Romatoid artrit ve fibromyalji hastalarında hastalık aktivitesi, hastalık algısı, sosyal destek ve başa çıkma yöntemlerinin yaşam kalitesi üzerine etkisi

Abstract

Romatoid artrit ve Fibromyaljili hastalarda hastalık aktivitesi, hastalık algısı, sosyal destek ve başa çıkma yöntemlerinin yaşam kalitesi üzerine etkisiAmaç: Çalışmamızda romatoid artrit'li (RA) hastalarda yaşam kalitesini fibromyalji sendromlu (FMS) hastalar ve sağlıklı kontrollerle karşılaştırmayı; RA ve FMS hastalarında hastalık algısı, sosyal destek, hastalıkla başa çıkma yöntemleriyle yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçladık.Metod: Çalışmaya 58 RA, 50 FMS hastası ve 50 sağlıklı kontrol alındı. Ağrı Vizüel Analog Skala (VAS), yaşam kalitesi kısa form (SF-36), hastalık algısı Revize Hastalık Algısı Ölçeği (HAÖ), sosyal destek Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (CBASDÖ), başa çıkma tutumları Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği (COPE) ile değerlendirildi. RA'da hastalık aktivitesi DAS-28 ve Klinik Hastalık Aktivitesi (CDAİ) ile, fonksiyonel durum Sağlık Değerlendirme Anketi (HAQ) ile değerlendirildi. FMS hastalarının klinik değerlendirmesinde Fibromyalji Etki Anketi (FİQ) ölçeği kullanıldı.Bulgular: RA ve FMS hastalarında COPE-emosyonel ve COPE-problem skorları sağlıklı kontrollere göre daha yüksek bulunurken (p<0.05), iki grup arasında fark tespit edilmedi (p>0.05). Tüm CBASDÖ skorları üç grup arasında farklı değildi (p>0.05). SF-36 fiziksel fonksiyon, ağrı, sosyal fonksiyon ve mental sağlık skorları FMS'li hastalarda RA hastaları ve sağlıklı kontrollere göre istatistiksel olarak daha düşük bulundu (p<0.05).RA hastalarında CBASDÖ-arkadaş ve CBASDÖ-özel ile SF-36'nın tüm parametreleri arasında pozitif korelasyon tespit edildi. HAÖ-sonuçlar, SF-36'nın tüm parametreleriyle negatif ilişkiliydi (p<0.01). HAÖ-tedavi kontrolüyle SF-36 fiziksel fonksiyon ve sosyal fonksiyon skorları arasında arasında pozitif korelasyon saptandı (p<0.05). FMS hastalarında HAÖ-süre akut-kronik ve SF-36 fiziksel fonksiyon, ağrı ve sosyal fonksiyon arasında negatif ilişki tespit edildi. HAÖ-süre döngüsel, SF-36 mental sağlık ile negatif koreleyken (p<0.01), COPE-duygusal skorları SF-36 genel sağlıkla negatif koreleydi (p<0.05).Sonuç: RA ve FMS'de yaşam kalitesi ve fiziksel fonksiyonlar, hastalık aktivitesi kadar hastalık algısı, sosyal destek ve başa çıkma yöntemleriyle ilişkili bulunmuştur.

Effects of disease activity, illness perception, social support and coping methods on quality of life in the patients with rheumatoid arthritis and fibromyalgia syndromeObjective: In the present study, we aimed to compare the quality of life (QOL) of the patients with rheumatoid arthritis (RA) with fibromyalgia (FMS) patients and healthy controls and to assess the relationship between QOL and illness perception, social support, disease coping methods in the patients with RA and FMS.Methods: Fifty-eight patients with RA, 50 patients with FMS and 50 healthy controls were enrolled in the study. Pain (Visual Analogue Scale, VAS), QOL (Short Form SF-36), illness perception (Revised Illness Perception Scale, IPQ-R), social support (Multidimensional Perceived Social Support Scale, MSPSS) were assessed in the patients. In RA patients, disease activity was evaluated with DAS 28 and Clinical Disease Activity (CDAI), and functional status was evaluated with Health Assessment Questionnaire (HAQ). Fibromyalgia Impact Questionnaire (FIQ) scale was used in the clinical assessment of FMS patients.Results: While RA and FMS patients had higher COPE-emotional and COPE–problem scores than the healthy controls (p<0.05), there was no significant difference between the patients with RA and FMS (p>0.05). Regarding the all MSPSS scores, there was no significant difference between the three groups (p>0.05). FMS patients had lower scores than the RA patients and healthy controls regarding the physical function, pain, social functioning and mental health subscales of SF-36 (p<0.05). In RA patients, MSPSS-friend and MSPSS-special one scores were positively correlated with all subscales of SF-36. IPQ-R consecuences scores were negatively associated with all subscales of SF-36 (p<0.01). There were positive correlations between IPQ-R treatment control and SF-36 physical function and social function subscales (p<0.05).In FMS patients, IPQ-R-timeline acute/chronic score was negatively correlated with physical function, pain and social function subscales (p <0.05). While IPQ-R timeline cyclical was negative correlated with SF-36 mental health subscale, COPE-emotional was negatively correlated with SF-36 general health.Conclusion: In RA and FMS patients, QOL and physical functions were found to be related with illness perception, social support and coping methods as much as disease activity.