Primer hipertansiyonda serum matriks metalloproteinaz 2, 9 ve doku metalloproteinaz inhibitörü 1 düzeyleri ve antihipertansif tedavinin etkisi

Abstract

ivÖZETÖnal İK., Primer Hipertansiyonda Serum Matriks Metalloproteinaz 2, 9 veDoku Metalloproteinaz İnhibitörü 1 Düzeyleri ve Antihipertansif TedavininEtkisi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Uzmanlık Tezi.Ankara, 2006. Matriks metalloproteinazlar proteolitik bir enzim ailesi oluphipertansiyon sürecinde hedef organlardaki ekstrasellüler matriks birikiminde roloynadıkları düşünülmektedir. Bu çalışma matriks metalloproteinaz (MMP)-2, 9 vedoku metalloproteinaz inhibitörü (TIMP)-1 serum düzeyleri açısından hipertansif venormotansif bireyleri karşılaştırmak, antihipertansif tedavinin enzim düzeyleriüzerindeki etkisini ve enzim düzeyleri ile idrar albümin atılımı arasındaki ilişkiyiincelemek üzere planlandı. Çalışmaya 33 evre 1 hipertansif ve yaş, cinsiyet açısındankarşılaştırılmış 16 normotansif birey dahil edildi. Hastalarda bazal ve 3 ayantihipertansif tedavi sonrası (17 hastaya candesartan 8 mg/gün, 16 hastaya lisinopril10 mg/gün verildi) serum MMP-2, 9 ve TIMP-1 ve 24 saat idrarda albümin atılımı,kontrol grubunda serum MMP-2, 9 ve TIMP-1 düzeyleri çalışıldı. Hipertansif hastagrubunda normotansif gruba göre tedavi öncesi serum MMP-9 düzeyleri daha yüksek(p=0.309), serum TIMP-1 düzeyleri daha düşük (p=0.296) bulundu. 3 ayantihipertansif tedavi sonrası serum MMP-9 düzeylerinde belirgin bir azalma(p<0.001), TIMP-1 düzeylerinde ise belirgin bir artma (p=0.022) saptandı. MMP-2serum düzeyleri açısından her iki grup arasında tedavi öncesi ve hipertansif gruptatedaviye ikincil fark saptanmadı. Albümin atılımında antihipertansif tedavi sonrasıazalma saptanmazken albümin atılımındaki değişmeler ile serum enzimdüzeylerindeki değişmeler arasında anlamlı korelasyon bulunamadı (p>0.05).Hipertansiflerde artmış MMP-9 aktivitesi kollajen yıkımına göre elastin yıkımınınrelatif olarak daha fazla olması ve elastisitenin azalması; azalmış TIMP-1 aktivitesiise sağlıksız kollajen yıkım ürünü birikimi ve fibrozis ile sonuçlanmaktadır.Çalışmamız ve bu konuda ileride yapılacak daha büyük ölçekli çalışmalar,hipertansif hedef organ hasarını önleme-azaltmada renin-anjiotensin sisteminden(RAS) sonra ikinci bir enzim sisteminin rolünün ortaya konulabilmesi ve bu anlamdaRAS blokajı ile elde edilen başarının bir benzerinin MMP enzim sistemi blokajı ilede tekrarlanabilmesine bilimsel zemin hazırlaması açısından önem taşımaktadır.vAnahtar kelimeler: Hipertansiyon, matriks metalloproteinazlar, ekstrasellülermatriksDestekleyen kuruluşlar: LUT 04/61, Türk Hipertansiyon ve Böbrek HastalıklarıDerneği, Astra Zeneca

viABSTRACTÖnal İK., Serum Matrix Metalloproteinase 2, 9 and Tissue Inhibitor ofMetalloproteinase 1 Levels in Primary Hypertension and The Effect ofAntihypertensive Treatment. Hacettepe University Medical School, Thesis inInternal Medicine, Ankara, 2006. Matrix metalloproteinases, a family ofproteolytic enzymes, are thought to be involved in the extracellular matrixaccumulation during the development of hypertensive target organ disease. Thepresent study was designed to compare the hypertensive patients with normotensiveindividuals for the serum levels of matrix metalloproteinase (MMP)-2, 9 and tissueinhibitor of metalloproteinase (TIMP)-1; to search for the effect of antihypertensivetreatment on the serum enzyme levels and the relation between the serum enzymelevels and urinary excretion of albumin. Thirty-three patients with stage I primaryhypertension and sixteen age and sex matched control subjects were enrolled into thestudy. Serum MMP-2, 9 and TIMP-1 levels and 24 hour albumin excretion wereassessed in the hypertensive group before and after a 3 month of antihypertensivetreatment (Candesartan 8 mg/day to 17 patients and lisinopril 10 mg/gün to 16patients). Serum MMP-2, 9 and TIMP-1 levels were evaluated in the controlsubjects. Pre-treatment serum MMP-9 levels were higher in the hypertensive group(p=0.309) while serum TIMP-1 levels were lower (p=0.296). Serum MMP-9 levelswere decreased (p<0.001) and TIMP-1 levels were increased (p=0.022) after theantihypertensive treatment. There was no difference between the two groupsregarding the MMP-2 serum levels. Albumin excretion did not decrease after theantihypertensive treatment and there was no significant correlation between thechanges in albumin excretion and serum enzyme levels (p>0.05). In hypertensivepatients increased MMP-9 activity could result in the increased degradation of elastinrelative to collagen and nonelasticity while decreased TIMP-1 activity could lead topoorly cross-linked, immature and unstable fibril degradation products resulting inmisdirected deposition of collagen. Our study is important to reveal the role of MMPenzyme system in the pathogenesis of hypertensive target organ disease. Furtherevidence may bring about succesful prevention of hypertension related end organdisease by the blockage of different components of the system as in the example ofrenin-angiotensin system.viiKeywords: Hypertension, matrix metalloproteinases, extracellular matrixSupported by: LUT 04/61, Turkish Hypertension and Kidney Disease Foundation,Astra Zeneca