Tıp etiğinde gerçeğin söylenmesi ve Türkiye`deki durum

Abstract

ÖZET Son yıllarda, özerklik-bireye saygı ilkesinin tıp eğitiminin merkezin de bulunuşu, hasta hakları kavramının yerleşmesi, evrensel tıp etiği kodlarının oluşturulması, hasta-hekim ilişkisinin güven ve samimiyete dayanması hekimlere yeni etik ödevlerin yüklenmesine neden olmaktadır. Bu etik görevlerden biriside gerçeğin söylenmesidir. Hastalara yönelik gerçeğin söylenmesi konusu geçen onlu yıllarda önemli değişim geçirmiştir. Bu süreçte tıbbi gerçeğin söylenmesi artarak hasta merkezli bir konuma gelmiştir. Diğer yandan hekimin gerçeği söylerken hastanın bazı durumlarından etkilendiği göze çarpmaktadır. Örneğin, hastanın eğitim durumu, aile durumu, psikolojik durumu, hastanın cinsiyeti, yaşadığı yer gibi bir çok etken hekimin gerçeği söylemesinde etkili olabilmektedir. Bu amaçlar doğrultusunda planladığımız çalışmada hekimler gerçeği söylerken neleri dikkate aldıkları ve hastanın hangi durumları hekim üzerinde etkili olduğu öğrenilmeye çalışıldı. Bu amaçla hastalara gerçeğin söylenmesinde Türkiye'deki tıbbi onkolog hekimlerin düşünceleri saptandı. Hastanın gerçeği bilme hakkı özerkliğe saygı ilkesinin bir uzantısıdır. Hekimler arasında tıbbi gerçeğin hastaya söylenmesi eğilimi her ülkenin kendi ahlaksal, sosyal ve kültürel yapısına göre farklılık gösterebilmesine karşın genellikle gerçeğin söylenmesi eğilimi vardır. Anahtar kelimeler; Tıp etiği, Gerçeğin söylenmesi, Kanser, Terminal dönem, Aldatma VI

SUMMARY In recent years, settlement of principles such as autonomy and respect to the individual in the care of medical education, maturation of the patient rights concept, establishment of the universal codes in medical ethics and basement of the current physician to patient relationships on trust and integrity caused the physician's assumption of new ethical responsibilities. One of those ethical responsibilities is telling the truth. Phenomenon of telling the truth to patients has evolved considerably in recent decades. In this process, telling the truth to patients has spread and become more patient-centred. Additionally, it is recognized that physicians are affected by some conditions of the patient when telling the truth. For instance, patient's intellectual status, familial features, psychological status, gender and place of living may be effective on physician's determination to tell the truth. In our study we tried to find out the answer of the questions what the physicians take into account when telling the truth, which conditions of the patient are affecting on physician's decision and what our medical oncologists think about telling the truth in Turkey. Patient's right to know the truth is an extension of the principle of respect to autonomy. Although the tendency of telling the truth among the physicians may vary according to the country's ethical, social and cultural structure, truth-telling predominates usually. Key words: Medical ethics, Truth telling, Cancer, Terminal stage, Deception tB^öu^-- vn