60-72 aylık çocukların ekolojik görüşlerinin okullarda orman programı kapsamında hazırlanan etkinliklere göre incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, Uluslararası Çevre Eğitim Vakfı'nın (FEE) bir programı olan ve ülkemizde Türkiye Çevre Eğitim Vakfı (TÜRÇEV) tarafından yürütülen `Okullarda Orman Programı` kapsamında, araştırmacı tarafından hazırlanan çevre eğitimi etkinliklerinin 60-72 aylık çocuklarla uygulanmasının ardından çocukların ekolojik görüşlerinin ne ölçüde değişim gösterdiği incelenmiştir. Nitel araştırma yaklaşımlarından durum çalışması yönteminin kullanıldığı araştırmanın çalışma grubunda 60-72 aylık 15 çocuk ve aileleri ile bu çocukların öğretmeni yer almaktadır. Çocukların ekolojik görüşlerini belirlemek için Türkçe'ye uyarlamasını Kahriman-Öztürk'ün (2010) yaptığı `Çocukların Çevreye Karşı Tutumları Ölçeği- Okul Öncesi Versiyon (CATES-PV)` kullanılmıştır. Ayrıca çocukların orman ve ağaç farkındalığına yönelik görüşleri alınmıştır. Ek olarak çocukların ağaç farkındalığını belirlemek amacıyla çocuklara çizim yaptırılmıştır. Aile görüşleri `aile görüş formu`, öğretmen görüşleri ise `öğretmen görüşme formu` aracılığıyla alınmıştır. Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik olarak hazırlanan `Okullarda Orman Programı (OOP)` etkinlikleri 2017-2018 Bahar döneminde altı hafta boyunca uygulanmıştır. Program süresince Okullarda Orman Programı temalarını temel alan toplam 19 etkinlik gerçekleştirilmiştir. Etkinliklerin uygulanmasının ardından çocukların görüşlerinin su tüketimi, kâğıt tüketimi, bitkiler ve böcekler ve diğer hayvanlar, çevre kirliliği, geri dönüşüm, yaşam alanı tercihleri ve taşıma araçları alt boyutlarında ekosentrik açıdan önemli ölçüde değişim gösterdiği belirlenmiştir. Elektrik tüketimi ve oyun alanları alt boyutlarına ilişkin çocuk görüşlerinde ekosentrik açıdan önemli bir değişim olmamıştır. Aileler programda yer alan etkinliklerden en çok geri dönüşümü ve kompost yapımı etkinliğini evlerinde yaptıklarını; çocuklarının su tüketimi, elektrik tüketimi, geri dönüşüm hakkında bilinçlendiklerini ve doğal yaşama yönelik ilgilerinin arttığını belirtmişlerdir. Öğretmen ise program sonrasında hem kendisinin hem de çocukların çevreye yönelik bilgilerinin arttığını, etkinliklerle olumlu ve kalıcı kazanımlar elde ettiklerini ifade etmiştir.

This study examines ecological views of children aged 60-72 months changed following environmental education activities prepared by the researcher and carried out with the children, scope of the `Learning About Forests` (LEAF), which is conducted in our country by Türkiye Çevre Eğitim Vakfı (TÜRÇEV). 15 children aged 60-72 months, their families and teacher formed the study group of the research. The `Children's Attitudes Toward the Environmental Scale-Preschool Version (CATES-PV), adapted to Turkish by Kahriman-Öztürk (2010), was used. Moreover, the children were asked for their awareness of forests and trees. In addition, the children were asked to make drawing. The views of the families were obtained with a `family opinion form`, while those of the teacher were obtained with a `teacher's interview form`. Activities prepared for the preschool children were implemented over a six-week period. During the programme, a total of 19 activities were carried out. Following the implementation of the LEAF, it was determined that in ecocentric terms, the children's views had changed significantly in the subdimensions of water consumption, paper consumption, plants and insects and other animals, environmental pollution, recycling and means of transport. The families stated that, they mostly conducted the ones related to recycling and compost making at home, and their children's consciousness of water consumption, electricity consumption and recycling and their interest in the natural world had increased. As for the teacher, she reported that following the programme, both her and the children's knowledge regarding the environment had increased.