TEOG fen bilgisi başarısını etkileyen değişkenlerin çok düzeyli regresyon modeli ile incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada TEOG fen bilimleri alt testine katılan sekizinci sınıf öğrencilerinin başarılarını etkileyen değişkenler çok düzeyli regresyon analiziyle incelenmiştir. Araştırmaya dâhil edilen değişkenler, öğrencilerin fen bilimleri dersine yönelik tutum, öz yeterlik, değer verme, öğrencinin derse ilgisi, öğrencinin sosyoekonomik durumu ve yaşadığı bölge nüfusu; ayrıca okul türü ve öğretmen deneyimleridir. Uygulanan ölçme aracı TIMSS 2011 anketlerinde bulunan değişkenlerden elde edilmiştir. Ölçme aracında sosyoekonomik düzey, tutum, ilgi, değer ve öz yeterlik faktörleri açımlayıcı faktör analiziyle belirlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu 1049 sekizinci sınıf öğrencisinden ve 41 öğretmenden oluşmaktadır. Birinci alt problemde öğrencilerin fen başarılarının okullara göre anlamlı farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre fen başarısı okullara göre farklılık göstermektedir. Fen başarısında gözlenen farklılıkların yaklaşık % 16,3'ü okullar arasındaki farklılıklardaki, % 83,6'sının ise öğrenciler arasındaki farklılıktan kaynaklandığı belirlenmiştir. İkinci alt problemde TEOG sınavına katılan okulların fen başarıları arasındaki farkı açıklayan öğrenci özellikleri incelenmiştir. Sosyoekonomik düzey, tutum, ilgi, değer ve öz yeterlik değişkenlerinin başarıyı yordama düzeylerine bakılmış; sosyoekonomik düzey, tutum ve öz yeterlik değişkeninin istatistiksel olarak başarıyı yordadığı tespit edilmiştir. Sosyoekonomik düzey ve öz yeterlik değişkeni fen başarısı üzerinde olumlu bir etkiye sahipken, tutum değişkeninin başarı üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Üçüncü alt problemde TEOG sınavına katılan öğrencilerin başarısını etkileyen öğrenci ve okul özellikleri birlikte incelenmiştir. Modele eklenen okul düzeyi değişkenleri öğretmen deneyimi, bölge ve okul türüdür. Eklenen okul düzeyi değişkenlerinin regresyon katsayılarının istatistiksel olarak anlamlı olmadığı belirlenmiştir. Okul düzeyi varyans değerinin düşmesi beklenirken okul düzeyi değişkenlerinin eklenmesiyle varyans değeri artmıştır.

This study investigated the variables affecting the achievement of eighth grade students who participated in TEOG science exam by multi-level regression analysis. The variables included in research are the students' attitudes, confident, value, engagement in science, socioeconomic status, school type, school region and teacher experience. The applied questionnaire was obtained from variables in TIMSS 2011. Socioeconomic level, attitude, engagement in science, value and confident factors were determined by exploratory factor analysis. The study group consisted of 1049 students and 41 teachers. In the first sub-problem, it was investigated whether the science achievement of the students differed significantly among the schools. According to the results, achievement differ among the schools. Approximately 16.3% of the differences observed in science achievement are due to differences among schools, and 83.6% differences among students. In the second sub-problem, student characteristics explain the difference between science achievements of the schools have been examined. When socioeconomic level, attitude, engagement in science, value and confidence variables are examined; socioeconomic level, attitude and confident variable were found statistically significant relationship with achievement. Socioeconomic level and confident variables have positive effect on achievement, while attitude variables have negative effect on achievement. In the third sub-problem, student and school characteristics affect success have been examined. The school-level variables included in the model are teacher experience, region and school type. It was determined regression coefficients of the added school level variables were not significant. While decreasing in level-2 variance value is expected, variance value is increased by adding the school level variables.