Obsesif Kompulsif Bozukluk tanılı hastalarda klinik özelliklerin, bağlanma örüntüleri, mizaç ve karakter özellikleri ile ilişkisinin araştırılması

Abstract

Amaç: Çalışmamızın amacı Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) tanılı bireyler ile sağlıklı kontroller arasında kişilik özellikleri ve yetişkin bağlanma biçimleri açısından bir fark olup olmadığını ortaya koymak; OKB şiddeti ile kişilik özellikleri ve yetişkin bağlanma biçimleri arasındaki ilişkiyi incelemektir.Gereç ve yöntem: Çalışmamıza DSM-5 tanı kriterlerine göre OKB tanısı almış 60 hasta ile 64 sağlıklı gönüllü katılmıştır. Katılımcıların tümüyle klinik görüşme yapılarak, OKB grubuna sosyodemografik ve klinik bilgi formu, Yale Brown Obsesyon Kompulsiyon ölçeği ve Belirti Kontrol Listesi (YBOKÖ-KL), Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri II (YİYE-II), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) ve Mizaç Karakter Envanteri (MKE), sağlıklı kontrol grubuna ise sosyodemografik ve klinik bilgi formu, YİYE-II ve MKE uygulanmıştır. OKB ve kontrol grubunun, MKE ve YİYE-II puanları karşılaştırılmıştır. OKB hasta grubu BDÖ puanına göre BDÖ≥17 ve BDÖ<17 olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Bu iki grup ve sağlıklı kontrol grubu klinik özellikler açısından karşılaştırılmıştır. Çalışmamıza katılan OKB'li bireylerin daha önceden belirlenmiş dört faktörlü semptom boyutları YBOKÖ belirti listesi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: OKB ve kontrol gruplarının YİYE-II puanları karşılaştırılmış, OKB grubunda kaygılı bağlanmanın daha yüksek olduğu bulunmuştur. YİYE-II alt ölçeği kaygılı bağlanma ve kaçınmacı bağlanma puanlarının, BDÖ ile düşük derecede pozitif yönde korelasyonu olduğu, bulunmuştur. Diğer yandan OKB süresinin, YBOKÖ obsesyon-kompulsiyon-toplam puanları ve BDÖ ile düşük derecede pozitif yönde korele olduğu, YBOKÖ puanlarının BDÖ ile düşük derecede pozitif yönde korele olduğu saptanmıştır OKB grubunda ve sağlıklı kontrol grubunda mizaç-karakter alt ölçekleri karşılaştırıldığında, OKB grubunda zarardan kaçınma puanı daha yüksek bulunurken, yenilik arayışı, kendini yönetme ve iş birliği yapma puanlarının daha düşük olduğu saptanmıştır. Zarardan kaçınma puanının YBOKÖ-obsesyon, YBOKÖ- kompulsiyon, YBOKÖ-toplam puanı ile düşük derecede pozitif yönde korele olduğu bulunmuştur. İş birliği yapma puanının, YBOKÖ-obsesyon, YBOKÖ- kompulsiyon, YBOKÖ-toplam puanı ile düşük derecede negatif korelasyonu olduğu bulunmuştur. Depresyon şiddeti kontrol edildiğinde hiçbir korelasyonun devam etmediği görülmüştür. BDÖ≥17 olan OKB grubunda, kaçıngan ve kaygılı bağlanmanın ve zarardan kaçınmanın daha yüksek olduğu, kendini yönetme ve iş birliği yapma puanının daha düşük olduğu bulunmuştur. OKB grubunda en sık yasak düşünceler semptom boyutu saptanırken, istifleme boyutu sadece 3 hastada görülmüştür.Sonuç: Çalışmamızın sonuçları OKB ile ilişkili, yüksek zarardan kaçınma, düşük yenilik arayışı, kendini yönetme ve iş birliği yapma ile karakterize boyutsal bir kişilik profilinin varlığını desteklemektedir. Obsesif kompulsif yakınmaların şiddetinin, zarardan kaçınma skorları ile pozitif yönde, kendini yönetme ve iş birliği yapma skorları ile negatif yönde korelasyonu olduğu bulunmuştur. Bu korelasyon depresyon skorları kontrol edildiğinde devam etmemektedir. Çalışmamızda bağlanmanın boyutsal profili değerlendirilmiş, OKB grubunda, kontrol grubuna göre daha kaygılı bağlanmanın varlığı gösterilmiştir. OKB psikoterapi sürecinde, obsesif kompulsif yakınmaların yanı sıra hastanın kişilik özelliklerinin ve bağlanma tutumlarının da dikkate alınmasının ve buradaki patolojilere yönelik yapılacak müdahalelerin, hastaların tedaviden göreceği faydayı arttıracağını düşünmekteyiz.

Aim: The purpose of this study is to determine whether there is a difference in personality traits and adult attachment styles; and to investigate the relationship between OCD severity and personality traits and adult attachment styles in the cases diagnosed with Obsessive Compulsive Disorder (OCD) and the healthy controls.Material and Methods: Our study included 60 patients diagnosed with OCD according to the DSM-5 criteria and 64 healthy volunteers. All of the participants were clinically interviewed. Sociodemographic and clinical information form, Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale and symptom checklist (Y-BOCS-CL), Experiences in Close Relationships Inventory II (ECRI-II), Beck Anxiety Scale (BAS), Beck Depression Scale (BDS), and Temperament Character Inventory (TCI) were applied to OCD group while the sociodemographic and clinical information form, ECRI-II, and TCI were applied to control group. TCI and ECRI-II scores of OCD and control groups were compared. The OCD group was divided into two groups according to BDS score: BDS≥17 and BDS <17 groups. These two experimental groups and healthy control group were compared in terms of clinical features. The pre-determined four-factor symptom dimensions of the OCD cases were evaluated by using the Y-BOCS-CL.Results: ECRI-II scores of OCD and control groups were compared and anxious attachment was found higher in OCD group. The anxious attachment and avoidant attachment scores of ECRI-II subscale was positively correlated with BDS on a low level. On the other hand, OCD duration was positively correlated with Y-BOCS obsession-compulsion-total scores and BDS on a low level, and the Y-BOCS scores were also positively correlated with BDS on a low level. When the temperament-character subscales were compared between OCD and control groups, it was noted that the novelty seeking, self-directedness and cooperativeness scores were lower while the harm avoidance score was higher in the OCD group. The harm avoidance score was positively correlated with Y-BOCS-obsession, Y-BOCS-compulsion, and Y-BOCS-total score on a low level. The cooperativeness score was negatively correlated with Y-BOCS-obsession, Y-BOCS-compulsion, Y-BOCS-total score on low level. When the severity of depression was controlled, no correlation has been found to be continuing. The avoidant and anxious attachment and harm avoidance were higher and self-directedness and cooperativeness scores were lower in the OCD group with BDS≥17. In the OCD group, the most common symptom aspect was the forbidden thoughts, whereas the hoarding size was observed only in 3 cases.Discussion: The results of our study support the presence of a dimensional personality profile associated with OCD that is characterized by high level of harm avoidance and low levels of novelty seeking, self-directedness and cooperativeness. The severity of obsessive-compulsive complaints was positively correlated with the harm avoidance scores and negatively correlated with self-directedness and cooperativeness scores. This correlation does not continue when the depression scores are controlled. Our study assessed the dimensional profile of the attachment and demonstrated the presence of more anxious attachment in the OCD group compared to the control group. We believe that in the OCD psychotherapy process, the consideration of the personality characteristics and attachment attitudes as well as obsessive-compulsive complaints of the cases and interventions to the pathologies therein will increase the benefit of the treatment.