İç hastalıkları yoğun bakım ünitesinde yatan hastalarda genişletilmiş spektrumlu beta-laktamaz (GSBL) üreten Klebsiella pneumoniae ve Escherichia coli ile kolonizasyonun saptanması

Abstract

IV ÖZET Genişletilmiş spektrumlu beta-laktamaz (GSBL) üreten bakteriler hastane kaynaklı enfeksiyonların önemli bir nedenidir. Hastaların bu bakterilerle kolonize olduğunu gösteren birçok çalışma bulunmasına rağmen, bilinen bir salgın olmaksızın kolonizasyonun erken dönemde tespitine yönelik sürveyans çalışmalarının maliyeti ve etkinliği yeterince değerlendirilmemiştir. Bu çalışmada yedi aylık bir periyot içerisinde İç Hastalıkları Yoğun Bakım Ünite'sinde (YBÜ) tedavi gören 100 hasta GSBL üreten Klebsiella pneumoniae ve Echerichia coli ile kolonizasyon gelişimi açısından düzenli aralıklarla boğaz ve rektal sürüntü örnekleri alınarak izlendi. Bu hastalardan Klinik Patoloji Laboratuvarında izole edilen Enterobacteriaceae ailesine ait tüm bakteriler GSBL üretimi açısından test edildi. Kolonizasyon ve enfeksiyon hastalığı gelişimi açısından risk faktörlerini belirlemek amacıyla, bütün hastaların klinik verileri YBÜ'sindeki yatış süreleri boyunca kaydedildi. Kolonizasyon ve enfeksiyon hastalığı etkeni olarak izole edilen GSBL üreten bakteriler 'Enterobacterial Repetitive Intergenic Consensus PCR' (ERIC-PCR) yöntemiyle genotipik benzerlik açısından değerlendirildi. Hastaların %22'sinde GSBL üreten K. pneumoniae ve E. coli ile kolonizasyon tespit edilirken, hastaların %7'sinde bu bakterilerle enfeksiyon hastalığı geliştiği saptandı. Hastaların hiçbirisinde kolonizasyon olmaksızın GSBL üreten Enterobacteriaceae ile enfeksiyon hastalığı gelişimi saptanmadı. Sefalosporin kullanımı ve mekanik ventilator uygulaması kolonizasyon gelişimi açısından risk faktörleri olarak bulunurken; YBÜ' si öncesi hastanede yatış öyküsü, kolonizasyonun erken dönemde gelişmesi ve kadın cinsiyeti enfeksiyon hastalığı gelişimi açısından risk faktörleri olarak tespit edildi. Kullanılan laboratuvar yöntemine göre değişmek üzere, GSBL üreten K. pneumoniae ve E. coli ile kolonizasyon tespiti amacıyla yapılacak sürveyans çalışmasının 18-70 milyar TL ek maliyet oluşturacağı hesaplandı. İzole edilen bakterilerin genotipik benzerliklerini değerlendirmek amacıyla yapılan ERIC-PCR sonucu K. pneumoniae suşları için 6 farklı genotip, E. coli suşları içinse 9 farklı genotip tespit edildi. Hastalardan kolonizasyon ve enfeksiyon hastalığı etkeni olarak izole edilen suşiarın ve aynı dönem içerisinde yoğun bakım ünitesinde tedavi gören hastalardanizole edile suşların benzer genotipe sahip olduğu saptandı. Hastalar arasında küçük çaplı salgınlar olsa da, bunun uygulanan rutin temas önlemleriyle engellenebildiği görüldü. Anahtar sözcükler : Genişletilmiş spektrumlu beta-laktamaz, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, maliyet-etkinlik, sürveyans, Yoğun Bakım Ünitesi, kolonizasyon, ERIC-PCR Destekleyen kurumlar : Hacettepe Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Birimi (Proje no: LUT 02/33)

VI ABSTRACT Extended spectrum beta-lactamase (ESBL) producing bacteria are the important causes of nosocomial infections. Although there are studies on the feacal colonization with ESBL producing bacteria there are few studies evaluating cost-effectivity for early detection of ESBL producing bacteria colonization in the absence of a clonal outbreak. In this study 100 patients who were treated in Internal Medicine Intensive Care Unit from August 2002 to February 2003 were screeened for ESBL producing Klebsiella pneumoniae and Echerichia coli by obtaining pharyngeal and rectal swab specimens. During this period all Enterobacteriaceae from those patients that were isolated as a cause of infectious disease were also tested for ESBL production. Prospective clinical data were collected to determine the risk factors for colonization and development of infectious disease. 'Enterobacterial Repetitive Intergenic Consensus PCR' (ERIC-PCR) was performed for genetic diversity. Of the 100 patients 22% were found to be colonized and 7% of them developed infectious diseases. None of the patients developed infectious disease without colonization. Use of cephalosporins and mechanical ventilation was found as risk factors for colonization and previous hospitalization before intensive care unit, early colonization and female sex were found as risk factors for the development of infections. The annual cost for the surveillance of ESBL producing K. pneumoniae and E. coli, was estimated as 18-70 billion TL, depending on the choice type of laboratuary methods. With ERIC-PCR 6 different genotypes for K. pneumoniae and 9 different genoytypes for E. coli were detected. The isolates that were the causative agents of infections were found genetically identical and the strains that were isolated from patients who shared intensive care unit in the same period were genetically identical. Although there were small outbreaks, standard precautions would be sufficient to prevent these outbreaks. Key words: Extended spectrum beta-lactamase (ESBL), Klebsiella pneumoniae, Echerichia coli, cost-effectivity, surveillance, intensive care unit, colonization, ERIC-PCR Supported by: Hacettepe University Scientific Research Unit (Project no: LUT 02/33)