Kavernözal nörotomi yapılan sıçanlarda sildenafil sitrat tedavisinin in vitro kavernözal düz kas yanıtlarına etkisi: Radikal prostatektomi sonrası erektil disfonksiyon modeli

Abstract

IV ÖZET Özden, E., Kavernözal Nörotomi Yapılan Sıçanlarda Sildenafil Sitrat Tedavisinin in vitro Kavernözal Düz Kas Yanıtlarına Etkisi: Radikal Prostatektomi Sonrası Erektil Disfonksiyon Modeli, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji Uzmanlık Tezi, Ankara, 2003. Penil ereksiyon, psikolojik ve hormonal faktörler tarafından düzenlenen nörovasküler bir olaydır. Erektil disfonksiyon, lokalize prostat kanserinin küratif tedavi seçeneklerinden biri olan radikal retropubik prostatektomi (RRP) sonrası görülen önemli bir sorundur. Ancak RRP sonrası kavernöz düz kas fîzyolojisindeki değişiklikler bilinmemektedir. Bu amaçla sıçanlarda radikal prostatektomi sonrası erektil disfonksiyon modeli oluşturuldu. Sıçanlar 3 gruba ayrıldı: 1-sham (S), 2-unilateral sinir hasarı (USH) oluşturulan ve 3- bilateral sinir hasarı (BSH) oluşturulanlar. Her bir grup kendi arasında sidenafıl sitrat ile tedavi edilen ve edilmeyen olmak üzere iki alt gruba ayrıldı. Kavernöz nörotomiden iki hafta sonra sakrifiye edilen sıçanların kavernöz dokuları çıkarıldı, organ banyosunda asetilkoline (parasempatik), fenilefrine (sempatik), ES'ye (elektrik stimulasyonu) (nitrinerjik) ve sodyum nitroprusside (SNP) ilişkin yanıtlar araştırıldı ve bu yanıtlara sildenafil sitrat tedavisinin etkisi değerlendirildi. BSH oluşturulan grubun penis ağırlıkları sham grubuna göre anlamlı derecede düşüktü. Sildenafil tedavisinin, gerek BSH (p= 0,003) gerekse USH oluşturulan (p=0,004) sıçanlarda penis ağırlığı üzerine olumlu etkisi saptandı. BSH oluşturulan grupta; asetilkolin, ES, fenilefrin ve SNP'ye ilişkin yanıtlarda sham grubuna göre azalma saptandı. Sildenafil tedavisinin, asetilkolin, fenilefrin ve SNP'ye ilişkin yanıtları düzelttiği gözlendi ancak ES'ye ilişkin yanıtlarda değişiklik yaratmadı. USH oluşturulan grupta sadece fenilefrine ilişkin yanıtlarda artma ve sildenafil tedavisinin bu değişikliği normal düzeye getirdiği gözlendi. Sıçanlarda BSH oluşturulması, kolinerjik ve adrenerjik sistemlerde denervasyon süpersensitivitesi yaratarak yanıtlarda artışa ve kavernöz düz kas hücresinde hasara neden olmaktadır. Benzer biçimde USH oluşturulmasıhücresel düzeyde bir değişikliğe neden olmamakla birlikte, artmış kontraktil yanıtlara neden olmakta ve sildenafil tedavisi bu yanıtı düzeltmektedir. BSH ve USH oluşturulan sıçanlarda sildenafil sitrat tedavisinin kavernöz dokuyu bu değişikliklere karşı koruduğu ve yanıtları normalize ettiği görülmüştür.

VI ABSTRACT Özden E., Effect Of Sildenafil Citrate on In Vitro Responses of Cavernous Smooth Muscle After Cavernous Neurotomy In Rats: Radical Prostatectomy Model Of Erectile Dysfunction, Hacettepe University Faculty of Medicine, Thesis in Urology, Ankara, 2003. Penile erection as a neurovascular event is controlled by pshycologic and hormonal factors. Erectile dysfunction is an important complication of radical retropubic prostatectomy (RRP) which is the treatment of choice for localized prostate cancer. But the changes in cavernosal smooth muscle physiology after RRP is not known. For this purpose a post radical prostatectomy model of erectile dysfunction was created in rats. Rats have been categorised in 3 groups. 1. sham 2. unilaterally denervated and 3. bilaterally denervated. These groups were further classified whether they recieved sildenafil treatment or not. The rats were sacrificed on postoperative day 14 and their penises were harvested. The responses of the cavernous smooth muscle cell strips mounted in organ chamber were tested against acetylcholine (parasympathomimetic), phenylephrine (sympathomimetic), ES (nonadrenergic noncholinergic) and sodium nitroprusside (NO donor). The effect of sildenafil citrate on these responses were also investigated. The penile weight of the bilaterally denervated group was significantly lower than sham group. Sildenafil treatment had positive effects on penile weight of both bilaterally ( p= 0,003) and unilaterally (p=0,004) denervated groups. In bilaterally denervated group the responses to acetylcholine, phenylephrine, ES and SNP decreased significantly compared to sham group. In bilaterally denervated group, sildenafil treatment corrected the responses to acetylcholine, phenylephrine and SNP but there was no change in response to ES compared to sham group. In unilaterally denervated group only the phenylephrine responses were higher and sildenafil treatment normalised these responses.vıı Bilateral denervation in rats caused a denervation supersensitivity in cholinergic and adrenergic systems. Bilateral denervation may cause smooth muscle cell damage. Unilateral denervation did not seem to cause any change in cellular systems but it caused increased contractile responses and sildenafil treatment corrected these responses. In conclusion, sildenafil citrate treatment was shown to protect cavernous tissue against these changes in both bilaterally and unilaterally denervated rats.