Multipl skleroz hastalarında serum homosistein düzeyinin kognitif fonksiyonlara etkisinin incelenmesi

Abstract

ÖZETSon yıllarda yapılan çalışmalar homosistein düzeyi ile kognitif fonksiyonların iliş-kisine dikkat çekmektedir. Çalışmaların çoğunda yüksek homosistein düzeylerinin Multıpl skleroz (MS) hastalarında kognitif bozulma ile ilişkili olduğu görülmüştür. Bu çalışmada, serum homosistein düzeyinin MS hastalarında yükselip yükselmediğinin araştı-rılması ve bu durumun kognitif fonksiyonlar üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi amaç-lanmaktadır. Ayrıca kan homosistein düzeyinin yüksekliğinin ilişkili olduğu sosyodemografik ve klinik özellikler ve etkilenen kognitif fonksiyonların nöropsikolojik testlerle ortaya konması amaçlanmıştır. Serum homosistein düzeyi yüksekliği ile eş zamanlı olarak vitamin B12 ve folik asit düzeylerindeki değişimlere de bakılmıştır. Relapsing Remitting MS'li (RRMS) 60 olgunun kognitif performansı ve laboratuar de-ğerleri 30 sağlıklı gönüllü ile karşılaştırıldı. Frontal lob faaliyetleri, bilgi işleme hızı, es-nekliği ve hesaplama yeteneğinin yanı sıra dikkat ve karmaşık algısal işlevler için vizyospasyal algı ve konstrüksiyon yetileri de değerlendirildi. Bu amaçlarla, Paced Auditory Serial Addition Test (PASAT), Çizgilerin Yönünü Belirleme Testi (ÇYBT) ve Stroop Testi kullanıldı.Yapılan istatistiksel analizlerde; MS ve sağlıklı kontrol grupları arasında yaş, cin-siyet, eğitim süreleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark görülmedi. Homosistein düzeyleri MS olgularında kontrol grubundan istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksek bulundu. MS ve kontrol grupları, B12 vitamin ve folik asit düzeyi açısından logaritmik istatistik inceleme ile karşılaştırıldı. Her iki grup arasında B12 vitamin düzeyleri ve folik asit düzeyleri için istatistiksel fark olmadığı saptandı. PASAT, ÇYB ve STROOP testleri değerlendirildi. Test basamaklarının tümü MS grubundaki bireylerde kontrol grubuna göre daha bozuktu. Ayrıca, hem hasta hem de sağlıklı kontrol grubunda homosistein dü-zeyi yüksek olan bireylerde test basamaklarının tümü için test performansı bozuk olarak saptandı. Yaş, hastalık süresi, EDSS, eğitim düzeyi ve vitamin B12 seviyeleri ile serum homosistein düzeyleri arasında anlamlı istatistiksel fark saptanmadı. Folik asit düzeyleri-nin homosistein düzeyi yüksek olan hastalarda daha düşük olduğu görüldü. Homosistein yüksekliği olan bireylerde, dikkat ve çalışma belleği değerlendirmesi açısından daha iyi durumda olan hastaların, uygunsuz cevabın inhibisyonu değerlendirmesi için gerekli işlevleri daha hızlı yaptığı ve daha az hata yaptıkları görüldü. Görsel ve mekânsal işlevler açı-sından daha iyi durumda olan hastaların, uygunsuz cevabın inhibisyonu değerlendirmesi için gerekli işlevleri daha hızlı yaptığı, okuma hızının daha yüksek olduğu ve daha az hata yaptıkları saptandı. MS' li hastalarda algısal kurulumu, değişen talepler doğrultusunda ve bir bozucu etki altında değiştirebilme becerisinin; alışılmış bir davranış örüntüsünü bastı-rabilme ve olağan olmayan bir davranışı yapabilme yeteneğinin bozulduğu belirlendi. Ay-rıca, odaklanmış dikkatin ve bilgi işleme hızının da MS 'li hastalarda bozulduğu saptandı.Sonuç olarak, çalışmada homosistein yüksekliği olan RRMS hastalarında; dikkat, görsel bellek süreçleri, görsel-mekansal işlevler, konstrüksiyon yetisi, planlanma prog-ramlama ve yürütücü işlevlerde sağlıklı kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde bozulma olduğu ve reaksiyon süresinin uzadığı saptanmıştır.Anahtar kelimeler: Multıpl skleroz, kognitif bozulma, kan homosistein düzeyleri

ABSTRACTIn recent years, studies draw attention to the relationship between homocysteine levels and cognitive functions. High homocysteine levels were found to be associated with cognitive impairment in patients with multiple sclerosis (MS) in most of the studies.In this study,we aimed to investigate whether serum homocysteine level was higher in patients with MS, and evaluate the effect of this situation on cognitive functions. In addition, we aimed to determine whether high blood homocysteine level is associated with socio-demographic and clinical features and determine the affected cognitive functions with neuropsychological tests. Also,we looked at changes in the levels of vitamin B12 and folic acid associated with high levels of serum homocysteine levels. Cognitive performance, and laboratory values of 60 cases with Relapsing-remitting MS (RRMS) patient, and 30 healthy volunteers were compared. The frontal lobe activities, information processing speed, flexibility, and the ability of the calculation, as well as cognitive functions of attention and visuospatial perception and construction of complex skills were also evaluated. For these purposes, Paced Auditory Serial Addition Test (PASAT), Line Orientation Test (LOT) and Stroop Test were used.In the statistical analysis, no significant difference was observed in terms of education, age and, gender between MS and healthy control groups. Homocysteine levels were significantly higher in MS patients than the control group. MS and control groups were compared with logarithmic statistical analysis in terms of the level of vitamin B12 and folic acid. Levels of vitamin B12 and folic acid between the two groups did not differ statistically. PASAT, LOT and the Stroop tests were evaluated. Test performance for all of the test steps were found to be defective in MS group more than the control group subjects. In addition, all steps of the test performance were found to be impaired in both patients and healthy subjects with high levels of homocysteine. There were no statistically significant differences between the levels of serum homocysteine, and age, disease duration, EDSS, educational level, and vitamin B12 levels . Folic acid levels were lower in patients with high levels of homocysteine. Individuals with high levels of homocysteine, patients who are better in terms of attention and working memory were more quickly for the necessary functions for the evaluation of the inhibition of inappropriate responses and were seen less error-prone. Our results revealed that, patients who were better in terms of visual and spatial functions, were more faster in the necessary functions for the evaluation of the inhibition of inappropriate responses, had a higher reading speed, and made fewer errors. In MS patients, ability to change the perceptual installation in line with the changing demands, and under the influence of a disturbance, and suppressing a habitual pattern of behavior, and ability to perform an unusual behavior were impaired. Focused attention and information processing speed were also impaired in MS patients.Consequently, in this study visual memory processes, visual-spatial functions, construction skills, planning, programming and executive functions were found to be significantly deteriorated and the reaction time prolonged in RRMS patients with high levels of homocysteine compared with healthy control group.Key Words: Multiple sclerosis, cognitive impairment, serum homocysteine levels