Türkçenin yabancı dil olarak öğretimine İngiliz katkısı

Abstract

Türkçenin bir bilim dalı olarak incelenmesi ve öğretilmesi ile ilgili çalışmaların tarihi eskiye dayanır. Yerli ve yabancı araştırmacılar konu ile ilgili çeşitli araştırmalar yapmışlardır. Çalışmamızda, Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesine İngilizlerin katkıları incelenmiştir. İngilizlerin yayılmacı politikalarından dolayı kendi dillerini farklı ülkelerdeki insanlara tanıtma ve öğretme konusundaki tecrübelerini ve başarılarını göz ardı edemeyiz. Bu anlamda kendi dilleri dışındaki bir dili öğretmek için yazdıkları kitapların incelenmesinin ve kitaplarda hangi konuların, nasıl ele alındığının araştırılmasının ileride yazılacak kaynaklar açısından olumlu bir birikim oluşturacağı ve malzeme geliştirme konusunda olumlu bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir. İngiliz yazarlar tarafından 17. yüzyıldan günümüze kadar yazılan toplam 7 kitap çalışmamızın örneklemini oluşturmuştur. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Verilere ulaşmada doküman analizi, verilerin incelenmesinde ise betimsel analiz ve içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmamız için ele alınan kitaplar hazırlamış olduğumuz kitap inceleme ölçütlerine göre incelenmiştir. Çalışmamızın sonucunda İngilizlerin Türklerle olan ilişkilerinin tarihçesinin ve niteliğinin belirlenmesinin yanı sıra İngilizlerin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenirken ne tür amaçlar taşıdıkları ve bu amaçlardaki tarihsel değişimin saptanması öngörülmektedir. Ayrıca kitapların incelenmesiyle, Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesinde izlencelerin ve öğretim tekniklerin kullanımları ile ilgili verilere ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra, kitaplarda kullanılan öğretim tekniklerinde ve izlencelerdeki değişimlerin tarihsel bir düzlemde ortaya çıkacağı varsayılmakta ve kitaplarda ele alınan konu başlıklarının ve ünitelerin hazırlanmasındaki amaçların belirlenmesinin ileride Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde hazırlanacak malzemelere farklı bir bakış açısı kazandıracağı öngörülmektedir. Kitaplar tarihsel bir süreç içinde inceleneceğinden İngilizlerin Türk algıları ve Türkçe öğrenme nedenlerindeki değişimlerin belirlenmesinin de kitaplardaki kültür aktarımına nasıl yansıdığını görebilmemiz açısından önemlidir. Kitapların incelenmesiyle Türk dilindeki ve söz varlığındaki tarihsel değişimin ve gelişmenin ortaya çıkmasının da Türk dil tarihi için iyi bir kaynak oluşturabileceği düşünülmektedir.

The studies on Turkish has a very long history, and it has been dealt by not only local scholars but also international scholars. In this study, the British contribution to teaching Turkish as a foreign language has been investigated. We cannot deny the experience and success of the British in introducing and teaching the English language to people in different countries due to their imperialistic policies. Thus, an investigation of the books written by the British in a different language than their own, the subjects they included in their books, and the means of handling the subjects will provide a positive contribution to the subject of materials development. Seven books written by British writers has formed the sample of our study, and qualitative methods have been used. In our research we have investigated the chosen books based on the criterias that we have developed. In concluding the research, reaching an understanding of the nature of the historic relationship between the British and the Turks, the motivation of the British to learn Turkish as a foreign language and the historic transformation of this motivation is expected to be revealed. With the investigation of the books, we have been able to find the transformation of the syllabi and the teaching methods in a historical platform, and identifying the topics that were included in the books has enabled us with a different perspective in materials development. As the books have been investigated historically, observing the changes in the perception of the British towards the Turks, the changes in the motivation to learn the Turkish language and the presentation of the cultural aspects in the books may also make a contribution in the field. The historical changes in the Turkish language and vocabulary that are revealed by the investigation of the books may be a source for the study of Turkish language history.