Mitral darlığı olan romatizmal kapak hastalarında plazma osteopontin düzeyi ve ekokardiyografik bulgularla ilişkisi

Abstract

ÖZET Öztürk, E., Mitral Darlığı Olan Romatizmal Kapak Hastalarında Plazma Osteopontin Düzeyi ve Ekokardiyografik Bulgularla ilişkisi Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Uzmanlık Tezi, Ankara, 2005. Romatizmal mitral darlığının yüksek prevalansına rağmen hücresel mekanizmaları hala iyi tanımlanamamıştır. Akut eklem romatizması ve/veya romatizmal kalp hastalığı gelişimindeki potansiyel bir mekanizma moleküler benzerlikten kaynaklanan anormal hücresel ve hümoral yanıttır. Bu anormal yanıt, tamir sürecinin bir parçası olarak değişik derecelerde fibrozis ve kalsifikasyonun da eşlik ettiği bir inflamatuvar sürece neden olur. Osteopontin, inflamasyon ve biyomineralizasyonun çok yönlü bir düzenleyicisidir. Osteopontinin in vitro olarak kapak hastalarında incelendiği az sayıda çalışma olmasına rağmen, henüz literatürde romatizmal mitral darlık hastalarında plazma osteopontini ile yapılmış klinik bir çalışma bulunmamaktadır. Çalışmaya Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Erişkin Kardiyoloji polikliniğine Ekim 2003 - Ağustos 2004 tarihleri arasında başvuran ve klinik olarak mitral darlığı tespit edilen 21-44 yaşları arasındaki (ort. yaş: 34±6) 9 erkek, 62 kadın toplam 71 hasta ve kontrol grubu olarak yaş ve cinsiyet bakımından benzer 22 sağlıklı birey (ort: yaş: 34±5 ve 20 kadın) alındı. Hastalar hikaye ve fizik muayeneleri sonrası transtorasik ekokardiyografi ile değerlendirildi. Hastalar rutin ekokardiyografik değerlendirmenin yanında Wilkins skorlaması, 2-B ekokardiyografi kalsiyum skorlaması ve doku Doppler ile hesaplanmış mitral kapak doku yoğunluğu ile değerlendirildi. Mitral kapak doku yoğunluğu indeksi, mitral kapak ortalama doku yoğunluğu değerinin miyokard doku yoğunluğu ortalamasına oranı olarak tanımlandı ve kapak kalsifikasyonunu kantifiye etmek için kullanıldı. Hasta ve kontrol grubunun plazma osteopontin düzeyleri, periferik venöz kan örneklerinde ELISA (enzyme- linked immunosorbent assay) yöntemiyle çalışıldı. Hasta grubunda, mitral kapak pik ve ortalama gradiyentleri sırasıyla 13,4±5,1 mmHg ve 5,6+2,8 mmHg, mitral kapak alanı 1,8±0,4 cm2 bulunurken, mitral kapak için Wilkins skoru 9,1 ±1, 2-B ekokardiyografi kalsiyum skoru 2,1 ±0,7 ve mitral kapak doku yoğunluğu indeksi 0,56±0,22 olarak bulundu. Mitral darlığı olan romatizmal kapak hastalarında, plazma osteopontin düzeyleri kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha yüksekti (118,7±103 ng/ml vs 61,9 ± 67 ng/ml, p=0,004). Plazma ivosteopontin düzeyi ile Wilkins skoru (p<0,001), 2-B ekokardiyografi kalsiyum skoru (p=0,001) ve mitral kapak doku yoğunluğu indeksi (p =0,022) değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanırken mitral kapak gradiyentleri ve mitral kapak alanıyla plazma osteopontin düzeyi arasında bir ilişki saptanmadı. Mitral darlığı olan romatizmal kapak hastalarında plazma osteopontin düzeyleri sağlıklı bireylerden daha yüksek bulunmuştur. Mitral darlığı olan romatizmal kapak hastalarında, plazma osteopontin düzeyi ile ekokardiyografik kapak kalsifikasyon parametreleri arasında ilişki vardır. Ancak, plazma osteopontin düzeyi ile, mitral kapak alanı, mitral kapak pik ve ortalama gradiyentleri gibi mitral darlık ciddiyetini yansıtan parametreler arasında ilişki yoktur. Bu bulgular, mitral darlığı olan romatizmal kapak hastalarında osteopontinin kapak kalsifikasyonunda rolü olduğunu düşündürmektedir. Anahtar kelimeler: Osteopontin, mitral darlığı, inflamasyon, kalsifikasyon

ABSTRACT Ozturk, E., Plasma Osteopontin Levels in Rheumatic Valvular Disease Patients with Mitral Stenosis and Its Relation with Echocardiographic Parameters. Hacettepe University Faculty of Medicine, Thesis in Cardiology, Ankara, 2005. Despite its high prevalance, cellular mechanisms of mitral stenosis have never been defined clearly. Molecular mimicry was proposed as a potential mechanism for abnormal humoral and cellular response leading to rheumatic fever and rheumatic heart disease. This abnormal response causes an inflammatory process ensued by fibrosis and calcification to some extent as a part of repairing process. Osteopontin is a versatile modulator of inflammation and biomineralization. Despite in vitro studies with osteopontin in valvular heart diseases, there is no clinical study with plasma osteopontin in patients with rheumatic mitral stenosis in literature yet. Patients admitted to Hacettepe University Cardiology Department between October 2003 and Agust 2004, and whom diagnosed clinically as mitral stenosis were included. There were 9 male and 62 female patients and mean age was 34±6 years (range 21-44 years). As control group age and sex matched 22 healthy individuals (mean age 34+5 years,20 female) are included. After having history and physical examination, all patients were assesed with transthoracic echocardiography. Patients were evaluated with routine echocardiographic tecniques and also according to Wilkins scoring, 2-D echocardiography calcium scoring and mitral valve tissue intensity assesed by tissue doppler. Tissue intensity index, was defined as ratio of mean mitral valve tissue intensity to mean myocardial tissue intensity value and, used as a novel echocardiographic parameter that may quantify the amount of valvular calcification. Plasma osteopontin levels of patients and control group were studied by enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) in peripheric venous blood samples. Mitral valve peak and mean gradients of patient group were 13,4±5,1 mmHg and 5,6±2,8 mmHg respectively, mitral valve area 1,8±0,4 cm2, mean Wilkins score 9,1±1, 2-D echocardiographic calcium score 2,1 ±0,7 and mitral valve tissue intensity index was 0,56±0,22. Plasma osteopontin levels of mitral stenosis patients were significantly higher than control group (118,7±103 ng/ml vs 61,9±67 ng/ml, p=0,004). We found statistically significant correlations between plasma osteopontin levels and Wilkins scores (p<0,001), and 2-D echocardiographic calcium scores (p=0,001) and VImitral valve tissue intensity index (p =0,022) but neither with the mitral valve area nor with mitral valve peak and mean gradients. Plasma osteopontin levels in rheumatic valve disease patients with mitral stenosis were shown to be higher than those in healthy individuals. In rheumatic mitral stenosis patients, there is relationship between plasma osteopontin level and echocardiographic valvular calcification parameters but not with the parameters representing mitral stenosis severity including mitral valve area, peak and mean mitral valve gradients. These findings suggest that osteopontin is included in valvular calcification process in rheumatic valve disease patients with mitral stenosis. Key words: Osteopontin, mitral stenosis, inflammation, calcification. Vll