Arap harfli Moğolca sözlüklerde tarım terminolojisi

Abstract

Ele alınan bu tezde, Moğol İmparatorluğu'nun XIII. ve XIV. yüzyıllarını kapsayan ve dilbilimsel anlamda Orta Moğolca olarak bilinen dönemde, Arap harfleriyle yazılmış Moğolca sözlüklerde geçen tarım terimleri ve tarım faaliyetlerinin ortaya konulması amaçlanmıştır.Çalışmada öncelikle Moğollar ve Tarım konusu üzerinde durulmuştur. Cengiz Han dönemi öncesi Moğolistan'daki tarım faaliyetleri ile –dilbilimsel süreçte- Orta Moğolca olarak bilinen Cengiz Han dönemi ve biraz sonrası Moğolcasının tarım terimleri ve faaliyetleri, önceliği Moğol kaynakları olmak üzere Moğolların etkileşime geçtikleri Türk, Arap ve Farslılara ait birçok kaynaktan yararlanılarak belirlenmeye çalışılmıştır.Elde edilen tarım terimleri, kullanılış biçimleriyle anlambilimsel açılardan tespit edilmiş, zaman zaman kelimelere ait etimoloji denemeleri aktarılmaya çalışılmış, Moğolların ve onlarla etkileşime geçmiş kültürlerin alt yapılarına ait tarımı ve tarıma dayalı çalışmaları mukayeseli olarak gösterilmiş, kelimelerin günümüz Moğolcasındaki varlıkları ve varsa kullanımları aktarılmaya çalışılmıştır.

In this thesis, it has been aimed to unveil the agricultural terms and their output in Mongolian written in Arabic Letters technically during the Middle Mongolian period and cover the XIIIth and the XIVth centuries of the Mongolian Empire.In the study, primarily, the subject of Mongolians and Agriculture was dwellt upon. It has been attempted to specify the Central Asia agricultural activities prior to Genghis Khan era and the agricultural terms and activities during what is politically known as Middle Mongolian Genghis Khan era and later Mongolian, from resources mainly being Mongolian, as well as many other cultures such as Turkish, Arabic and Persian, which the Mongolians interacted with.The obtained agricultural terms were identified by their usage style from semantic perspective, etymology samples were sometimes transferred, the agriculture and the activities related to it belonging to the substructure of Mongolians and the cultures interracted with them were comparatively shown, the meanings and if available the usage of the words in today Mongolian were cited.