Erken dönem romatoid artrit hastalarında ANTİ-CCP antikorlarının sıklığı ve hastalık bulguları ile ilişkisi

Abstract

ÖZET Kekilli M. Erken dönem romatoid artrit hastalarında anti-CCP antikorlarının sıklığı ve hastalık bulguları ile ilişkisi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Uzmanlık Tezi, Ankara 2005. Romatoid artrit (RA) sık görülen bir inflamatuvar eklem hastalığıdır. Dünya nüfusunun %1-2'sini etkiler ve kadınlarda erkeklerden daha sık görülür. RA'in seyri değişkendir, önceden tahmin edilemez. Fakat hastaların önemli bir kısmında ciddi hastalık nedeni ile eklemde ağrı, ilerleyici eklem hasarı, fonksiyonel kayıp ve erken ölüm gelişmektedir. RA'de geridönüşümsüz eklem yıkımı hastalığın ilk iki yılında başlamaktadır. Bütün bu nedenlerden dolayı, RA'de erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Hastalığın erken dönemindeki hastaların çoğunda semptomlar hafif yada nonspesifiktir ve hastalar RA için ACR sınıflandırma kritelerini tam olarak sağlamamaktadır. Bundan dolayı anti-CCP gibi hastalığa spesifik otoantikorların bulunması tanı ve tedavi için büyük öneme sahiptir. Biz erken dönem RA hastalarında siklik sitrüline peptit antikorlarının (CCP) tanısal sensitivite ve spesitifitesini kendi toplumumuzda değerlendirdik ve anti-CCP antikorlarının hastalığın seyrine olan etkisini araştırdık. Çalışmaya 2003-2004 yılları arasında, hastalık süresi 3 yılın altında olan 72 RA hastası alındı. Anti-CCP antikoru ELİSA yöntemi ile 72 erken dönem RA ve 47 sağlıklı erişkinde araştırıldı. Hastaların demografik bilgileri, klinik bilgileri, radyolojik bilgileri ve diğer laboratuvar verileri kaydedildi. Belirteç analizleri: eritrosit sedimantasyon hızı (ESH) Westergrene uygun olarak ve C-reaktif protein (CRP), romatoid faktör(RF) ve anti-CCP immunoassay ile analiz edildi. Anti-CCP seviyesi ELİSA ile belirlendi ve değerin 5 relatif ünitenin üzerinde olması pozitif olarak kabul edildi. Erken RA hastalarının 37'sinde (%51.4) ELİSA ile anti-CCP pozitif olarak bulundu. Sağlıklı erişkinlerin hiç birinde anti-CCP pozitif saptanmadı. Anti-CCP'nin sensitivitesi %51.4 ve spesifitesi %100 olarak bulundu. Anti-CCP nin negatif prediktif değeri %39.5 olarak bulundu. Kırkiki RF pozitif hastanın 33'ü aynı zamanda anti-CCP için de pozitif ve 37 anti-CCP pozitif hastanın 33'ü (%89.2) aynı zamanda RF pozitif olarak bulundu. Anti-CCP pozitif hastalarda radyolojik skorun (p:0.053) ve DAS'ın (p:0.338) ortanca değerleri arasında önemli fark bulunamadı. İstatistiksel analizde anti-CCP ile yüksek RF serum titresi (p <0.001) ve albümin düşüklüğü (p: 0.031) ilişkili bulundu, istatistiksel analizde anti-CCP ile romatoid nodul (p:0.480) ve eklem dışı bulgular (p:0.086) arasında ilişki gösterilemedi. Anti-CCP antikorları özellikle RF ile birlikte kullanıldığında erken RA hastalarının tanısında yararlıdır. Anti-CCP antikorlarınının tanısal spesifitesi RF'den yüksektir. Anti-CCP antikorları radyolojik hasar ve ilerlemenin bağımsız prediktörüdür, diğer taraftan yüksek RF seviyeleri ve albümin düşüklüğü radyolojik hasar ve ilerleme ile ilişkilidir. Anahtar kelimeler: Erken RA, Anti-CCP, tanısal sensitivite ve spesifitesi m

ABSTRACT Kekilli M. Prevalence and clinical utility of anti-cyclic citrullinated peptide antibody assays in patients with early rheumatoid arthritis, Hacettepe University Faculty of Medicine, Thesis in Internal Medicine, Ankara 2005. RA is the most common of the inflammatory joint diseases, affecting 1-2% of the world population and is more common in women than in men. The course of RA is variable and unpredictable but for a significant number of patients it is a severe disease resulting in persistent pain and stiffness, progressive joint destruction, functional decline and premature mortality. RA can lead to irreversible joint damage even in the first 2 years of disease. Early diagnosis of RA is important both in disease treatment and managements many early cases of RA, clinical symptoms are milder and nonspecific, and patients will not fulfill ACR classification criteria for RA. Therefore, the detection of a disease-specific autoantibody like anti-CCP could be of great diagnostic and therapeutic importance. To evaluate the diagnostic sensitivity and specificity of antibodies to cyclic citrullinated peptide (CCP) in patients with early rheumatoid arthritis in Turkey, and to evaluate anti-CCP antibody as a predictor of the disease course 72 patients with early rheumatoid arthritis (disease duration <3 year) underwent standardized investigations between 2003-2004. Anti-CCP antibody was investigated by ELISA in 72 patients with early RA, and in 47 healthy adults. Patient charts were reviewed for demographic information, clinical information, radiographic information, and other laboratory data. The markers analysed were: erythrocyte sedimentation rate (ESR) according to Westergren, and C-reactive protein (CRP), Rheumatoid Factor (RF) of IgM type, antibodies against cyclic citrullinated-peptide (anti-CCP) analysed by immunoassays. Anti-CCP antibody levels were determined by ELISA; values above 5 relative units were regarded as positive. Thirtyseven (51.4%) patients with early RA, 0(0%) healthy adults were found to be anti-CCP antibody positive by ELISA. Anti-CCP sensitivity and specificity was 51.4% and 100,0% respectively. The positive predictive value of anti-CCP test performed was 100.0%. The negative predictive value of anti-CCP test was found to be 39.5%. Within 42 RF positive patients, 33 were also positive for anti-CCP and with 37 anti-CCP positive patients, 33 (89.2%) were also positive for RF. Median values for radiographic scores(p:0.053) and DAS (p:0.338) weren't significantly higher in patients with anti-CCP. Statistical analysis showed that anti-CCP were associated with elevated RF level (p <0.001) and decreased albumin level (p: 0.031). Statistical analysis showed that anti-CCP levels were not associated with extra-articular manifestations (p:0.086) and rheumatoid nodule (p:0.480). Anti-CCP antibody testing may be useful in the diagnosis of early RA patients, especially in combination with RF. A new modified anti-CCP antibody test had a moderate sensitivity (47.1%) but a high specificity (97.4%) in patients with RA and was found as a valuable supplement to diagnosis of RA. Anti-CCP antibody has a diagnostic specificity higher than RF. Anti-CCP is an independent predictor of radiological damage and progression, therefore elevated RF level and decreased albumin level may be associated with radiological damage and progression. Key Words: Early rheumatoid arthritis, Anti-CCP antibody, diagnostic sensitivity and specificity IV