Kemoterapiye bağlı bulantı kusma tedavisinde granisetron, tropisetron ve ondansetronun karşılaştırılması

Abstract

IV ÖZET Abalı, H., Kemoterapiye bağlı bulantı kusma tedavisinde granisetron, tropisetron ve ondansetronun karşılaştırılması, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Medikal Onkoloji Tezi. Ankara, 2003. Kemoterapi uygulamasının en çok korkulan yan etkilerinden biri bulantı ve kusmadır. Serotonin antagonistlerinin son onyıldır kullanıma girmesinden sonra emezis tedavisinde önemli basanlar kaydedilmiştir. Uygun dozlarda ondansetron, tropisetron ve granisetronun etkinlik açısından birbirine üstünlüklerinin olmadığı kabul edilmektedir. Bu eşitlik uluslararası çalışmalarda gösterilmiştir. Ancak bu ilaçların metabolizması düzeyinde etkinliklerini etkileyebilecek kişisel varyasyonlar bulunmaktadır. Bu varyasyonların sıklığı ırksal farklılıklar da gösterebilir. Bu çalışmada üç serotonin antagonistinin etkinliği ve yan etkileri, kurumumuzda ayaktan orta ve yüksek emetojenik tek günlük kemoterapi alan hastalarda araştırıldı. Ortanca yaşlan 48 yıl olan 133'ü kadın (%75), 44'ü erkek (%25) 177 hasta çalışmaya dahil edildi. Daha önce hiç kemoterapi almayan hasta sayısı 48'di (%27.4). En sık tam meme kanseriydi (106, %59.9); lenfoma 28 hastayla (%15.8) ikinci sıradaydı. Antrasiklin içeren protokol alan hasta sayısı 120 (%67.8), sisplatin 39 (%22) ve dakarbazin 11 (%6.2) idi. İlk 24 saatte kusma kontrolünde tam cevap oranı tropisetron için %80.4, ondansetron için %71.9 ve granisetron ile %72.6'ydı ve gruplar arasında istatistiksel anlamlılık yoktu (p=0.526). Tropisetron alan hastaların %39'u bu dönemde hiç bulantı yaşamazken, bu oran ondansetron ile %34 ve granisetron ile %37 idi (p=0.864). Gecikmiş dönemde ise (2-5. günler) tam cevap oranı yukardaki sırayla %68.6, %65.6 ve %69.4'dü (p=0.894). Hiç bulantı yaşamayanların oranı %37.3, %35.9, ve %33.9'du (p=0.949). Kemoterapi siklusu boyunca hiç bulantı ya da kusma olmaması anlamına gelen total kontrol oranı %17.6, %18.8 ve %21.0 olarak gerçekleşti (p=0.899). En sık rastlanan yan etki olan baş ağrısı sırasıyla %47.1, %42.2 ve %48.4 hastada görüldü (p=0.765). Her üç serotonin antagonisti de etkinlik ve yan etki sıklığı açısından eşit bulundu. Klinik uygulamadaki antiemetik tercihi; maliyet, uygulama kolaylığı, hasta tercihi gibi diğer parametreler göz önünde bulundurularak yapılmalıdır. Anahtar Kelimeler: Kemoterapi, bulantı, kusma, ondansetron, tropisetron, granisetron, etkinlik, yan etki.

ABSTRACT Abalı, H., The comparison of granisetron, tropisetron and ondansetron in the treatment of chemotherapy induced emesis, Hacettepe University School of Medicine Department of Internal Medicine Medical Oncology Thesis. Ankara, 2003. One of the most feared side effects of chemotherapy administration is still emesis, although introduction of serotonin antagonists has resulted in great improvement in its control in the past decade. Their efficacy at sufficient doses are equal, supported by several international studies. However, there are interindividual variations in their metabolism that could affect efficacy. The clustering of such variations may change from one to another nation. Therefore, their equality must be validated in Turkish patients. The aim of this study was to compare the efficacies of tropisetron, ondansetron and granisetron in the prophylaxis of emesis induced by moderate to high emetogenic chemotherapies. A total of 177 patients with a median age of 48 year, 133 (75%) female and 44 (25%) male, were included. Forty eight patients (27.4%) were chemotherapy-naive. The most frequent cancer types were breast cancer (106, 59.9%), followed by lymphoma (28, 15.8%). The most frequent type of chemotherapy was anthracycline containing regimens (120, 67.8%), followed by cisplatin (39, 22%) and DTIC (11, 6.2%). The complete response rates in the control of acute emesis were 80.4% with tropisetron, 71.9% with ondansetron and 72.6% granisetron (p=0.526). While 39% of patients receiving tropisetron did not have nausea, this rate was 34% with ondansetron and %37 granisetron (p=0.864). Complete response rates in delayed emesis (days 2-5) were 68.6%, 65.6% and 69.4%, respectively (p=0.894). Rates of freedom from nausea in the same period were 37.3%, 35.9% and 33.9% (p=0.949). Rates of total control, meaning freedom from nausea and vomiting through whole cycle, were 17.6%, 18.8% and 21.0% (p=0.899). Headache was the most frequently encountered side effect with rates 47.1%, 42.2% and 48.4% (p=0.765). There were no differences amongst three serotonin antagonists with respect to efficacy and frequency of side effects in our patients. The choice may be based on cost, easiness of administration and patient preference. Key Words: Chemotherapy, nausea, vomiting, ondansetron, tropisetron, granisetron, efficacy, side effects.