Development of a process based generic product costing system for SME`s and an application to a logistic company

Abstract

Günümüzün rekabetçi iş dünyası işletmeleri operasyonlarını yönetirken daha etkili ve etkinolmaya itmiştir. İşletmelerin etkili ve etkin olmak için iş süreç bilgilerini ve ürünmaliyetlerini bilmeleri gerekmektedir. Bu faydalı bilgilere ulaşabilmek için geçtiğimiz on yıliçerisinde bir çok yöntemler geliştirilmiştir. Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, HedefMaliyetleme ve Kaizen Maliyetleme gibi literatürde birçok örnek bulmak mümkündür.Fakat bu çalışmaların gerçek örnekler üzerinden işlenmesi literatürde pek de sık karşılaşılanbir durum değildir. Hatta lojistik ve taşımacılık sektöründeki uygulamalar daha da azdır.Karayolu taşımacılığı yapan işletmelerde yapılan hizmetlerin gerçek maliyetlerininbulunamaması lojistik faaliyetlerin karmaşıklığından ve sunulan hizmetlerin değişkenyapısından kaynaklanmaktadır. Doğru ve etkin bir şekilde kullanıldığında Faaliyet TabanlıMaliyetleme, taşımacılık yapan işletmelerin gerçek maliyetlerinin bulunmasında oldukçadoğru sonuçlar veren bir yöntemdir. İş süreç yeniden yapılama ve süreç iyileştirmeçalışmaları da rekabetçiliğin öne çıktığı lojistik alanında çok büyük bir öneme sahiptir. Butez çalışmasında, sürece dayalı bir maliyetleme sistemi geliştirilmiş ve geliştirilen modelGaziantep ilinde bulunan bir lojistik işletmesine uygulanmıştır. İşletmede kullanılan maliyetyönteminin sonuçları, geliştirilen maliyetleme sistemi sonuçları ile kıyaslanmıştır.Uygulamanın yapılabilmesi için SIMPROCESS isimli süreç modelleme ve simülasyonyazılımı kullanılmıştır. Süreç modelleme ve sürece dayalı maliyetleme politikası ile önesürülen model söz konusu işletmenin süreç iyileştirme çalışmalarında da kullanılmıştır.Anahtar Kelimeler: Faaliyet tabanlı maliyetleme, Sürece dayalı maliyetleme, Lojistiksüreçleri, Lojistik maliyetleri, İş süreç modellemesi, Taşıma maliyetleri.

The present age of competition leads all the companies to being effective and efficient intheir operations. In order to be effective and efficient, they have to know their processinformation and their product costs. In the recent eras many costing approaches has emergedfor the sake of this information. Although there are many studies in the literature whichexplain modern costing approaches including Activity Based Costing, Target Costing,Kaizen Costing and so on, the number of studies which present real life applications is veryfew. This is especially true for logistics and transportation applications. One of the maindifficulties in land transportation companies is to determine and evaluate true cost of theiroperations and services, this is because the complexities of the processes and the variationsof the transportation services that the company serve. If used and implemented properlyABC can be very helpful for transportation companies to determine cost of their operationswith higher correctness. Business process reengineering and process improvements are alsoimportant for a competitive market structure of logistics. In this thesis a process basedcosting system is developed and an application of the model to a land transportationcompany which is located in Gaziantep is performed. SIMPROCESS process modeling andsimulation software is used in order to apply the developed costing model. It is figured outthat the proposed costing system can be used in order to achieve process improvements andcost reduction in logistics operations and services.Key Words: Activity based costing, Process based costing, Logistics processes, Logisticscosts, Business process modeling, Transportation costs.