Bronşial astımlı çocuklarda inhale formoterol tedavisinin kalp hızı değişkenliği ve otonomik sinir sistemi üzerine etkileri

Abstract

ÖZET Can M; Bronşial astımlı çocuklarda inhale formoterol tedavisinin otonomik sinir sistemi üzerine etkileri. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Ankara, 2006. Giriş: Astımlı hastalarda medikal tedavide kullanılan ilaçlar kardiovasküler parametrelerde değişikliklere neden olabilir. Çocukluk çağı astım tedavisinde formoterol sıklıkla kullanılmakta olmasına karşın, otonomik sinir sistemi üzerine etkileri henüz çalışılmamıştır. Amaç: Persistan astımlı çocuklarda inhale formoterol tedavisinin otonomik sinir sistemi üzerine etkilerini kalp hızı değişkenliği (HRV) parametrelerini kullanarak araştırmak. Yöntem: Otuzbir gün sürecek olan prospektif bu çalışmada yaşlan 12-20 yıl arasında değişen, 20 astımlı adolesan hasta 5 farklı günde EKG ile monitorize edildiler. İlk gün basal ölçümler yapıldı, ikinci gün tek doz formoterolün etkisine, üçüncü gün ise iki doz formoterolün etkisine bakıldı. Dördüncü gün ile 29. günler arasında hastalar düzenli olarak günlük formoterol/budesonid tedavisi aldı. Tolerans gelişip gelişmediğini değerlendirmek amacıyla; hastalara 30. günde tek doz ve 31. günde iki doz formoterol tedavisi verildi. 24 saatlik EKG kayıtlan kalp hızı, kalp hızı değişkenliği (HRV) ve QT aralığı açısından analiz edildi. Sonuçlar: Tek doz formoterol inhalasyonunun ilk 12 saatlik dönemde bazal değere göre kalp hızını artırdığı ve kalp hızı değişkenliğini (PNN, TPms, TPln parametrelerinde) azalttığı saptandı. Bunun ötesinde formoterol sonrası ilk 12 saatlik dönemde HRV parametrelerinde (PNN, TPms, TPln, RMSS) 30. günde ikinci güne göre artma ve 31. günde 30. güne göre azalma saptandı. Çalışma günleri arasında Qtc aralıkları açısından fark görülmedi. Yorum: Formoterol inhalasyonu kalp hızım artırırken kalp hızı değişkenliğini (HRV) azaltmaktadır ve tedavinin ikinci gününde tolerans ivgelişmektedir. Buna karşın ek dozlar bu toleransın kaybolmasına neden olmaktadır. Hemekadar bu bulguların klinik önemini ortaya koyabilmek için daha ileri çalışmalara ihtiyaç varsa da, bu sonuçlar uzun etkili beta-2 agonist kullanan astımlı hastalarda görülen artmış mortalite ve morbiditeyi açıklayabilir. Anahtar kelimeler: Astım, çocuk, formoterol, HRV (kalp hızı değişkenliği), mortalite, tolerans.

ABSTRACT Can M; The effects of inhaled formoterol on the autonomic nervous system in children with astma. Hacettepe University Faculty of Medicine, Thesis in Pediatrics. Ankara, 2006 Objectives: Administration of therapeutic medication in asthma may alter cardiovascular parameters. Though formoterol is commonly used in childhood, its effects on autonomic nervous system has not been studied. Aim: To investigate the effect of inhaled formoterol on autonomic nervous system using heart rate variability (HRV) in children with persistan asthma. Methods: ECGs of 20 asthmatic adolescents (12-20 year) were monitered for 5 distinct days during the 31 day prospective study. First day served for basal measurement, second day for the effects of single dose and third day for two doses of formoterol. Between the days of 4 and 29, patients received regular treatment of formoterol/budesonid and thereafter monitored at the days of 30 and 31 to investigate single and two doses of formoterol respectivly; in order to evaluate development of tolerance. ECGs were analysed for heart rate, HRV and QT interval. Result: inhalation of single dose of formoterol increase in heart rate (HR) and decrease in HRV (PNN, TPms, TPln) compared to corresponding baseline values during the first 12 hours. Furthermore, the HRV parameters (PNN, TPms, TPln, RMSS) were found to be increased at the 30. day compared to 2. day and found to be decreased at 31. day compared to 30. day during the first 12 hours. There were no changes in QTc interval between the study days. Conclusion: Though inhalation of formoterol increase HR and decrease HRV, development of tolerance occurs at the second day of treatment. However, additional doses may couse loss of tolerance. Though further studies are required to clarify the clinical significance of the findings, these may explain the increased mortality and morbidity observed in patients using long acting beta-2 agonists. VIKey words: Asthma, child, formoterol, HRV (heart rate variability), mortality, tolerance. Vll