Dijital radyografideki göğüs incelemelerinde farklı tüp voltajının tüm vücut dozu ve görüntü kalitesine etkisinin araştırılması

Abstract

Görüntü kalitesi tanısal radyolojide önemli bir rol oynamaktadır. Dijital görüntülemenin, görüntüleri sayısal olarak elde etme, işleme ve saklama gibi avantajları vardır. Dijital dedektörlerin geniş dinamik aralığa sahip olması, daha iyi kalitede görüntülerin elde edilmesine olanak sağlarken, hasta dozunda artışa sebep olabilmektedir. Bu nedenle görüntü kalitesi optimizasyonunun, doz ölçümleri ile birlikte yürütülmesi gerekmektedir. ALARA (As Low As Reasonably Achievable) prensibine göre ışınlama, gerekli tanısal bilgileri elde etmek için ayarlanmalıdır ve hastaya verilen radyasyon dozu mümkün olduğu kadar düşük seviyede tutulmalıdır. Bu durum, hasta dozu ve görüntü kalitesi arasında optimizasyon sağlanması gerekliliğini ortaya koymaktadır.Bu tez çalışmasında, göğüs radyografisinde RANDO fantom üzerinde TLD-100H (LiF:Mg,Cu,P) ve TLD-100 (LiF:Mg,Ti) dozimetreler kullanılarak sabit dedektör dozunda ve farklı demet kalitelerinde cilt giriş dozu ve etkin doz hesaplanmıştır. Ayrıca, farklı demet kalitelerinde, hem sabit dedektör dozunda hem de farklı dedektör dozlarında görüntüler alınarak, görüntü kalitesi VI (Vissible Index) ile sayısal olarak değerlendirilmiştir. Deneysel olarak elde edilen cilt giriş dozu sonuçları, TLD-100H'ın, TLD-100'e göre tanısal radyoloji enerji aralığında daha hassas olduğunu göstermiştir Elde edilen sonuçlar PCXMC Monte Carlo tabanlı simülasyon programı ve Eff.Dose programı ile hesaplanarak karşılaştırılmıştır. Doz ölçümlerinde deneysel olarak elde edilen sonuçların referans sınır değerler içerisinde olduğu ve deneysel sonuçlar ile yazılım programlarından elde edilen sonuçların birbiri ile uyumlu olduğu görülmüştür. Buna bağlı olarak hesaplanan etkin doz değerlerinin, farklı demet kaliteleriyle değişimi beklenildiği gibi çıkmıştır. Görüntü kalitesi değerlendirmesinde, sabit bir etkin doz değerinde, azalan tüp voltajı ile görüntü kontrastının arttığı görülmüştür. Ayrıca değişen dozla birlikte VI değeri artış göstermiştir.

Image quality have a important role in digital detectors. Dijital imaging has the avantages of digitally acquiring, processing and storing images. Dijital detectors have a wide dynamic range so better quality images can be obtained but this can lead to an increase in patient dose. Therefore, image quality optimization should be carry out in with dose measurements. According to the ALARA (As Low As Reasonably Achievable) principle, irradiation should be adjusted to obtain the necessary diagnostic information and the radiation dose given to the patient should be kept as low as possible. This suggests an ideal optimization between patient dose and image quality. In this thesis, entrance skin dose and effective dose were calculated using TLD-100H (LiF:Mg,Cu,P) and TLD-100 (LiF:Mg,Ti) dosimeters at fixed detector dose and different beam qualities on RANDO phantom. Moreover, image quality evaluations were calculated using the visibility index. According to experimentally obtained entrance skin dose results, TLD-100H is more sensitive than TLD-100 diagnostic radiology in the energy range. The results were compared with PCXMC Monte Carlo simmulation software and Eff.Dose programme. The results obtained are within reference dose limits and experimental results are compatible with the results obtained software programmes. The variation of the calculated effective dose values with different tube voltages is as expected. There is no noticeable difference in the effective dose values for varying tube voltages. In addition, image quality evaluations were made by taking images in different beam quality, both at fixed detector dose and at different detector doses VI value increased with increasing receptor dose and increased image contrast with decreasing tube voltage