Alzheimer tip ve vasküler tip demansta risk faktörleri araştırılması

Abstract

IV ÖZET Cankurtaran, M., Alzheimer tip ve vasküler tip demansta risk faktörleri araştırılması`, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları AD Geriatri yan dal Tezi, Ankara, 2004. Bu çalışmada Hacettepe Üniversitesi tç Hastalıkları AD Geriatri ünitesi polikliniklerine 2 yıllık bir süreçte başvuran 1216 kadın, 724 erkek toplam 1940 yaşlının yapılan geriatrik değerlendirmeleri sonunda kognitif kapasiteleri; Alzheimer hastalığı (203 hasta, %10.5), vasküler demans (73 hasta, %3.8), hafif kognitif bozukluk (504 hasta, %26) ve normal kognitif fonksiyon (1160 hasta, %59.8) olarak gruplandrnlmıştrr. Bu hastalarda yaş, cinsiyet, aile öyküsü, eğitim düzeyi, vücut kitle indeksi, hipertansiyon, diyabetes mellitus, tiroid hastalıkları, koroner arter hastalığı, sigara ve alkol öyküsü, NSAİD öyküsü, vitamin kullanım öyküsü, anemi varlığı, CRP yüksekliği, eritrosit sedimentasyon hızı yüksekliği, total kolesterol, LDL kolesterol, HDL kolesterol, trigliserid, lipoprotein- a, Apolipoprotein-A, Apolipoprotein-B, vitamin B12 eksikliği, folat eksikliği, ferritin yüksekliği, demir düzeyi, homosistein düzeyi, serebrovasküler hastalık öyküsü, kalp yetmezliği, depresyon varlığı, besin puanı ve çinko düzeyi gibi 34 adet kanıtlanmış, ilişkilendirilmeye çalışılmış veya bu çalışma ile ilk kez ilişkilendirilmeye çalışılan kognitif disfonksiyon risk faktörleri yönünden incelemeler ve değerlendirmeler yapıldı. AH için yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, kalp yetmezliği, anemi, depresyon risk faktörü; ikili nsaid kullanımı ve multivitamin kullanımı koruyucu faktör olarak bulunmuştur. VD hastalarında da 34 risk faktörü incelendikten sonra sigara, LDL kolesterol, koroner arter hastalığı, alkol öyküsü ve depresyon gibi 5 risk faktöründe istatistiksel anlamlı fark çıktığı saptandı. Lojistik regresyon analizinde kadın cinsiyet, yaş, vitamin kullanımı, depresyon varlığı diğer faktörlerden bağımsız olarak sırasıyla 1.5 kat, 1.2 kat, 1.2 kat, 1.4 kat AH gelişim riskini arttırıyordu. LDL kolesterol ve depresyon varlığı VD için bağımsız risk faktörü olarak saptandılar ve sırasıyla 1.4 ve 1.2 kat risk artışı sağladıkları saptandı. Anahtar kelimeler: Alzheimer hastalığı, vasküler demans, risk faktörü, geriatri

ABSTRACT Cankurtaran, M., `Evaluation of risk factors in Alzheimer type and vascular type dementia`, Hacettepe University Medical Faculty Department of Internal Medicine Division of Geriatric Medicine, thesis in Geriatric Medicine, Ankara, 2004. In this study, 1216 women and 724 men, total 1940 elderly patients' cognitive status were grouped as Alzheimer disease (Alzheimer disease, %10.5), normal cognitive function (1160 patients, %59.8), vascular dementia ( 73 patients, %3.8), and mild cognitive impairment ( 504 patients, %26. All these patients were evaluated for 34 different risk factors of cognitive dysfunction. The risk factors are age, sex, family history of dementia, body mass index, education status, hypertension, diabetes mellitus, hyperlipidemia, thyroid diseases, coronary heart disease, smoking and alcohol history, NSAID and vitamin useage history, C-reactive protein and eritrosit sedimentation rate, anemia, vitamin B12- folat- homocysteine levels, ferritin-zinc levels, total-HDL-LDL cholesterol and triglyceride levels, lipoprotein-a, Apolipoprotein-A, Apolipoprotein-B levels, history of cerebrovascular events, cardiac failure, depression, mininutritional assesment point. Age, women sex, family history of dementia, depression, cardiac failure, anemia were found to be risk factors and NSAID useage and vitamin useage were protective factors for Alzheimer dementia. Smoking, LDL cholesterol, coronary heart disease, alcohol and depression were found to be risk factors for vascular dementia with chi-square statistics. After the logistic regression method was applied to these risk factros; women sex, age, depression and vitamin useage history were found to be statistically sinificant andVI independent risk factors for Alzheimer disease and LDL cholesterol and depression for vascular dementia. Keywords: Alzheimer disease, vascular dementia, risk factors, geriatrics.