Düşük molekül ağırlıklı heparinlerin böbrek fonksiyon bozukluğu olan hastalarda kullanımı: Güvenlik analizi

Abstract

IV ÖZET Koçak, T., Düşük molekül ağırlıklı heparinlerin böbrek fonksiyon bozukluğu olan hastalarda kullanımı: Güvenlik analizi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Uzmanlık Tezi, Ankara 2005. Düşük molekül ağırlıklı (DMA) heparinler, esas olarak böbrekten atılırlar. Klinik kullanımlarının giderek artmasına bağlı olarak DMA heparinler ile ilişkili komplikasyonların sayısı da artmaya başlamıştır. Bu çalışmada, kronik böbrek hastalığının (KBH) değişik evrelerinde, DMA heparinlerin uygun kullanımı araştırılmıştır. Çalışmaya, Nisan 2004 ile Mart 2005 tarihleri arasında, Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Servislerinde izlenmekte olan ve çeşitli nedenlerden dolayı antikoagulasyon amacı ile subkutanöz DMA heparin verilen 102 hasta dahil edidi. Çalışmaya alman 102 hastadan 23 'ü antifaktör Xa düzeyi sıfır olarak geldiği için değerlendirme dışı bırakıldı. Uygulanan ilaç dozları, takip eden hekim tarafından belirlendi ve bu dozlara müdahale edilmedi. Hastalar kreatinin klirenslerine (CrCl) göre 4 gruba ayrıldı: Grup 1 (Kontrol grubu, CrCl > 60 ml/dk, 8 K, 10 E, ortalama yaş: 62±1 1), Grup 2 (Evre 3 KBH, CrCl:30-59 ml/dk, 14 K, 9 E, ortalama yaş: 72±10), Grup 3 (Evre 4 KBH, CrCl:15-29 ml/dk, 13 K, 10 E, ortalama yaş: 71±11) ve Grup 4 (Evre 5 KBH, CrCl < 15 ml/dk ama hemodiyalize girmeyen, 5 K, 10 E, ortalama yaş: 61±15). Hastalar, DMA heparinin veriliş amacına göre de iki gruba ayrıldı: 1. Grup: Profilaksi grubu ve 2. Grup: Tedavi grubu. DMA heparin monitorizasyonu serum antiXa aktivitesi ölçülerek yapıldı. Antifaktör Xa'nin hedeflenen düzeyi; profilaksi için 0,1-0,4 IU/ml ve tedavi için ise 0,4-1,1 IU/ml olarak belirlendi. Ölçülen antifaktör Xa düzeyleri hedeflenen aralığa göre değerlendirildiğinde, tüm hastaların 38'inin (% 48,1) subteröpatik, 33'ünün (% 41,8) teröpatik ve 8'inin ise (% 10,1) suprateröpatik dozda tedavi aldığı tespit edildi. Major kanama komplikasyonu CrCl'i 30 ml/dk'nın altında olan 3 hastada görüldü. Bütün gruplarda, bu ilaca ilişkin uygunsuz kullanım oram aynı derecede olduğu için gruplar arasında uygunsuz kullanım açısından istatistiksel olarak fark bulunamadı (p<0,05). Sonuç olarak, bütün gruplardaki hastaların önemli bir kısırımda antikoagulasyonun uygun olmadığı tespit edildi. Aynı zamanda, major kanama komplikasyonlarının CrCl'i 30 ml/dk'nın altmda olan hastalarda görülmesi, renal fonksiyon bozukluğu olan hastalarda DMA heparinlerin daha dikkatli kullanılmasının gerektiğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Düşük molekül ağırlıklı heparin, Kronik böbrek hastalığı, antifaktör Xa,

ABSTRACT Koçak, T., Use of low molecular weight heparin in patients with impaired kidney function: Safety analysis, Hacettepe University Faculty of Medicine, Thesis in Internal Medicine, Ankara 2005. Low molecular weight (LMW) heparins are excreted mainly from the kidney. In parallel with the increased use of LMW heparins in clinical practice, there has also been an increase in the number of associated complications. In this study, the use of LMW heparins in patients with varying stages of chronic kidney disease (CKD) was investigated. A total of 102 patients admitted to several Hacettepe University Hospital wards who were given subcutaneous LMW heparin for varying reasons between April 2004 and March 2005 were included in the study. Twenty-three of the 102 patients whose antifactor-Xa levels measured zero were excluded from the final analysis. The doses used were decided by the patients' primary doctors, and were not interfered with. The patients were divided into 4 groups based on creatinine clearance (CrCl): Group 1 (Control group, CrCl > 60ml/min, 8 F, 10 M, mean age 62±11), Group 2 (Stage 3 CKD, CrCl: 30-59 ml/min, 14 F, 9 M, mean age: 72±10), Group 3 (Stage 4 CKD, CrCl: 15-29 ml/min, 13 F, 10 M, mean age: 71±11), and Group 4 (Stage 5 CKD, CrCl: < 15 ml/min, 5 F, 10 M, mean age: 61 ±15). The patients were further divided into two groups based on the purpose of LMW heparin administration: 1. Group: Prophylaxis group and 2. Group: Treatment group. LMW heparin monitorization was done by measuring serum antifactor Xa activity. Target levels for antifactor Xa were set as 0.1-0.4 IU/ml for prophylaxis and 0.4-1.1 IU/ml for treatment. When the measured antifactor Xa levels were evaluated with reference to the set target levels, it was observed that 38 (48.1%), 33 (41.8%) and 8 (10.1%) patients were treated at subtherapeutic, therapeutic and supratherapeutic doses, respectively. Major bleeding complications occured in 3 patients with a CrCl below 30 ml/min. No significant difference was found between all groups with regards to rates of suboptimal use of LMW heparins (p>0.05). In conclusion, a significant proportion of patients in all the groups were recieving suboptimal anticoagulation. Moreover, the occurence of major bleeding complications in patients with a CrCl below 30ml/min shows that careful use of LMW heparins in patients with impaired renal function is prudent. Key words: Low molecular weight heparin, chronic kidney disease, antifactor Xa