Spondiloartritli hastalarda aşil entezitinin klinik ve ultrasonografik olarak değerlendirilmesi: Kas gücü, fonksiyonellik ve yaşam kalitesi ile ilişkisi

Abstract

Amaç: Entezit, Spondiloartritlerde (SpA) sık görülen bir durumdur. Spa'larda alt ekstremite entezisi üst ekstremiye gore daha fazla görülmekte olup, topuk en sık tutulan bölge olarak karşımıza çıkmaktadır. Periferik entezitin tanımlanması lokalize ağrı, hassasiyet, şişlik gibi klinik bulgulara ve/veya görüntüleme yöntemlerine dayanır. Kas iskelet sistemi ultrasonu entezal bölgelerin lezyonların değerlendirilmesinde ve sıvı birikimi, yumuşak doku lezyonları, kemik yüzeyindeki lezyonların tespit edilmesinde kullanılan bir yöntemdir. Çalışmamızda SpA'lı hastalarda US ile ayakta enteziti değerlendirmeyi amaçladık. Ayrıca SpA'lı hastalarda ultrasonografik bulgular, klinik bulgular, hastalık aktivitesi, ayakbileği kas gücü, fonksiyonellik ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçladık. Gereç ve Yöntemler:Çalışmaya Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon (Romatoloji) Kliniğinde takip edilen Assessment of SpondyloArthritis International Society (ASAS) sınıflama kriterlerine gore SpA (E/K=39/21) (35.61±9.85 yıl) tanısıyla takip edilen 60 hasta ve 50sağlıklı kontrol (E/K =32/18) (35.40±10.62 yıl) dahil edildi. Klinik değerlendirmede ağrı için VAS (istirahat-aktivite), hastalık aktivitesi için Bath Ankilozan Spondilit Hastalık Aktivite İndeksi (BASDAI), fonksiyonellik için Bath Ankilozan Spondilit Fonksiyonel İndeksi (BASFI), entezit için SPARCC indeksi kullanıldı. Ultrasonografik değerlendirmede Aşil tendon tendon kalınlığı, erozyon, entesofit, bursit değerlendirildi. US bulguları Glasgow Ultrason Entezit Skorlama Sistemi (GUESS)'e gore skorlandı. Ayak bileği dorsifleksiyon ve plantarfleksiyon kuvvetlerinin izokinetik ölçümleri izokinetik dinamometre ile yapıldı. Testler, katılımcılar yüzüstü pozisyonda yatarken 30°/s, 120°/s açısal hızlarda uygulandı. Ayak-ayak bileğine bağlı semptomlar, fonksiyonellik ve yaşam kalitesi Ayak-Ayak Bileği Değerlendirme Ölçeği (FAOS) ile değerlendirildi.Bulgular: Klinik entesopati %36.7 hastada mevcut iken, US'de en az bir patolojik bulgu hastaların %33.3'ünde tespit edildi. Kontrol grubuyla istatistiksel olarak farklı olacak şekilde SpA'lı hastaların 8'inde (%13.3)tendon kalınlığı 5.29 mm'nin üzerindeydi ve 5 hastada da bursit (%8.3) (p<0.05). GUESS skoru da SpA'lı hastalarda kontrol grubuna gore istatistiksel olarak daha yüksekti (p<0.05). GUESS skoru ve hastalık aktivite parametreleri, klinik bulgular ve kas gücü arasında anlamlı bir korelasyon yoktu (p>0.05). Ayak bileği plantarfleksiyon ve dorsifleksiyon kas güçlerinde SpA'lı hastalar ve kontroller arasında istatistiksel anlamlı fark tespit edilmedi (p>0.05). Tüm FAOS alt grup skorları hasta grubunda daha düşüktü (p<0.05). Sonuç:SpA'lı hastalarda GUESS skorunu kontrol grubuna gore daha yüksek olarak bulduk. GUESS skoru ve hastalık aktivite parametreleri, klinik bulgular ve kas gücü arasında korelasyon tespit edemedik. Klinik bir değerlendirme olan FAOS hasta grubunda daha düşüktü ve klinik bulgular ve kas gücü ile koreleydi. Bizim çalışmamızın sonuçları alt ekstremite kas gücünde kontrol grubuna göre anlamlı azalma olmasa da, SpA'lı hastalarda günlük yaşam aktiviteleri, sosyal aktiviteler, fonksiyonellik ve yaşam kalitesinin olumsuz etkilendiğini göstermektedir.

Objective: Enthesitis is a very common feature of spondyloarthritis (SpA). In SpA, the entheses of the lower extremities are more frequently involved than those of the upper limbs, and the heel is the most frequent site. Investigation of peripheral enthesitis in SpA is based on clinical findings such as localized pain, tenderness and swelling and/or imaging findings. Musculoskeletal ultrasound (US) is a highly sensitive, reliable and noninvasive tool which allows for the assessment of lesions of tendons and entheseal sites and demonstrates superficial tissue inflammation such as fluid collections, soft tissue lesions, and bone surface lesions. In the present study, we aimed to evaluate entheseal involvement in the foot of patients with SpA by US examination and compare with healthy controls. We also aimed to investigate the correlation between ultrasonographic findings, clinical findings, disease activity, ankle strength, functionality and quality of life in the patients with SpAMaterial and Method: Sixty SpA patients fulfilling the Assessment of SpondyloArthritis International Society (ASAS) classification criteria for SpA (M/F=39/21) (35.61±9.85 years) followed up in Ondokuz Mayıs University Medicine Faculty Physical Medicine and Rehabilitation (Rheumatology) Department, and 50 healthy controls (M/F =32/18) (35.40±10.62 years) were enrolled in the study. Pain by visual analogue scale (VAS rest and activity), disease activity by BASDAI (Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity Index), functional capacity by BASFI (Bath Ankylosing Spondylitis Functional Index), enthesitis severity by SPARCC index were assessed in patients. Ultrasonographic assessment of tendon thickness and the presence or absence of bony erosion, enthesophyte, and bursitis was recorded at the Achilles enthesis. All US findings were scored according to Glasgow Ultrasound Enthesitis Scoring System (GUESS). Isokinetic measurements of ankle dorsiflexion and plantar flexion were performed by the isokinetic dynamometer. The participants were tested at 300 and 1200/sec angular velocities in prone position. Symptoms and functional limitation and quality of life related to the foot and ankle in patients with SpA were evaluated by the Foot and Ankle Outcome Score (FAOS).Results: At least one abnormality was detected by US in 33.3% of the patients while clinical enthesopathy in 36.7%. Among SpA patients, 8 patients (13.3%) presented tendon thickness over 5.29 mm and5 patients presented (8.3%) bursitis which were statistically different from the control patients (p<0.05). The GUESS score was significantly higher in patients with SpA than in healthy controls (p<0.05). No statistically significant correlation was found between the GUESS score and disease activity parameters, clinical findings and muscle strength (p>0.05). There was no significant difference between the patients and controls regarding the ankle plantarflexion and dorsiflexion muscle strength in all angular velocities (p>0.05). All of the FAOS subscales were found to be significantly lower in the patients with SpA than in the controls. Additionally FAOS subscale scores were correlated with clinical findings and ankle muscle strength.Conclusion: We found higher GUESS score in SpA patients comparing to healthy controls. We couldn't find any correlation between GUESS score and disease activitity, clinical findings, and muscle strength. All the FAOS subscales were lower in the Spa patients and they were correlated with clinical findings. The results of our study indicate that even though there is not a significant decrease in the muscle strength, activities of daily living, sport and recreation activities, ankle-related quality of life are poorly affected in the patients with SpA.