İskemik inme sonrası kumadine bağlı oluşabilecek intrakraniyal kanama riskinin manyetik rezonans görüntüleme ile takibi

Abstract

IV ÖZET Tezer L, İskemik İnme Sonrası Kumadine Bağlı Oluşabilecek İntrakraniyal Kanama Riskinin Manyetik Rezonans Görüntüleme İle Takibi. Nöroloji Tezi, Ankara, 2003. Kraniyal manyetik rezonans görüntülemede (MRG) gradiyent eko (GE) kesitlerinin kullanımı ile, klinik belirtisi olmayan küçük spontan kanama odaklan gösterilebilmektedir. Bu çalışmada koruyucu inme tedavisi ile mikrokanama odaklarının sayısı arasındaki muhtemel ilişki araştırılmıştır. Antikoagülan veya antiagregan tedavi alan iskemik inmeli hastaların altı ay ara ile çekilen GE-MRG' lerinde, küçük kanama odaklarının sayısındaki değişim izlenmiştir. Ayrıca bunla ilişkili olabilecek klinik ve MRG özelliklerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla antikoagülan; antiagregan veya her iki ilaç ile ikincil korumaya alman, 37 iskemik inmeli hastanın ilk MRG' leri 6. ay MRG' leri ile karşılaştırılmıştır. Ayrıca 6. ay kontrol MRG' si çekilemeyen 26 iskemik inmeli hastanın ilk MRG' leri, birinci grubun ilk MRG' leri ile birlikte değerlendirilmiştir. Toplam 63 hastanın %60' ında birinci MRG' de mikrokanama odağı saptanmıştır ve bunların yaş ortalaması 66.47±7.95 bulunmuştur. Yaşın artması ile mikrokanama sayısının arttığı gözlenmiştir (p=0.009). Mikrokanama insidansının ve sayısının, laküner enfarkt ve orta ve ağır derecede lökoariozis varlığı ile de ilişkili olduğu tespit edilmiştir. İleri yaşın ve laküner enfarktın mikrokanama oluşumunda bağımsız faktörler olduğu saptanmıştır (p=0.001) (p=0.005). Altı aylık takip süresince 37 hastanın 14' ünde, mikrokanama odaklarında artış gözlenmiştir. Bu artışın tedavi gruplarında farklı olmadığı; yaşın, lökoariozis derecesinin, lakün sayısının ve diğer inme risk faktörlerinin bunda etkili olmadığı istatistiksel olarak gösterilmiştir. Bu çalışma ileri yaşta, hipertansiyonu olan ayrıca MRG' de lökoariozis ve laküner enfarktı tespit edilen hastalarda, mikrokanama odakları bulunma olasılığının yüksek olduğunu göstermiştir. Hipertansiyon ve antikoagülan/antiagregan ilaç kullanımı gibi ÎSK için risk teşkil eden faktörlerin, bu hastalarda iyi kontrol edilmesi önemli olabilir. GE-MRG bu aşamada iskemik inmeli hastaların ÎSK geliştirme riskinin ortaya konmasında önemli bir rol oynayabilir. Anahtar kelimeler: İskemik inme, mikrokanama, lökoariozis, gradiyent eko manyetik rezonans görüntüleme (GE MRG)

ABSRACT Tezer İ., Risk assessment of coumadin-related intracranial hemorrhage via Magnetic Resonance Imaging in patients with ischemic stroke. Neurology Thesis, Ankara, 2003. Gradient echo magnetic resonane imaging (GE-MRI) is able to show spontaneous hemorrhage foci even in the absence of any clinical evidence. In that study, the probable relationship between the frequency of microhemorrhage foci and the secondary preventive treatment was investigated. The changes of microhemorrhage foci in patients having anticoagulant or antiaggregant drugs due to ischemic stroke were followed with GE-MRI in six moths interval. The clinical and MRI findings probably related that were also revealed. The first and second MRI appearances in sixth month of 37 ischemic stroke patients given anticoagulant or antiaggregant drugs were compared. The first MRI findings of that patients were also evaluated along with those of another 26 ischemic stroke patients given anticoagulant or antiaggregant drugs but not having sixth month MRI. Micohemorrhage was documented in the 60% of 63 patients in the first MRIs and these patients mean age was 66.47±7.95 years. The frequency of microhemorrhages was found to be increased with increasing age (p=0.009) and obviously in relationship with the presence of lacuner infarction and moderate to severe leukoariosis. Advanced age and presence of lacuner infarction were seen as independent risk factors in the development of microhemorrhages (p=0.001) (p=0.005). An increase of microhemorrhages number was seen in the 14 of 37 patients in the six month follow- up, but there were no statistical meaningful impact of treatment group, age, leukoariosis severity and any other defined stroke risk factors. The study pointed out the high probability of microhemorrhage foci in patients with advanced age, hypertension, and MRI findings of leukoariosis and lacuner infarction. Another highlight of the study is the necessity of strict follow-up of intracranial hemorrhage risk factors such as hypertension and anticoagulant or antiaggregant drug usage in the patients. GE-MRI seems to be a pivotal role in the assessment of the risk of intracranial hemorrhage development in ischemic stroke patients. Anahtar kelimeler: Ischemic stroke, microhemorrhage, leukoariosis, gradient echo magnetic resonance imaging (GE MRI)