Sistemik skleroz hastalarında anjiyotensin gen polimorfizminin patogenez ve klinik ile ilişkileri

Abstract

IV ÖZET Onat A.M., Sistemik skleroz (SSk) hastalarında anjiyotensin gen polimorfizminin patogenez ve klinik ile ilişkileri, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları, Romatoloji Üst İhtisas Tezi, Ankara, 2004. SSk, bağ dokusunun kronik ve fibrotik; cilt ve multiorgan tutulumu ile seyreden bir hastalığıdır. Immün sistem, endotel ve fibroblast disfonksiyonu üzerine kurulu bir patogenezi vardır. Angiotensin II potent bir vazokonstrüktör olup, damar tonusunu ve fonksiyonlarını belirleyen mekanizmalar üzerinde oldukça etkilidir. Anjiyotensin konverting enzim (ACE)'i kontrol eden gende insersiyon/delesyon farklılığı ile: DD ve II homozigot ile İD heterozigot olarak 3 tip polimorfizm tanımlanmıştır. Plazma ACE düzeyi D alleli taşıyan kişilerde daha yüksek bulunmuştur. D alleli taşıyan kişilerde, endotele bağlı vazodilatasyon mekanizmasında bozulma olduğu ve ACE gen polimorfizminin endotel fonksiyonları üzerinde etkili olabileceği iddia edilmiştir. Çalışmaya, Ocak 2003 - Nisan 2004 tarihleri arasında polikliniğimize yeni başvuran veya önceden izlemde olan; 54'ü kadın, 6'sı erkek, ortalama yaşları 47.1 ±11. 8, toplam 60 hasta alındı. Kontrol grubu; 60 kadın ve 85 erkek, yaş ortalaması 52±14 olan 145 kişiden oluşuyordu. DD/ID ve II allelleri hasta grubunda 20/29 ve 11; kontrol grubunda 42/93 ve 10 kişide bulundu. Hem tüm hasta popülasyonunun, hem de diffüz ve limitli SSk grubunun II allelline sahip birey sayısının, kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksek olduğu görüldü (p=0.024). Ayrıca SSk grubunda D alleline sahip kişiler anlamlı olarak daha az sayıda bulundu (p=0.014). Pulmoner hipertansiyonu olan 9, sistemik hipertansiyonu olan 3 hastanın D alleli taşıyan kişiler olduğu görüldü. Hastalarda hiç renal kriz tablosu yoktu ve antikor pozitifliği olan hasta sayısı literatürde bildirilenden belirgin olarak fazlaydı. Sonuç olarak I alleli taşıyan hasta sayısı literatürden farklı olarak daha yüksek olmasına karşın, majör vasküler patolojiye sahip bireylerde D allelinin fazla olduğu görüldü. Anahtar Kelimeler: ACE, gen polimorfizmi, skleroderma, vasküler patoloji.

ABSTRACT Onat A.M., Relationship between angiotensin gene polymorphisms and pathogenesis and clinical aspects of systemic sclerosis (SSc) Hacettepe University, School of Medicine, Internal Medicine, Rheumatology Thesis, Ankara, 2004. SSc is a chronic- fibrotic disease of the connective tissue with skin and multiple organ involvement. Pathogenesis depends on immune system, endothelium and fibroblast dysfunction. Angiotensin II is a potent vasoconstructor and has important effects on mechanisms which regulate vascular tone. It is converted from angiotensinogen I, which is locally secreted from endothelium, by angiotensin-converting enzyme (ACE). With the insertion/deletion differences in the gene controlling ACE, 3 polymorphisms are defined:DD and II homozygotes and ID heterzygotes. Plasma ACE levels were higher in subjects with D allele. It has been proposed that in D allele carriers, endothelium related vasodilatation was reduced and ACE gene polymorphism could have effects on endothelial functions. 60 patients; 54 female, 6 male, mean age 47.1±11.8, whom were either admitted to our outpatient clinic between January 2003 and April 2004 first time or were under follow up before, included in the study. Control group was consisted from 145 subjects; 60 female, 85 male, mean age was 52±14. DD/ID and II alleles were found as 20/29 and 1 1 patients in study group respectively and 42/93 and 10 in control group also. Both the total study group and patients with diffuse and limited disease had significantly higher II allele carriers than the control group (p=0.024). In Ssc group, D allele carriers were significantly lower (p=0.014). 9 patients with pulmonary hypertension and 3 patients with systemic hypertension were D allele carriers. There were no renal crisis and number of patients with antibody were significantly higher than reported in the litherature. Although number of patients with I allele was higher than it was in the litherature, D allele seems to be more common in patients with major vascular pathology. Key Words: ACE, gene polymorphism, scleroderma, vascular pathology.