Fleksible ve rijid sistoskopinin hayat kalitesi, ağrı, erektil fonksiyon, alt üriner sistem semptomları ve serum prostat spesifik antijeni parametreleri üzerine etkisi

Abstract

Ill ÖZET İslamoğlu ME. FLEKSİBLE ve RİJİD SİSTOSKOPINİN HAYAT KALİTESİ, AĞRI, EREKTİL FONKSİYON, ALT ÜRİNER SİSTEM SEMPTOMLARI ve SERUM PROSTAT SPESİFİK ANTİJENİ PARAMETRELERİNE ETKİLERİ. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Tezi. Ankara, 2005. Bu çalışma, fleksible ve rijid sistoskopinin hastaların hayat kalitelerine, ağrılarına, erektil fonksiyonlarına (EF), alt üriner sistem semptomlarına (AÜSS) ve serum Prostat Spesifik Antijeni (PSA) parametrelerine etkilerini araştırmak için yapılmıştır. Mart 2005 ile Kasım 2005 tarihleri arasında sistoskopi yapılması planlanan 168 hasta prospektif olarak fleksible ve rijid sistoskopi kollarına randomize edildi. Hastaların hayat kalitesi, QLQ-C30 modülüyle (0 ve 7. gün); erkek hastalarda EF, International Index of Erectile Function (DEF) ile (0 ve 30. gün); AÜSS, International Prostate Symptom Score (IPSS) ile (0., 2., 7. ve 30. gün); ağrı skoru, Vizüel Analog Skala (VAS) ile (işlem öncesi ve hemen sonra) değerlendirildi. İşlem öncesinde ve 30 dakika sonra serbest ve total PSA ölçümü için serum örneği, işlemden önce ve 48 saat sonra idrar kültürü için idrar örneği alındı. Sistoskopiden iki gün sonra hastalar aranarak idrar yakınmalarının varlığı soruldu. Cevap veren 140 hastanın (%83.3) 69'u fleksible kolu, 71'i rijid kolu oluşturdu. Hastaların 117'si erkek 23'ü kadındı, yaş ortalamaları sırasıyla 60.5 ve 57.3 'tü. İşlem sonrası ortalama ağrı seviyesi fleksible kolunda 2.57 ve rijid kolunda 4.48 olarak bulundu (p<0.01). Bu değerler, fleksible kolunda, beklenen ağrıdan düşük (p=0.01), rijid kolunda ise yüksekti (p=0.01). Başlangıçta iki grup arasında hayat kalitesi, EF ve AÜSS açısından fark yoktu. İşlem sonrasında, hayat kalitesi açısından iki grup arasında fark saptanmadı. Rijid kolunda EF değişmezken, fleksible kolunda DEF'nin toplam değerleri ve EF skorlarında anlamlı artış saptandı. Her iki kolda da AÜSS 'de anlamlı bir artış saptanmazken, birinci hafta sonunda temel değerlere döndükleri görüldü. İşlem sonrası, serum serbest, total PSA değerleri ve serbest/total PSA oranlarının her iki kolda da anlamlı derecede yükseldiği izlendi. Sonuç olarak, fleksible sistoskopi rijid olana kıyasla, hastalara daha az ağrı verdiğinden ve parametrelerin hiçbirini olumsuz etkilemediğinden, kolay ve güvenilir bir yöntem olduğundan rutin kullanıma girmelidir. Anahtar kelimeler: Sistoskopi, hayat kalitesi, ağrı

IV ABSTRACT Islamoglu ME. THE AFFECT OF RIGID AND FLEXIBLE CYSTOSCOPY ON QUALITY OF LIFE, PAIN PERCEPTION, ERECTILE FUNCTION, LOWER URINARY TRACT SYMPTOMS and SERUM PROSTATE SPECIFIC ANTIGEN PARAMETERS. Hacettepe University Faculty of Medicine Thesis in Urology 2005. This study was designed to evaluate the effect of flexible and rigid cystoscopy on quality of life(QOL), pain perception, erectile function(EF), lower urinary tract symptoms(LUTS) and Serum Prostate Specific Antigen(PSA) parameters. Between March 2005 and November 2005, 168 patients were prospectively randomized to flexible and rigid cystoscopy. The QLQ-C30 module for QOL (0, 7.day), International Index of Erectile Function (TJEF) assessment for EF (0, 30.day), International Prostate Symptom Score (IPSS) for LUTS (0., 2., 7. and 30.day) and Visual Analogue Scale(VAS) for pain perception (before and immediately after) were used. Serum total and free PSA determinations were carried out 30 minutes before and after the cystoscopy. Urine samples were collected before and 48 hours after the procedure. Patients were inquired for the presence of voiding symptoms on the second postcystoscopy day. Of 168 patients, 140 patients who responded questionnares were included into this study. Sixty-nine and 71 patients were randomized to flexible and rigid arms, respectively. The mean age of 117 men and 23 women was 60,5 and 57,3, respectively. The mean VAS scores after the procedure was 2,57 for flexible and 4,48 for rigid arms (p<0,01). Pain experienced during the procedure was less then expected in the flexible arm. There were no differences in QOL, EF and LUTS between the two groups before the procedure. QOL did not change in both groups after the procedure. Although there was no difference in EF in the rigid arm, overall ÜEF and EF scores were both improved after the procedure in the flexible arm. After the procedure, LUTS were not increased significantly in both arms and returned to baseline levels after the first week. The levels of serum free, total PSA and free/total PSA ratio were elevated in both groups, significantly. In conclusion, flexible cystoscopy is an easy and safe procedure that causes less pain then rigid cystoscope and it does not affect QOL, EF and LUTS adversely, so it should be used routinely in the evaluation of hematuria and surveillance of bladder cancer patients. Key words: Cystoscopy, pain, quality of life