İnfertilite`de stresle başetme, öğrenilmiş güçlülük ve depresyonun incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, bir yaşam krizi olarak infertilite tanısı almış bireylerde seçilen başetme yolları, öğrenilmiş güçlülüğün derecesi ve depresyonun incelenmesine yöneliktir. Yazılı kaynaklarda bir yaşam krizi ile karşılaşan bireylerde bazı psikolojik belirtiler, özellikle de depresyonun ortaya çıktığına ilişkin görüşler bildirilmektedir. Ancak, aynı tip stres etkisinin benzer tepkileri doğurmadığı, özellikle de depresyonun ortaya çıkmasında yada çıkmamasında seçilen başetme yolunun etkisi önemle vurgulanmkatadır ( Rosenbaum 1983). Bu amaçla araştırma örneklemi bir yaşam krizi olarak kabul edilen infertilite tanısı almış ve tedavisine devam edilen evli çiftlerden seçilmiştir ( 90 evli çift). Araştırmada veri toplama araçları olarak Rosenbaum 'un Kendini Denetleme ölçeği, Lazarus 'un Stresle Başetne ölçeği ve Beck'in Depresyon Envanteri kullanılması amaçlanmıştır. Bunlardan Kendini Denetleme ölçeği ve Stresle Başetme ölçeğinin Türk toplumuna uyarlanması amacıyla Türkçe formlar hazırlanmış ve araştırma öncesinde geçerlik ve güvenirliklerini test. etmek için normal popülasyonda bir ön çalışma yapılmıştır. Araştırma sonunda depresyonun derecesi ile öğrenilmiş11 güçlülük arasında 2it yönlü anlamlı bir ilişki olduğu gözlenmiştir. Ayrıca infertilite tanısını kadınların aldığı bu grupta kadınların depresyon derecesi erkeklerden anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Kendini Denetleme ve Stersle Başetme ölçeklerinin faktör yapıları belirlenmiş ve ölçeklerin orijinaline uygun faktör yapılarının bulunduğu gösterilmiştir. Depresyon derecesinde çocuğa verilen önemin ve öğrenilmiş güçlülüğün derecesin önemli yordayıcılar olduğu görülmüştür. Yine depresyon derecesini yordayıcı olarak KDÖ ' den dürtü kontrolü ve istenmeyen düşüncelerin kontrolü, SBÖ'den ise büyüme-olgunlaşma, planlı davranış ve kabullenme olmak üzere farklı faktör yapıları bulunmuştur.

The purpose of this study was to investigate the ways of coping, extant of learned resourcefulness and depression in a specific life event. It is well known that stressful life events are strongly associated with the occurance of depression. However it has been emphasized that the same stressfull positions do not cause the same response set and the occurance of depression is closely correlated with the ways of coping style. The study population has been selected among couples with a diagnosis of infertility who were on treatment for this reason (90 married couple). Rosenbaum's Self Control Schedule (SCS), Lazarus's Ways of Coping Checklist (WCC) and Beck's Depression Inventory (BDI) were the instruments of this study. The SCS and WCC were translated and adapted to the Turkish language and a control study to measure their reliability and validity were carried out in a group (n:100) representing the normal population. Our study has shown that there is a negative correlation between the severity of depression and learned resourcefulness. Another finding was that the depression was more severe in women who were infertile compared with their spouses.The impotance of having a child and the extant of learned resourcefulness were found to be significant predictors in the development and severity of depression. The factor structures related to the severity of depression as predictors were impuls control and control of unwanted thouhts of the Self Control Schedule and growth, planful behavior and acceptance of the Ways of Coping Checklist.