Küçük hücreli dışı akciğer kanserli olgularda radyoterapiye yanıt ile serum VEGF ve GM-CSF düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

Amaç: Küçük hücreli dışı akciğer kanserinde serum vasküler endoteliel gelişim faktörü ve granülosit-makrofaj koloni stimülan faktör düzeyleri, radyoterapiyle değişimi, hasta, tümör ve tedaviye ait parametrelerle ilişkisi ve sağkalıma etkisinin araştırılması.Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza Mayıs 2007-Ekim 2009 tarihleri arasında küçük hücreli dışı akciğer kanserli, 18 yaşından büyük, Karnofsky performans skoru %70 ve üzerinde, ikincil malignensisi olmayan, pnömoni bulguları taşımayan, medikal inoperabl Evre IIB, rezeke edilemeyen IIIA ve IIIB 30 hasta dahil edildi. Hastaların 18 (%60)'i skuamöz, 8 (% 26.7)'i adenokarsinom, 2 (% 6.7)'si bronkoalveoler karsinom, 1 (% 3.3)'i karsinosarkom, 1 (% 3.3)'i alt tip belirlenemeyen histolojiliydi. Bir hastaya eşzamanlı kemoradyoterapi, 12 hastaya radyoterapi, 17 hastaya kemoterapi sonrası radyoterapi uygulandı. Uygulanan radyoterapi dozu medyan 47.7Gy idi (42-64.8). Radyoterapi öncesi, sonrası ve üçüncü ayda serum vasküler endoteliel gelişim faktörü (VEGF) ve serum granülosit-makrofaj koloni stümülan faktör (GM-CSF) düzeyleri ölçüldü. Yaş ( <60 ve ?60), cinsiyet, Karnofsky performans skoru (% 70-80 ve % 90-100), evre, histoloji, radyoterapi dozu (<50Gy ve ?50Gy), radyoterapi yanıtı (var ve yok) ile radyoterapi öncesi, sonrası ve üçüncü ay serum VEGF ve serum GM-CSF düzeyleri arasındaki ilişkisi araştırıldı.Bulgular: Hastaların medyan yaşı 57 olup (37-81), 27'si erkek 2'si kadındır. Medyan takip 3.7 aydır (1-8 ay). Radyoterapi sonrası, serum VEGF düzeylerinde radyoterapi öncesine göre istatistiksel olarak anlamlı (p=0.02) azalma tesbit edildi. Radyoterapi sonrası GM-CSF düzeylerinde ise, öncesi serum değerlerine göre istatistiksel olarak anlamlı olmayan minimal bir artış izlendi. Radyoterapi öncesi, sonrası ve üçüncü ay serum VEGF ve serum GM-CSF düzeyleri arasında korelasyon saptanmadı. Araştırılan parametrelerden Karnofsky performans skoru ile tedavi öncesi serum VEGF düzeyleri arasında ilişki tespit edildi. Serum VEGF düzeyleri, performansı düşük kabul edilen hastalarda, performansı iyi olanlardan daha yüksekti ve bu fark istatistiksel olarak anlamlıydı (p=0.01). Benzer şekilde radyoterapi sonrası üçüncü aydaki serum VEGF düzeyleri de düşük performanslı grupta, iyi performansa sahip hasta grubundan anlamlı derecede daha yüksekti (p=0.01). Ayrıca düşük doz alan radyoterapi grubundaki hastaların radyoterapi öncesi serum VEGF düzeyleri yüksek doz grubuna göre anlamlı olarak daha yüksekti (p=0.01). Tersi olarak serum GM-CSF düzeyleri düşük doz alan radyoterapi grubunda, yüksek doz alan radyoterapi grubuna göre anlamlı olarak daha düşüktü (p=0.02). Ortanca serum değerleri kesim değeri alınarak hastalar yüksek ve düşük serum VEGF ve serum GM-CSF gruplarına ayrılarak sağkalım ile ilişkisi araştırıldığında, genel sağkalım ile korelasyon saptanmadı.Sonuç: Çalışmamızda radyoterapi, serum VEGF düzeylerini anlamlı olarak düşürmüş, serum GM-CSF düzeylerinde ise anlamlı olmayan bir artışa neden olmuştur. Ancak bu sağkalıma yansımamıştır. Ek olarak, bulgularımız serum VEGF düzeyleri ile performans, evre ve yaş arasında bir ilişki olabileceğini düşündürmüştür. Serum VEGF, GM-CSF ve RT arasındaki ilişkiyi net olarak ortaya koyabilmek için daha çok araştırmaya ihtiyaç vardır. Çalışmamızın sonraki araştırmalara ve radyoterapinin, anti-VEGF ajanlarla ve immünoterapinin vazgeçilmez sitokini olan GM-CSF ile kombine kullanılmasına baz oluşturabilecek bilgi birikimine katkı sağlayabileceğini düşünmekteyiz.Anahtar Kelimeler: Radyoterapi, KHDAK, VEGF, GM-CSF

