Başa takılan görüntüleyiciler için geliştirilmiş sanal gerçeklik ortamlarının öğrenme ve buradalık algısı üzerine etkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada başa takılı görüntüleyiciler için geliştirilmiş sanal gerçeklik uygulamalarının etkili bir ders destek materyali olma potansiyeli incelenmiştir. Çalışmada biçimlendirici araştırma yönteminin tasarım vakası alt yöntemi kullanılmıştır. Çalışma iki pilot uygulama ve bir nihai uygulama olmak üzere üç aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci pilot uygulamada Oculus Rift DK2, ikinci pilot uygulamada Samsung Gear VR SM-R323, nihai uygulamada ise Oculus Rift DK2 ve VR Box 2.0 sanal gerçeklik gözlükleri kullanılmıştır. Her birine beş olmak üzere pilot uygulamalara toplam 10 öğrenci katılmıştır. İki deney (deney 1 ve deney 2) ve bir karşılaştırma grubunun her birine 32 olmak üzere nihai uygulamaya toplam 96 öğrenci katılmıştır. Bunun yanında ilk pilot uygulamaya bir, nihai uygulamaya üç öğretim elemanı dâhil olmuştur. Deney 1 grubu kuramsal ders anlatımı ve sanal gerçeklik uygulamalarına, deney 2 grubu sadece sanal gerçeklik uygulamalarına, karşılaştırma grubu ise sadece kuramsal ders anlatımına katılmıştır. Uygulama öncesi ve sonrası bütün öğrencilere yangın bilgi testi uygulanmıştır. Uygulama sonrası ise deney gruplarında ek olarak sanal ortamda buradalık ölçeği ve üç boyutlu sanal öğrenme ortamları değerlendirme ölçeği uygulanmıştır. Ayrıca yarı yapılandırılmış görüşme formları aracılığıyla öğrenci ve öğretim elemanlarından sanal gerçeklik uygulamalarına yönelik görüşleri alınmıştır. Uygulama sonrası deney ve karşılaştırma gruplarının ders başarıları istatistiksel olarak anlamlı şekilde artmıştır. En yüksek artış deney 1, en düşük artış ise karşılaştırma grubunda bulunmuştur. Sanal gerçeklik uygulamaları, deney gruplarında bulunan öğrencilerin tamamında yüksek seviyede buradalık algısı yaratmıştır. Katılımcılar genel olarak sanal gerçeklik uygulamalarına yönelik olumlu görüş bildirmiştir. Bulgular incelendiğinde sanal gerçeklik uygulamalarının sınıf ortamında etkili bir ders destek materyali olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

This study examines the potential of virtual reality applications developed for head-mounted displays as effective course support materials. Designed case, a type of formative research, was utilized. The study included two pilot implementations and one implementation. In the first pilot implementation Oculus Rift DK2, in the second pilot implementation Samsung Gear VR SM-R323 and in the implementation Oculus Rift DK2 and VR Box 2.0 goggles were used. Five students participated in each pilot. The implementation consisted of 96 students, 32 students per experimental groups (experimental 1 and experimental 2) and a comparison group. Experimental group 1 participated in theoretical lectures and virtual reality applications, experimental group 2 participated only in virtual reality applications, and the comparison group participated only in theoretical lectures. Fire knowledge test was applied to all students before and after the implementation. Additionally, `Presence Questionnaire in Virtual Environments` and `Three-Dimensional Virtual Learning Environments Evaluation Scale` were applied to experimental groups. In addition, students' and lecturers' opinions about virtual reality applications were obtained through semi-structured interviews. After the implementation, the achievement of the experimental and comparison groups increased statistically. The highest increase was found in experimental group 1 and the lowest increase was found in the comparison group. Virtual reality applications have created a high level of presence for all students in the experimental groups. The participants expressed positive opinions about virtual reality applications. It was concluded that virtual reality applications could be used as an effective course support material in formal learning environments.