Lise öğrencilerinin 21. yüzyıl becerilerinin öğrenci tükenmişliği ve okul bağlılığı ile ilişkisi

Abstract

Bu araştırmada, Ankara ili Çankaya ilçesinde bulunan resmi ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin 21. Yüzyıl becerilerinin, tükenmişlik yaşantıları ve okul bağlılıklarıyla ilişkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, öğrencilerin 21. Yüzyıl becerilerinin, tükenmişliklerinin ve bağlılıklarının demografik değişkenlere göre ortaya çıkan farklılıkları, öğrencilerin 21. Yüzyıl becerileri, tükenmişlik ve bağlılık ilişkisi, 21. Yüzyıl becerilerinin öğrenci tükenmişliği ve okul bağlılığının bir yordayıcısı olup olmadığı belirlenmeye çalışılmıştır.Araştırma ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı betimsel bir araştırmadır. Araştırma evreni, Ankara ili Çankaya ilçesinde resmi ortaöğretim okullarında öğrenim gören 9. 10. 11. ve 12. sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklem büyüklüğü, basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile 380 olarak hesaplanmıştır. Araştırmaya 19 okuldan 2017 öğrenci dahil edilmiştir. Araştırmada araştırmacı tarafından geliştirilen 21. Yüzyıl Becerileri Ölçeği, Kutsal (2009) tarafından Türkçe' ye uyarlanmış olan Maslach Tükenmişlik Ölçeği-Öğrenci Formu ve Kutsal (2009) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Ultrecth Okul Bağlılığı Ölçeği kullanılarak veri toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 20.0 programında aritmetik ortalama, standart sapma gibi betimsel istatistikler, T Testi, ANOVA, Regresyon ve Pearson Korelasyon analizleri kullanılarak işlenmiştir.Araştırma sonuçlarına göre, Ortaöğretim öğrencilerinin 21. yüzyıl becerilerine yüksek düzeyde sahip olduğu saptanmıştır. Kız öğrencilerin erkek öğrencilere oranla 21. yüzyıl becerilerine daha yüksek düzeyde sahip oldukları, 21. yüzyıl becerilerinin yaş ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre farklılık göstermediği, anne ve babanın eğitim düzeyinin 21. yüzyıl becerileri ile anlamlı bir ilişki içinde bulunduğu saptanan diğer sonuçlardır. Araştırmada ayrıca Ortaöğretim öğrencilerinin orta düzeyde tükenmişlik yaşadıkları, tükenmişliğin cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, okul türü, anne baba eğitim düzeyi ve aile gelir düzeyi değişkenlerine göre farklılık gösterdiği saptanmıştır. Kız öğrencilerin daha çok tükendikleri, yaş ve sınıf büyüdükçe tükenmişliğin arttığı, tükenmişliğin okul türlerine göre farklılık gösterdiği, anne ve baba eğitim düzeyi ile aile gelir düzeyi arttıkça tükenmişliğin arttığı saptanmıştır.Bağlılık boyutunda öğrencilerin orta düzeyde okul bağlılığına sahip oldukları, kız öğrencilerin daha yüksek bağlılığa sahip oldukları, yaş büyüdükçe bağlılığın azaldığı, öğrencilerin 11. ve 12. Sınıflarda daha az okul bağlılığına sahip oldukları, okul türlerine göre bağlılığın farklılık gösterdiği, anne ve baba eğitim düzeyi düşük olan öğrencilerin daha yüksek okul bağlılığına sahip oldukları, aile geliri arttıkça bağlılığın azaldığı hesaplanmıştır. Öğrencilerin 21. Yüzyıl becerileri ile tükenmişlikleri arasında negatif yönde, orta düzeyde, 21. Yüzyıl becerilerinin okul bağlılığı ile arasında anlamlı pozitif yönde orta düzeyde, okul bağlılığı ile tükenmişlik arasında negatif yönde yüksek düzeyde bir ilişki olduğu saptanmıştır. Ayrıca, 21. yüzyıl becerilerinin öğrencilerin tükenmişliklerinin ve bağlılıklarının bir yordayıcısı olduğu hesaplanmıştır.Araştırma sonuçlarına dayanarak eğitim örgütlerinde 21. Yüzyıl becerilerinin ve okul bağlılıklarının güçlendirilmesi ve öğrenci tükenmişliğinin azaltılmasına dönük önerilerde bulunulmuştur.

This study aims to determine the relation of high school students' 21st century skills with their burnout and school engagement levels in the Çankaya district of Ankara. In this context, the study attemps to determine whether there were significant differences in 21st century skills, burnout and enagagement levels and certain socio-demgraphic variables such as gender, age, grade, school type, parents' education level and socio-economic status of family. It also attemps to assess the relationship between 21st skills and student burnout and engagement and whether 21st century skills can serve as a predictor of student burnout and student engagement.The research was a descriptive study in which a relational survey model was used. The target population consisted of 36288 students at 54 state high schools in the Çankaya district of Ankara in the 2015-2016 academic year. The sample size was calculated as 380 at .95 confidence level and .05 confidence interval in simple random sampling. The study was conducted on 2017 students at 19 schools. As research tools, 21st Century Skills Scale developed by researcher, Maslach Burnout Inventory-Student Form and Ultrecth School Engagement Scale adapted by Kutsal (2009) were used in the survey. To analyze the data, The SPSS 20.0 was used. In the analysis, descriptive statistics such as arithmetic avareges and standard deviation, T test, ANOVA and Pearson Correlation and Regression tests were employed. Results indicated that students have high levels of 21st century skills. According to the results, female students have higher levels of 21st century skills than male students, there is no significant difference between age and grade and 21st century skills, mother's /father's educational level was positively related to 21st century skills.According to the findings, high school students are experiencing moderate levels of burnout and there are significant differences in demographic variables. In the research it was observed that burnout level of female students is higher than male students and 12th grade students scored higher than other groups. It was also found that there is a positive relationship between engagement and mothers' / father's educational level.Results also revealed that high school students have moderate level of engagement, female students have higher engagement levels than male students, at higher grades students have lower levels of engagement and the older the students gets, the lower level of engagement they have. It was also found that mother's and father's educational level and income were related negatively to student's engagement.The results of correlation and regression analysis in this study have shown that there is a moderate negative relationship between 21st century skills and student burnout, a moderate positive relationship between 21st century skills and school engagement, and significant negative relationship between school engagement and student burnout. Furthermore, 21st century skills were found to be the predictor of student burnout and engagement.