The analysis of tempo and quantum components of period fertility in Turkey

Abstract

Yaygın olarak kullanılan dönem doğurganlık göstergesi Toplam Doğurganlık Hızı (TDH) çeşitli hatalara açık bir ölçüttür. Bu hatalardan bir tanesi doğurganlığın zamanlamasındaki değişimlerden ileri gelen tempo etkisidir. Bongaarts ve Feeney (1998) TDH'nı pariteler bazında bu etkilerden arındırmak için bir düzeltme yöntemi önermişlerdir. Bu yöntemle hesaplanan düzeltilmiş TDH doğurganlık zamanlamasında değişiklik olmaması durumunda gözlemlenecek olan TDH düzeyini göstermektedir.Tempo etkileriyle ilişkili çalışmalar literatürde yaygın olarak gelişmiş ülkeler için bulunmaktadır, gelişmekte olan ülkeler için çalışmalar oldukça az sayıdadır. Türkiye'de 1960'lı yıllardan beri doğurganlıkta düşüş gözlenmektedir, ve bu düşüşe eşlik eden değişimlerden biri de artan ortalama doğum yaşındaki artışlardır. Bu bilinen gerçek tempo etkilerinin gelişmekte olan ülkeler için de çalışılmasının gerekli olduğunu düşündürmektedir.Tezin başka bir odağı da tempo etkileri seçilmiş bazı temel değişkenler temelinde hesaplamaktır, bu değişkenler yerleşim yeri tipi, bölge, göç durumu, anadil ve eğitim durumudur. Değişkenler esas alınarak düzeltmelerin amacı değişik kadın gruplarının doğurganlık ertelenmesinde farklılık gösterip göstermediğini görmektir. Başka bir deyişle, bu tez değişik özelliklerdeki kadınların toplam doğurganlık hızlarının tempo etkilerine ne farklılıkta maruz kaldıklarını incelemektedir.Bongaarts ve Feeney (1998) tarafından önerilen düzeltme yöntemi birbirini takip eden üç demografik araştırmanın verilerine uygulanmıştır: 1993, 1998 ve 2003 yıllarının Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmaları. Bulgular ortalama çocuk doğurma yaşında artışlar göstermektedir, buna bağlı olarak tempo etkileriyle ilgili bir bakışın gerekli olduğu ortaya çıkmaktadır. Ek olarak, farklı değişkenlerin kategorilerine göre tempo etkilerinin değiştiği gözlenmiştir, ancak bu değişiklikler bazı değişkenler için küçük çıkmıştır.

The widely used period fertility indicator Total Fertility Rate (TFR) is a measure that has certain disadvantages. One of them is that it is subject to tempo distortions caused by the changes in the timing of childbearing. Bongaarts and Feeney (1998) have proposed an adjustment procedure to correct TFR for such distortions using changes in the mean ages at childbearing by birth order, to calculate an adjusted TFR that reflects the level of fertility that would have been observed in the absence of changes in timing.Studies regarding tempo effects are widely focused on developed countries in literature, very few studies are available for developing ones. Turkey has been experiencing fertility decline since the 1960s, many changes have accompanied this decline, including increasing mean ages at childbearing. This fact suggests that studies regarding tempo effects are also necessary for developing countries.Another focus of the thesis is to calculate tempo effects for basic selected variables, namely, type of place of residence, region, migration status, mother tongue and educational attainment, to find out whether groups of women differ in their participations to fertility postponement. In other words, the thesis examines whether the total fertility rates of women of different characteristics are more influenced by tempo effects or not.The adjustment proposed by Bongaarts and Feeney (1998) is applied on the data sets of the three successive demographic surveys, the Turkish Demographic and Health Surveys of 1993, 1998 and 2003. The findings suggest that there exists increases in mean ages at childbearing, thus such an approach may actually be necessary for Turkey. Additionally, findings show that there are differences in tempo effects with respect to categories of women for different variables, although some differences are small.