Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp ve Hukuk Fakültesi öğrencilerinin cinsel sağlık ve üreme sağlığı ile ilgili bilgi ve algı profillerinin değerlendirilmesi ve karşılaştırılması

Abstract

AMAÇ: Adölesan ve gençlerin riskli cinsel davranışları, cinsel yolla bulaşan hastalıklara, istenmeyen gebeliklere ve sağlıksız düşüklere neden olabilmektedir. Bu sorunların tıbbi ve hukuki boyutları olabileceğinden üniversitemizde öğrenim gören tıp ve hukuk öğrencilerinin Cinsel Sağlık/Üreme Sağlığı(CS/ÜS) hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarını incelemeyi amaçladık.MATERYAL METOD: Çalışmamız OMÜ Tıp ve Hukuk Fakültelerinde öğrenim gören, çalışma hakkında bilgilendirilip, kabul eden öğrencilere uygulanmıştır. Araştırmaya katılan kişilere sosyodemografik soruların yanı sıra konuyla ilgili literatür taranarak CS/ÜS hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarını ölçmek amaçlı hazırlanan anket uygulanmıştır. Veriler SPSS for Windows 20 aracılığıyla bilgisayar ortamına girilerek değişkenler arasındaki ilişkiler incelenmiştir.BULGULAR: Çalışmamıza dâhil edilen 516 öğrencinin yaş ortalaması 20,96±2,338(min:16-max:32) olup %50,6'sı kadın, %49,4'ü erkekti. Katılımcıların %90,1'i(n=464) aile planlamasının gerekli olduğunu düşünüyordu. En çok bilinen aile planlaması yöntemi doğum kontrol hapıydı(%92,6). Bunu kondom, RİA, kadın tüplerinin bağlanması izledi. En az bilinen yöntemler deri altı implant ve diyaframdı. Genel olarak CS/ÜS konularında kadınların bilgileri erkeklerden, tıp öğrencilerinin bilgileri hukuk öğrencilerinden daha iyi düzeydeydi. Türkiye'deki yasal kürtaj haftasını öğrencilerin %44,9'u(n=231) biliyordu. Hukuk öğrencileri tıp öğrencilerine göre yasal kürtaj sınırını daha doğru biliyordu(p=0,028). Katılımcıların %46,5'i(n=240) kürtajın istenmeyen gebelikleri sonlandırmada, %69,6'sı(n=359) tıbbi gereklilik varsa kullanılması gerektiğini, %6,2'si(n=32) ise kesinlikle uygulanmaması gerektiğini belirtti. Katılımcıların %52,5'i(n=269) evli olmadan cinsel ilişkiye karşıydı. Katılımcıların %29,9'u(n=154) erkeklerin, %29,4'ü(n=151) kadınların evli olmadan cinsel ilişki yaşayabileceğini düşünüyordu. Erkekler kadınlara kıyasla bu konularda daha olumluydu(sırasıyla p=0,003, p=0,020). Kadınların %3,5'i(n=9), erkeklerin %8,7'si(n=22) cinsel şiddete uğrayan kadının bunu hak edecek bir şey yaptığına inanırken(p=0,0001), bu oran tıp öğrencilerinde %4,5 (n=18), hukuk öğrencilerinde %11,9(n=13) idi (p=0,0001). Katılımcıların %5,8'i(n=30) adölesan evlilikleri destekliyordu. Erkekler kadınlara göre; hukuk öğrencileri tıp öğrencilerine göre adölesan evlilikleri daha çok destekliyordu (sırasıyla p=0,0001, p=0,041). SONUÇ: OMÜ Tıp ve Hukuk Fakültesi öğrencilerinin CS/ÜS hakkında bilgi, algı ve tutumla ilgili bazı olumsuz durumların olduğu ortaya çıkmıştır. Bu konuda mezuniyet öncesi olduğu kadar sonrasında da eğitim programlarının geliştirilmesi gerekmektedir.ANAHTAR KELİMELER, Adölesan, Cinsellik, Üreme sağlığı, Öğrenciler, Tıp, Bilgi, Tutumlar

AIM: Risky behaviour of adolescents and young adults can cause sexually transmitted diseases, unwanted pregnancies and unsafe abortion. Due to these problems' potential of having medical and legal dimensions, we aimed to evaluate the medical and law school students' knowledge, attitude and behaviour about sexual health/reproductive health (SH/RH).MATERIALS METHOD: Our study is performed on Ondokuz Mayıs University (OMU) medical and law school students who accepted to participate after being informed about the study. Besides the sociodemographic questionnaire we also conducted a questionnaire to assess participants' knowledge, attitude and behaviour about SH/RH which is prepared after reviewing the concerning literature. We used SPSS for Windows 20 to transfer data to computer and to analyse the correlation between variables.RESULTS: 50.6 % of 516 students who were included in our study were female and 49.4 % were male with the median age of 20.96 ± 2.338 (min:16-max:32). 90.1 % (n=464) of the participants reported that the family planning is essential. The most known method was oral contraception (92,6 %). It was followed by condom, IUD and tubal ligation. The least known methods were implants and diaphragm. Generally, SH/RH knowledge was better among females than males and medical students than law students. 44.9 % (n=231) of the students were aware of the final legal abortion week in Turkey. Law school students had better knowledge about legal abortion deadline than medical school students (p=0.028). 46.5 % (n=240) of participants reported abortion should be performed for terminating unwanted pregnancies, 69.6% (n=359) reported it should be performed if there is a medical need, 6.2 % (n=32) reported that it should never be performed. 52.5 % (n=269) of participants against the extramarital sex. 29.9 % (n=154) of participants reported males may have extramarital sex, 29.4 % (n=151) reported that females may have extramarital sex. Males had more positive attitude about these topics than females (in order of p=0.003, p=0.020). 3.5 % (n=9) of females, 8.7 % (n=22) of males believes that women who had exposed to sexual violence, did something to deserve it (p=0.0001), this percentage was 4.5 % (n=18) among medical school students and 11.9 % (n=13) among law school students (p=0.0001). 5.8 % (n=30) of participants reported that they support adolescent marriages. Adolescent marriages were supported by males more than females and by law school students more than medical school students (in order of p=0.0001, p=0.041)CONCLUSION: It has been revealed that OMU Medical and Law school students have some negative situations related to knowledge, perception and attitudes about SH/RH. Training programmes about SH/RH should be improved post-graduation as well as under-graduation. KEY WORDS, Adolescent, Sexuality, Reproductive health, Students, Medical, Knowledge, Attitudes