İntra-arteriiyel verilen anestezik ilaçların damar duvarına olan etkilerinin ultrastrüktürel olarak incelenmesi

Abstract

IV ÖZET Gerek anestezik ilaç uygulamaları, gerek diğer ilaç uygulamaları sırasında yanlışlıkla arter içine enjeksiyon sık bir biçimde gerçekleşmektedir. Anestezik ilaçların yanlışlıkla intra-arteriyel verilmeleri lokal iskemi ve doku nekrozu ile sonuçlanabilmektedir. Biz bu çalışmada; anestezide en sık kullanılan intravenöz anestezik ilaçların intra-arteriyel etkilerini ve zamana bağlı olarak arter duvarında yaptıkları değişiklikleri ultrastrüktürel olarak karşılaştırmayı amaçladık. Çalışmamıza 32 adet 250-300 gr ağırlığında Wistar albino sıçan kullanıldı. Aorta abdominalis'e, arteria renalis'in dallanma yerinin altından enjeksiyon işlemleri gerçekleştirildi. Üç ayrı ilacın (tiyopenthal, propofol, midazolam) aort içine enjeksiyonu yapıldı. Tiyopental'den 20mg/kg, propofol'den 10mg/kg, midazolam'dan 5mg/kg olmak üzere aorta abdominalis içerisine uygulandı. l.,5.,30.dakikalarda toplam 27, kontrol grubu için de ayrıca 5 örnek alındı. Alınan doku örnekleri gerekli işlemlerden geçirildikten sonra elektron mikroskopta değerlendirildi ve fotoğrafları çekildi. Her üç ilaç göz önüne alındığında endotel hücre hasan en fazla tiyopental grubunda olmak üzere tüm ilaç gruplarında hasar tespit edildi. Hasarın, 5.dk'dan 30.dk'ya doğru artmış olduğu saptandı. Tiyopental ve propofol grubunda tunica adventitia tabakasında hasar tespit edildi ve en fazla hasar yine tiyopental grubunda bulundu. Farklı olarak, tiyopental grubunun tunica media tabakasında da hasar kaydedildi. Her ilaç için arter lümeninde ilaç kristalleri tespit edildi. Anahtar kelimeler: Enjeksiyon, intra-arteriyel, ultrastrüktürel, tiyopental, propofol, midazolam.

ABSTRACT A frequent complication encountered by anesthesiologists is the accidental intra-arterial administration of anethesic drugs. This can cause local ischemia and tissue necrosis. In this study, we analysed ultrastructurally the results of injection and time dependent changes of the arterial wall of rats after intra-arterial injection of intravenous anesthetic drugs most frequently used in anesthesia. Thirty-two Wistar albino rats weighing 250-300 gr were included to this study. After anesthetizing the rats the drugs were injected into the abdominal aorta below bifurcation of the renal artery. Three different drugs (thiopental, propofol, midazolam) were injected into abdominal aorta. The used dosage was thiopental 20 mg / kg, propofol 10 mg / kg and midazolam 5 mg / kg. 27 specimens were taken at the first, fifth, thirtieth minutes.Additionaly five rats were examined as control groups. After preparing the specimens for transmission electron microscopy and assessing the specimens electron microscopically, photographs were taken. The endothelial damage was most severe in thiopental groups, but other drugs produced endothelial damage as well. Endothelial damage increased gradually from the first minute to the thirtieth minute.The damage was found at the tunica adventitia in propofol and thiopental groups, being most severe in thiopental groups. Unlike midazolam and propofol groups, damaged tunica media was observed in thiopental groups. Drug crystals were seen for each drug in arterial lumen. Key words: Injection, Intra-arterial, ultrastructural, thiopental, propofol, midazolam