Graves hastalığı`nda propiltiyourasil kullanımının otoimmunite gelişimi üzerine etkisi

Abstract

IV ÖZET Harmanci, A., Graves Hastalığı'nda Propiltiyourasil Kullanımının Otoimmunite Gelişimi Üzerine Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Tezi. Ankara, 2004. Graves Hastalığı hipertiroidinin en sık rastlanan nedenlerinden birisidir ve tedavisinde tiyonamid grubu ilaçlar kullanılmaktadır. Bu ilaçlar bazı otoimmun hastalıkların ortaya çıkmasından sorumlu tutulmaktadır. Çalışmamızda Graves hastalığı seyrinde farklı sistemlere ait otoimmunitenin tetiklenip tetiklenmediğinin ve propitiyourasil'in (PTU) immün sistem üzerine hastalıktan bağımsız etkilerinin olup olmadığının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalışmaya 37 Graves hastası ve 24 toksik (multi)nodüler guatrı (TMNG) olan hasta dahil edildi. PTU kullanmakta olan hastaların kontrolleri sırasında, Gravesli hastaların ise propiltiyourasil ile tedavilerine başlanmadan önce ve tedavinin 3. ayında ANA, ENA, anti-ds DNA, c-ANCA, p-ANCA, anti-kardiyolipin IgM ve IgG antikor düzeyleri değerlendirildi. Çalışmamızın sonucunda TMNG'li hasta grubunda ANA, anti-dsDNA ve AKA, IgG antikor pozitifliği tesbit edildi. Hastaların yaşları, cinsiyetleri ve ilaç kullanım süreleri ile antikor oluşumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmadı. Gravesli hastalarda ise ANA, anti-dsDNA, AKA, IgM, c-ANCA ve p-ANCA antikor pozitifliği bulundu. PTU'nun ANCA pozitifliğine sadece Gravesli hastalarda neden olması dikkat çekiciydi. Tedavi öncesi ve sonrasındaki antikor pozitiflikleri açısından PTU kullanımının istatistiksel olarak etkili olmadığı bulundu. Hastaların yaşları ve cinsiyetleri ile antikor oluşumu arasında ilişki saptanmadı. Anti TSH-reseptör antikor titreleri ile hiçbir antikor pozitifliği arasında ilişki bulunmazken, antiTPO antikor titreleri ile p-ANCA pozitifliği arasında anlamlı ilişki saptandı (p=0.028). Bu sonuçlar Graves hastalarında tiroide özel olmayan antikor sıklığının artmış olduğunu ve PTU'nun özellikle Graves zemininde ortaya çıkan ANCA pozitifliğinde tetikleyici etken olabileceğini göstermektedir. Bu nedenle PTU ile tedavi edilen Graves'li hastaların diğer otoimmun hastalıklar açısından da yakın takip edilmeleri gerekmektedir. Anahtar kelimeler: Graves hastalığı, propiltiyourasil, otoimmunite, antinükleer antikorlar, antikardiyolipin antikorlar, antinötrofıl sitoplazmik antikor.

ABSTRACT Harmancı A., The Impact of Propylthiouracil Use in Graves' Disease Over Development of Autoimmunity. Hacettepe University Faculty of Medicine, Department of Internal Medicine. Ankara, 2004. Graves' disease is one of the important causes of hyperthyroidism and thionamides are used in the treatment of this disease. These drugs are thought to be responsible for development of some autoimmune disorders. Our study is designed prospectively to investigate whether the development of autoimmunity is due to natural history of the disease or due to independent effects of propylthiouracil (PTU) on the autoimmune system. Thirty- seven Graves' disease patients and 24 toxic multinodular goiter (TMNG) patients were studied. The ANA, ENA, anti-dsDNA, c-ANCA, p-ANCA, anti-cardiolipin (ACA) IgG and IgM were studied in Graves' disease patients before treatment and at the third month of treatment. The patients who were already taking PTU were also evaluated in their routine visits. The results of the study are as follows; the ANA, anti-dsDNA and ACA IgG were found positive in the TMNG group. There were no significant correlations between the age, sex, the duration of drug use and the development of antibody positivity. In the Graves' group ANA, anti-dsDNA, ACA IgM, c-ANCA and p-ANCA positivities were found. The development of ANCA positivity was only seen in the Graves' disease group. The antibody positivities before and after treatment with PTU were not statistically significant. There was not any significant relation between the age and sex of patients with development of antibody response. There was no relation between anti-TSH receptor antibody titers and any antibodies studied. However, there was a significant relation between anti- TPO antibody development and p-ANCA positivity (p=0.028). These results indicate that the incidence of non-thyroidal antibody positivity in Graves disease is increased, and PTU may play as a trigger for their development. This concludes the fact that the Graves' patients who are on PTU treatment should be followed closely in respect of autoimmunity. Key words: Graves' disease, propylthiouracil, autoimmunity, anti-nuclear antibody, anti-cardiolipin antibody, anti-neutrophil cytoplasmic antibody.