Anestezik gazlara kronik maruziyetin anestezistlerde apoptozise etkisi

Abstract

IV ÖZET Uzun Ş., Anestetik gazlara kronik maruziyetin anestezistlerde apoptozise etkisi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji Uzmanlık Tezi, Ankara 2003. Apoptozis, morfolojik ve biyokimyasal olaylarla ilişkili fizyolojik hücre ölümü olarak tammlanmıştır. Volatil anestetiklere kronik maruziyetin, apoptozisin temel rol aldığı karsinogenez ve teratogenez insidansım artırdığı bildirilmiştir.Apoptozis genetik olarak belirlenmiş olup embriyolojik gelişimin ve hücre proliferasyonun normal veya patolojik ilerlemesinde önemli rol alır, başlamasında genetik kontrol dışında hücre dışı faktörler olan hormonlar, sitokinler, öldürücü hücreler, kimyasal, fiziksel ve viral ajanlar da rol almaktadır. Bu hücre dışı faktörlerden biri de volatil ve diğer anestetiklerdir. Bu çalışmada anestezistlerde nötrofil ve lenfosit apoptozis hızlarının ve N-acetylsisteinin apoptozise etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışma, Hacettepe Üniversitesi Etik Komite izni alındıktan sonra randomize seçilen 20 anestezistten ve acil serviste çalışan 10 gönüllüden alman kan örneklerinde apoptozis hızı incelenerek gerçekleştirildi. İncelemede annexin V-FITC yöntemi kullanıldı. N-acetylsistein'nin etkisini incelemek amacıyla, hücreler N-acetylsistein pozitif ve N- acetylsistein negatif olmak üzere iki gruba ayrıldı. N-acetylsistein pozitif gruba 10`3 Molar N- acetylsistein eklenerek iki grup %5 CO2 ve %95 nem içeren 37° C'lik etüvde 24 saatlik inkübasyona bırakıldı. Propidium iodide ve annexin V ile boyandıktan sonra hücreler (1x1 06 hücremU1) FACS Calibur flow sitometri cihazı ile analiz edildi. İki Ortalama Arasındaki Farkın Önemlilik Testi, Mann- Whitney U testi, İki Eş Arasındaki Farkın Önemlilik testi, Basit Korelasyon Analizi (Pearson Korelasyon Katsayısı) ile istatistik analizi yapıldı. Elde edilen bulgular, anestezistlerde nötrofil ve lenfosit apoptozis hızlarının yavaşladığı ve N- acetylsistein eklenmesi ile bunun tersine çevrilebildiği yönünde idi. Anestezi grubunda apoptozis hızı nötrofillerde % 33,5280 ve lenfositlerde % 9,1895 idi. Kontrol grubunda nötrofil apoptozisi % 72,1940 ve lenfosit apoptozisi % 19,5270 şeklindeydi. Anestezi grubunda N-acetylsistein verildikten sonra, apoptotik hücre oram istatistiksel olarak fazla bulundu (p<0,05) (Anestezist/ kontrol; nötrofil % 55,7370 / 79,4330 ve lenfosit % 14,7295 / 19,9050 ). Sonuç olarak, atık anestetik gazlara kronik maruziyet anestezistlerde apoptozis hızım yavaşlatmıştır. Volatil anestetiklerin zararlı etkilerinden korunmak için N-acetylsistein bir seçenek olarak bulunmaktadır. Ancak elde edilen veriler kesin kararlar vermek için yeterli değildir ve daha geniş ileri çalışmalara gerek vardır. Anahtar Kelimeler: Hücre ölümü; apoptozis, N-acetylsistein, Kalsiyum bağlayan proteinler;Annexin-V, mesleki maruziyet.

ABSTRACT Uzun Ş., The effects of chronic exposure to anaesthetic gases on apoptosis among the anaesthetists. Hacettepe university Faculty of Medicine, Anaesthesiology Thesis, Ankara, 2003. Apoptosis has been defined as physiologic cell death associated with morphological and biochemical processes. Chronic exposure to volatile anaesthetic agents has been implicated in increased incidence of carcinogenesis and teratogenesis in which apoptosis has a basic role. Apoptosis is a process of genetically regulated cell deletion, which is integral to normal and pathological processes including embryological development and cell proliferation. Apoptosis has been regulated genetically but extracellular factors such as hormons, cytokines, chemicals (volatile anaesthetics), physical and viral agents also influence this process. The rate of apoptosis among anaesthetists and the effect of N-acetylcysteine (NAS) on it was investigated. Following ethics committee approval and informed consent, 20 anaesthetists and 10 volunteers unexposed to volatile anaesthetics were recruited. Annexin V-FTTC method was used for the detection of apoptosis. Neutrophils were divided into two groups; NAS (+) and NAS (-). 10`3 M NAS was added to NAS (+) group and incubated at 37°C with % 5 C02 and % 95 humidity for 24 hours. After incubation cells (lxlO6 cellsmL`1) were dual stained with propidium iodide and annexin V-FTTC and analysed by FACS Calibur flow cytometer. T-test for independent samples, t-test for dependent samples and Mann -Whitney U test, Pearson correlation test used for statistics. Among anaesthetists, the rate of neutrophil and lymphocyte apoptosis were decreased and the addition of NAS has reversed this effect. In anaesthetist group, apoptotic neutrophil and lymphocyte percentage were as follows; 33,5280 % and 9,1895 %. In control group these were as follows 72,1940 % and 19,5270 % respectively. The difference between two group was statistically significant. After NAS addition the results were 55,7370 % and 14,7295 % among anaesthetists and 79,4330 % and 19,9050 % in control group. The change in apoptosis after NAS addition was statistically significant in anaesthetists group (p<0,05). Chronic exposure to volatile anaesthetics inhibits neutrophil apoptosis. NAS may be used for protection from adverse effects of volatile anaesthetics but larger studies are needed. Key Words: Cell death; apoptosis, N-acetylcystein, Calcium binding proteins; annexin V, occupational exposure