Objective: To examine the parameter relations and effects on the survival of serum Vascular Endothelial Growth Factor (VEGF), and granulocyte ? monocyte colony stimulating factor (G-CSF) levels, radiotherapy induced alteration, patient?s condition, tumour and treatment in non small cell lung cancer cases.Materials and Method: 30 patients presenting with non small cell lung cancer (NSCLC), and over 18 years old, and of whom Karnofsky Performance Score was 70 % and more, and without secondary malignancy, and pneumonia symptoms, and who presented with the disease which was medically inoperable in stage IIB and unresectable IIIA and IIIB participated in our study between May 2007 and October 2009. 18 of these patients (60 %) presented with SCC (squamous cell carcinoma), and 8 (26.7 %) with adenocarcinoma, and 2 (6.7 %) with bronchoalveolar carcinoma, and 1 (3.3 %) with carcinosarcoma and 1 (3.3 %) with a subtype which is not exactly determined and defined. Sequential chemoradiotherapy was applied to one patient, and 12 patients received radiotherapy and 17 patients received radiotherapy after chemotherapy. The median dose of radiotherapy was 47.7Gy (42-64.8). VEGF and serum GM ? CSF levels were measured before and after the radiotherapy and in the third month following the radiotherapy. The relations among age (<60 and ?60), sex, Karnofsky Performance Score (70-80 % and 90-100 %), the stage and histology of disease, radiotherapy dose (<50Gy and ?50Gy), and radiotherapy response (available and absent), and also the relations among the levels of serum VEGF and serum GM-CSF before and after the radiotherapy, and in the third month following the radiotherapy were studied.Results: The median age of the patients was 57 (37 ? 81) and of these patients 27 were male and 2 were female. The median follow up period was 3.7 months (1 ? 8 months). The decrease in the serum VEGF levels after radiotherapy compared to the period before radiotherapy was statistically significant (p=0.02). On the contrary, a minimal increase- not statistically significant- in the levels of GM-CSF after radiotherapy compared to the serum results before radiotherapy was detected. No correlation was determined and detected among the levels of serum VEGF and serum GM-CSF before and after the radiotherapy, and in the third month following the radiotherapy. A relation was determined between Karnofsky performance score, and serum VEGF levels before treatment. Serum VEGF levels were higher in the patients who were accepted to have poor performance compared to those with higher performances and this difference was statistically significant (p=0.01). Similarly, serum VEGF levels of the poor performance group in the third month following the radiotherapy were considerably higher than those with higher performances (p=0.01). Additionally, serum VEGF levels of the patients in the group of small dose radiotherapy before radiotherapy were higher than those with large doses (p=0.01). Conversely, it was significantly lower in the group of which serum GM ? CSF levels were small than those with large doses (p=0.02). When the median serum values were considered as the cut ? off levels and the patients were categorized as lower and higher serum VEGF and GM-CSF groups, no correlation was determined with the overall survival.Conclusion: Radiotherapy resulted in a significant increase in the serum VEGF levels while a trivial increase in the serum GM ? CSF levels. Nevertheless, this did not affect the survival. In addition, we consider that there is a relation between serum VEGF levels, performance, stage and age as a result of the study findings. There is a need to conduct further studies in order to determine the relations between serum VEGF, GM-CSF and RT accurately. We think this study will contribute to the future researches and knowledge of combined use of radiotherapy with anti VEGF agents and GM ? CSF which is an indispensable cytokine of immunotherapy.Keywords: Radiotherapy, NSCLC, VEGF, GM-CSF