Kanabinoidlerin sıçan nükleus traktus solitariinde barorefleks ve hipokampal dilimlerde alan kayıtları üzerine etkileri

Abstract

IV ÖZET Durakoğlugil M., Kanabinoidlerin Sıçan Nükleus Traktus Solitarii'nde Barorefleks ve Hipokampal Dilimlerinde Alan Kayıtları Üzerine Etkileri, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, Ankara 2003 Kanabinoidlerin santral kardiyovasküler entegrasyonun gerçekleştiği nükleus traktus solitarii (NTS) bölgesinde barorefleks üzerine etkileri incelendi. Üretan anestezisi altındaki sıçanlarda kanabinoid reseptör agonisti WIN 55,212-2'nin (10 nmol/0.1 m') NTS'ye doğrudan mikroenjeksiyonu kan basıncı (KB) (p<0.05) ve kalp hızı (KH)'nda kısa süreli bir azalmaya yol açmıştır. Bu sırada splanknik sinirden kaydedilen sempatik sinir deşarjında da geçici bir inhibisyon gözlenmiştir. Başka bir kanabinoid agonisti CP 55,940'ın (9,8 nmol/0.1 ul) uygulanması ile de benzer cevaplar elde edilmiştir. Barorefleks aktivasyon benzeri bu cevaplar önceden kanabinoid antagonisti AM 281 uygulanması ile ödenebilmektedir. AM 281 (6,5 nmol/0.1 ul) mikroenjeksiyonu kendi başına KB ve KH'nda anlamlı bir değişiklik yapmamıştır. Bütün ilaçlar DMSO içinde çözülmüş ve bilateral olarak 0.2 ul hacim içinde uygulanmıştır. Kanabinoid agonistleri ve antagonisti, fenilefrin (25 ug/kg, i.v., bolus) uygulaması ile oluşturulan barorefleks duyarlılık testi üzerine belirgin bir etki göstermemiştir. NMDA-aracılı akımlara kanabinoidlerin etkilerini incelemek için sıçan hipokampal dilimleri kullanılmıştır. WIN 55,212-2 (1 uM), alan eksitatör postsinaptik potansiyellerini (fEPSP) % 40±0.1 oranında azaltmıştır. Bu etki SR141716A (1 uM) tarafından inhibe edilmiştir. Elde edilen verilere göre, kanabinoid reseptörleri kan basıncının santral kontrolünde tonik etki göstermemekte, ancak barorefleks entegrasyonda modulator olarak rol oynamaktadır. Hipokampal dilimlerde yapılan kayıtlar kanabinoid reseptör agonistlerinin eksitatör glutamaterjik NMDA akımlarını modüle edebildiğini göstermiştir. Anahtar Sözcükler: Kanabinoid, NTS, hipokampus, barorefleks, GABA

IV ÖZET Durakoğlugil M., Kanabinoidlerin Sıçan Nükleus Traktus Solitarii'nde Barorefleks ve Hipokampal Dilimlerinde Alan Kayıtları Üzerine Etkileri, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, Ankara 2003 Kanabinoidlerin santral kardiyovasküler entegrasyonun gerçekleştiği nükleus traktus solitarii (NTS) bölgesinde barorefleks üzerine etkileri incelendi. Üretan anestezisi altındaki sıçanlarda kanabinoid reseptör agonisti WIN 55,212-2'nin (10 nmol/0.1 m') NTS'ye doğrudan mikroenjeksiyonu kan basıncı (KB) (p<0.05) ve kalp hızı (KH)'nda kısa süreli bir azalmaya yol açmıştır. Bu sırada splanknik sinirden kaydedilen sempatik sinir deşarjında da geçici bir inhibisyon gözlenmiştir. Başka bir kanabinoid agonisti CP 55,940'ın (9,8 nmol/0.1 ul) uygulanması ile de benzer cevaplar elde edilmiştir. Barorefleks aktivasyon benzeri bu cevaplar önceden kanabinoid antagonisti AM 281 uygulanması ile ödenebilmektedir. AM 281 (6,5 nmol/0.1 ul) mikroenjeksiyonu kendi başına KB ve KH'nda anlamlı bir değişiklik yapmamıştır. Bütün ilaçlar DMSO içinde çözülmüş ve bilateral olarak 0.2 ul hacim içinde uygulanmıştır. Kanabinoid agonistleri ve antagonisti, fenilefrin (25 ug/kg, i.v., bolus) uygulaması ile oluşturulan barorefleks duyarlılık testi üzerine belirgin bir etki göstermemiştir. NMDA-aracılı akımlara kanabinoidlerin etkilerini incelemek için sıçan hipokampal dilimleri kullanılmıştır. WIN 55,212-2 (1 uM), alan eksitatör postsinaptik potansiyellerini (fEPSP) % 40±0.1 oranında azaltmıştır. Bu etki SR141716A (1 uM) tarafından inhibe edilmiştir. Elde edilen verilere göre, kanabinoid reseptörleri kan basıncının santral kontrolünde tonik etki göstermemekte, ancak barorefleks entegrasyonda modulator olarak rol oynamaktadır. Hipokampal dilimlerde yapılan kayıtlar kanabinoid reseptör agonistlerinin eksitatör glutamaterjik NMDA akımlarını modüle edebildiğini göstermiştir. Anahtar Sözcükler: Kanabinoid, NTS, hipokampus, barorefleks, GABA