Araştırma sorgulamaya dayalı laboratuvarın öğrencilerin özyeterlik, yaratıcılık algısı ve bilimsel süreç becerilerine etkisi

Abstract

Bu çalışma araştırma sorgulamaya dayalı laboratuvar etkinliklerinin fen bilgisi öğretmen adaylarının laboratuvar kullanımına yönelik öz-yeterlik algıları, yaratıcılık algıları ve bilimsel süreç becerilerine etkisini araştırmak için tasarlanmıştır. Çalışmaya Ankara'daki bir üniversitede Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı 2. sınıfında okuyan 89 fen bilgisi öğretmen adayı katılmıştır. Katılımcılara araştırma sorgulamaya dayalı fen laboratuvarı etkinlikleri öncesinde ve sonrasında Laboratuvar Kullanımı Öz-yeterlik Algı Ölçeği, Ne Kadar Yaratıcısınız Ölçeği ve Bilimsel Beceriler Testi uygulanmıştır. Öz-yeterlik testi sonuçlarına göre öz-yeterlik düzeyleri düşük, orta ve yüksek olan rastgele seçilmiş üçer öğrenci ile yarı yapılandırılmış mülakat yapılmıştır. Bu bağlamda laboratuvar kullanımı öz-yeterlik algısı ile ilgili toplam iki görüşme sorusu hazırlanmıştır. Araştırma sorgulamaya dayalı deney etkinliklerinden sonra öğrencilere son testler verilmiştir. Buna ek olarak uygulama sonrasında öğrencilere belirlenen bir konu hakkında araştırma sorgulamaya dayalı bir etkinlik tasarlamaları istenmiş ve ne ölçüde tasarlayabildikleri analiz edilmiştir. Uygulama sonrasında öğretmen adaylarının araştırma sorgulamaya dayalı deney tasarlayabilmeleri, öz-yeterlik algıları ve bilimsel süreç becerilerinin anlamlı şekilde arttığı görülmüştür. Ancak, öğrencilerin yaratıclık algılarında anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Ayrıca görüşme sorularından öğretmen adaylarının laboratuvarı daha çok kimya laboratuvarı olarak gördükleri sonucu ortaya çıkmıştır. Laboratuvar güvenliği algısı olarak da daha çok kimya deneylerine yönelik önlemlerden bahsettikleri görülmüştür. Araştırma sorgulamaya dayalı laboratuvar etkinlikleri kullanılması öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini ve laboratuvar kullanımı öz-yeterliklerini arttırdığı için geleneksel laboratuvar etkinlikleri yerine tercih edilmelidir.

This study is designed to search for the effect of inquiry based laboratory activities on pre-service science teachers' self-efficacy perceptions, creativity perceptions and science process skills. The sample of the study is 89 pre-service science teachers who are at their second year at one of the University in Ankara. Self-efficacy Perception Test, `How Creative Are You?` Test and Science Process Skill Test were applied to participants before and after instruction. Based on the results of self-efficacy test results three low, three medium and three high level students were randomly selected for semi-structured interviews. In this sense, two questions about student self-efficacy perception on using laboratory were asked to students. After ınquiry based laboratory activities students were given the post tests. In addition, students were asked to design an inquiry based activity individually to see how successfully they are in design such activities. Students' self efficacy and science process skills was signifiacantly increased on post-test. However, no significant result was observed related to students' creativity perceptions. Based on interviews, it is found that students usually perceive laboratory as chemistry laboratory. Students usually mentioned safety issues related to chemistry laboratory. Since inquiry based laboratory increased students science process skills and self efficacy related to laboratory use this kind of laboratory activities need to be replaced by tradiational laboratory activities.