Türk sinemasında Efelik kültürünün yansımaları

Abstract

Tarih kitaplarına yiğitlik hikâyeleriyle, zorlu yaşamlarıyla ve ihtişamlı giyimleriyle giren efeler, zamanla etkinliklerini yitirmiş, daha çok kültürel özellikleriyle varlıklarını sürdürmüştür. Ege bölgesinde yaşayan bu alt kültür, sanatsal özellikleri, müzikleri, oyunları ve maceraları ile özellikle Türk sineması için önemli bir konu haline gelmiştir.Sinemanın ülkemize girdiği günden bugüne kadar, dönem dönem popülerleşmiş olan efelik alt kültürüne ilişkin elliyi aşkın film çevrilmiş, böylece filmler sınırlı sayıda kaynağa sahip bu alt kültürün tanıtılması ve yaşatılmasında önemli bir yer edinmiştir.Bu çalışmada, Türk sinema tarihi boyunca çevrilen efe konulu filmlerin efelik alt kültürünün yaşatılmasındaki önemi, efelik imgesinin oluşumunda belirleyici olan Çakırcalı Mehmet Efe'yi konu alan filmler odağında incelenmiştir. Çalışma, efe konulu filmlerde yer alan göstergeler üzerinden, söylem analizi ile efelik alt kültürünün sinema filmlerinde yansıtılmasına değinmektedirAnahtar SözcüklerEfe, Zeybek, kültür, alt kültür, Türk kültürü, Ege, Çakırcalı Mehmet Efe, sinema, sanat, imge, sembolik etkileşim, üst gerçeklik, mimesis.

?Efe?s are mentioned in history books depending on their heroism, difficult lives and magnificent clothings. The culture lost its significance in time, yet their cultural features continued its existence. This sub culture, existing in Aegean region, with its artistic treasures such as the music, dances, clothing, and its adventures, was handled as an important subject for Turkish cinema.In history, more then fifty movies were filmed about ?efe?s; thus, movies provided important reference for this sub culture.In this thesis, the importance of the movies for the transmission of ?efelik? sub culture was discussed through ?Çakırcalı Mehmet Efe? movies. This research invesitgates the symbols within these movies by discourse analysis to be able to reveal the ways in which efes were represented.Key WordsEfe, Zeybek, culture, sub culture,Turkish culture, Agean, Çakırcalı Mehmet Efe, cinema, art, image, symbol, symbolic interaction, simulakr, mimesis.