Tedavisi tamamlanmış takip altındaki lösemi hastalarının ağız diş sağlığı durumlarının değerlendirmesi

Abstract

Lösemi, çocukluk çağında en sık karşılaşılan kanser tipidir. Her yaşta teşhis edilebilmekle birlikte, en sık 1-4 yaş arasında görülmektedir. Lösemi çoğunlukla kemoterapi veya kemoterapi ve radyoterapinin birlikte uygulandığı yaklaşımlar ile tedavi edilmektedir. Bu çalışmanın amacı, tedavisi tamamlanmış lösemili çocuklarda kemoterapinin uzun dönemde ağız sert ve yumuşak dokularına olan etkilerini değerlendirmektir. Çalışmaya yaşları 3-18 arasında değişen tedavisi tamamlanmış 51 çocuk ve hiçbir sistemik problemi olmayan 100 sağlıklı çocuk dahil edilmiştir. Öncelikle ailelere; çocukların ağız bakımı, beslenme alışkanlıkları, ailenin sosyoekonomik düzeyi ve eğitim durumunun sorgulandığı anket uygulanmıştır. Anket sonrasında çocukların ağız dışı ve ağız içi muayeneleri yapılmıştır. Çürük değerlendirmesi amacıyla, dmft/dmfs- DMFT/DMFS indeksi, ICDAS II indeksi, D0-D4 skalası ve pufa/PUFA indeksleri kullanılmıştır. Plak birikimi ve diş eti inflamasyonu ve cep varlığının değerlendirilmesi amacıyla plak indeksi, gingival indeks ve basitleştirilmiş oral hijyen indeksi kullanılmıştır. Vaka grubunun yaş ortalaması 10,69±3,5, kontrol grubunun yaş ortalaması ise 10,76±3,59'dir. Vaka ve kontrol grupları için her indeksin karşılaştırması yapılmış ve sadece dmft/dmfs indekslerinde değerlerin istatistiksel olarak anlamlı olacak şekilde kontrol grubunda daha yüksek olduğu saptanmıştır. Yapılan ağız içi muayeneler sonucunda vaka grubundaki çocuklarda, mikrodonti, mine hipoplazisi ve hipomineralizasyonunun istatistiksel olarak anlamlı olacak şekilde daha fazla olduğu görülmüştür. Kemoterapinin uzun dönemde diş gelişim bozukluklarına neden olabileceği, bu sebeple hastaların kemoterapi sonrasında da düzenli olarak diş hekimi kontrollerine yönlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Leukemia is the most common type of cancer in childhood. It can be diagnosed at any age with the frequent occurrence between 1-4 years. Chemotherapy or combination of chemotherapy and radiotherapy can be used for the treatment of leukemia. The aim of this study is to investigate the long-term effects of chemotherapy on the hard and soft oral tissues in cured children. The study is consisted of 51 cured children and 100 healthy children with the ages ranging 3-18. Firstly, a questionnaire including questions about oral hygiene and eating habits of children, socioeconomic status and education level of parents was implemented to the parents. Secondly, extraoral and intraoral examinations were performed. dmft/dmfs- DMFT/DMFS index, ICDAS II index, D0-D4 scale and pufa/PUFA index were used for determining the caries status. Plaque index, gingival index and basic periodontal evaluation index were used for plaque accumulation, gingival inflammation and pocket depth. The mean ages for case and control groups were 10.69±3.5 and 10.76±3.59, respectively. The case and control groups were compared with respect to all indices and statistically higher scores were noted in control group. The intraoral examinations revealed statistically higher percentage of microdontia and enamel hypoplasia in the case group. It was concluded that chemotherapy may result in tooth development disorders and therefore the patients should be referred to regular dental visits even after the completion of their chemotherapy.