated in to its components and allocated into stages. According to the developed ultimate model, infographic design process comprised of `content generation`, `visual design generation` and `digital design` main components. Based on these components for being able to design infographics learner should have `content knowledge`, `visual design knowledge and ability` and `knowledge and ability for using digital design application`. At the end of the whole implementations `lecture on content`, `content preparation`, `content generation`, `draft generation`, `visual design`, `digital design` and `publish` were determined as the main common stages. It was observed that the sub stages of the infographic design process differs between the cycles of the preservice teachers and students in line with their preferences and requirements.At the end of the university level first macro cycle, the content generation and visual design generation scores were founded low. Based on this, the two dimensional detailed rubric was developed in order to use through the design process and the content generation stages were detailed. Different from first mezo cycle, in the second cycle the process was allocated into stages and developed in order to give sustained feedback after the whole stages. The rubric was used during viewing infographic examples and throughout the whole process on the purpose of self-evaluation effectively. The learners were allowed to use online design applications optionally. The design process was promoted by giving online feedback where all of the preservice teachers were allowed to see the whole drafts and feedback which were given.The second mezo cycle of secondary school level was developed based on the infographic design performances and, student and teacher reflections. Different from the first mezo cycle, the issues on time and design medium were tried to be solved by arranging the process by changing the medium from PC to students' tablets. The detailed draft generation process was transformed into rapid draft generation, the detailed content generation stage simplified in order to made students to pass through digital design earlier. Considering infographic design performances of preservice teachers and students, it has seen that the content generation and visual design generation scores were found higher in the second mezo cycles than the first mezo cycles.Keywords: Infographic Generation, Secondary School Students,PreserviceTeachers