Polonyalı Elçi Jan Gninski`nin Türkiye Seyahatnamesine göre Osmanlı Ülkesi ve Osmanlılar (1677-1679)

Abstract

İzvança Antlaşması, 27 Ekim 1676 tarihinde, bugün Ukrayna'da yer alan Żurawno kentinde, 1672-1676 arasında yaşanan Osmanlı-Lehistan Savaşını sonlandıran barış antlaşması olarak imzalanmıştır. Bu antlaşma sonucunda Lehistan-Litvanya Birliği, Podolya ve Ukrayna kısımlarını (Kamaniçe hâriç), yani 1672 yılından önceki topraklarının yalnızca üçte birini yeniden kazanmıştır. Lehistan elçisi Jan Gniński, Antlaşmayı tasdik etmek amacıyla 1677-1678 yıllarında İstanbul'a gitti. Bu ziyaretini Seyahatname'de anlatmış ve olay kaydı Grodno Millet Meclisinde 8 Şubat 1679'da okundu. Olaya ilişkin bu kayıtta Jan Gniński'nin Padişah, Sadrazam, Tercüman, Reisülküttap ve diğer Osmanlı devlet adamlarıyla yaptığı görüşmeler, oldukça çetin geçen İstanbul günleri, veba salgını ve adamlarını kaybedişi, dönüş yolculuğu, Kudüs meselesi, Esirler/Rehineler meselesi, Bar ve Międzybóż şehirlerinin boşaltılması hususundaki çabaları dramatik bir dille anlatılmaktadır.Bu çalışma ile Jan Gniński'nin anlattıkları esas alınarak İstanbul günleri ve Osmanlılar hakkında düşünceleri ele alınıp değerlendirilmektedir.

Treaty of Żurawno was signed on October 27th, 1676 on the area of todays Ukraine, as an agreement to end Polish-Ottoman War (1672-1676). As a consequence of this treaty Polish-Lithuanian Commonwealth won back Podolia and parts of Ukraine (except Kamyanets-Podilskiy), In other words they could only get back one third of the land they ruled before 1672. Polish ambassador Jan Gniński, 1677-1678 went to Istanbul in order to confirm the treaty. He described the whole visit in a travel book which was later read on the Grodno National Assebly on February 8, 1679. an Gniński has narrated many of the events that he was involved in using a dramatic language such as his meetings with the Padishah, Grand Vizier, Translator, Reis ül-Küttab and other Ottoman politicians. Alongside those meeting he also mentioned his hard days in Istanbul, epidemic of plague, deaths of his entourage, his efforts to deal with issues of Jerusalem, hostages, evacuation of Bar and Międzybóż and finally his difficulties in coming back. This work is an interpretation of his days spent in Istanbul and his comments about Ottomans while considering Jan Gniński's travel book as a basis.